Klein pleidooi

Bron: Flickr, foto: kimberlyrenee

Een tijdje geleden beantwoordde ik zo goed & zo kwaad als ik dat kon de vraag van 23dingen wat het maken van collecties nu precies inhoudt. Vandaag wil ik daar iets aan toevoegen over de doelgroep waar ik zelf collecties voor maak: mensen die in zorginstellingen wonen of verblijven. Vaak zijn dit zeer oude mensen en altíjd zijn het mensen in een toestand die gekenmerkt wordt door afhankelijkheid en gemis. In een dergelijke situatie kan een bewonersbibliotheek van groot belang zijn. Veel van wat het leven kan veraangenamen is weggevallen: neem alleen al het feit dat je niet meer zonder hulp naar buiten kunt, misschien zelfs helemaal niet meer. Je man of vrouw is dood, je kinderen hebben het druk, muziek kun je niet meer horen, de tv staat altijd op de verkeerde zender, je eten smaakt je niet meer, je bent de hele dag omgeven door mensen die je niet zelf hebt uitgekozen, en ga zo nog maar even door. De mogelijkheid om een of twee keer in de week naar de bewonersbibliotheek te gaan en daar een paar boeken uit te zoeken en die vervolgens te lezen, kan in zo'n situatie net dát verschil uitmaken dat die situatie draaglijk houdt. Althans, dat denk ik. In dat boek kun je even ontsnappen aan je omgeving en aan je pijn en verdriet.

Gisteren sprak ik een mevrouw die vrijwilligster is bij een bewonersbibliotheek in een zorginstelling. Zij belde mij op om iets te vragen en wij raakten even aan de praat. Ik spreek nooit lezers en maar af en toe uitleners, dus dat vond ik leuk. Ik vroeg die mevrouw hoeveel lezers zij had. Dat waren er ongeveer 15. Zij vertelde me iets waar ik nog niet eerder aan gedacht had. Ze drukte het wat eufemistisch uit en zei: 'Er zitten er hier veel die "vergeten". En anderen zitten daar dan gewoon tussen en kunnen aan tafel niet eens een gesprekje voeren. Daarom is het voor die mensen zo fijn als ze naar de bibliotheek kunnen, waar ze wél een gesprek kunnen voeren, met mensen die ook lezen.'

Ik schrijf dit omdat ik bij elke gelegenheid die zich voordoet probeer uit te leggen waarom ik vind dat het leveren van goede collecties voor bewonersbibliotheken van zorginstellingen zo belangrijk is. Dergelijke gelegenheden doen zich niet vaak voor. Dit weblog is er een van; wellicht dat een paar mensen aan wie ik het nog nooit verteld heb het lezen.

Ik weet niet hoe het zit met de provinciale subsidie op dit product. Regelmatig hoor ik van mijn baas dat bibliotheken het te duur vinden. Ook de instellingen zelf vinden het soms te duur. Ik hoop dat iedereen die dit vindt eens goed nadenkt over het maatschappelijke belang ervan. 'De bibliotheek is er voor iedereen' toch? Als je nog jong & gezond bent probeert de bibliotheek vanalles om het je maar naar de zin te maken: mooie gebouwen, game-middagen, hippe mevrouwen om mee te chatten, een boek voor op het strand en een boek voor in de trein, ik noem maar wat. Allemaal prima & prachtig natuurlijk. Maar als je oud bent en achter een rollator loopt zou je je moeten behelpen met een paar planken GLB van gemiddeld tien jaar oud? Is dat eerlijk?

Ik ben niet per se dol op oude mensen. Maar ik vind dat iedereen dezelfde rechten heeft. En ik vind ook dat de bibliotheek zich in de eerste plaats moet inspannen voor de mensen die nog wél lezen en dan pas voor de mensen die nog niet of niet meer lezen.

En bovendien ben ik van mening dat de bibliobus behouden moet blijven.