Op 11-10 stond er een ingezonden brief in de NRC van mw. Cora Duin, (oud-?)bibliothecaresse, en Edwin zette hem op ZB Digitaal. Ik had wel een beetje begrip voor mevrouw Duin, maar achtte het wijzer dat niet te zeggen. Ik dacht: als je zegt dat je Cora Duin wel kunt volgen, dan vindt iedereen natuurlijk meteen dat je niet met je tijd meegaat en oud & verzuurd bent. En naar dat imago streef ik niet.
Maar stiekem dacht ik: ik snap u geloof ik wel, mw. Duin. Vroeger was bibliothecaris een interessant en afwisselend vak, nu is dat alleen nog maar zo achter de schermen, in de 'back-office'. Dáár worden plannen gemaakt, daar wordt aangeschaft, daar wordt vernieuwd, daar heb je status en verdien je een redelijk salaris. Maar als je ooit, toen de scheiding tussen front- en back-office een feit werd, gedacht hebt: ik hou liever contact met de klanten, om hun vragen te beantwoorden en om advies te geven, ja dan zou je inmiddels wel eens danig spijt kunnen hebben van die keuze. Of misschien hád je wel niks te kiezen en waren alle back-office-plaatsen gewoon al bezet. En nu zit je er maar mee: de klanten vragen je niks meer, behalve waar ze de wc kunnen vinden. De rest googelen ze liever. En naar een 'goed boek' vragen ze ook al niet meer, want ze kunnen de Nicci French of Jill Mansell die op de tafel verleidelijk ligt te wezen zo pakken. En daar zit je dan als mw. Duin, ooit opgeleid voor een boeiend en dienstverlenend beroep, nu een beetje overbodig te wezen of in elk geval makkelijk vervangbaar door iemand die zo'n opleiding níet heeft. Ik vind het niet zo gek dat je daar wel eens een beetje treurig van wordt. Daarmee wil ik nog helemaal niet zeggen dat het anders zou moeten of kunnen, maar ik heb er begrip voor dat mw. Duin denkt: wat was het vroeger toch veel leuker ('aardiger en waardiger') om bibliothecaris te zijn.
Ik wou het er eerst niet over hebben omdat je als babyboomer een beetje uit moet kijken. Het etiket 'achterhaald' is snel geplakt. Maar ik wou vooral ook niets zeggen omdat ik wel vermoedde hoe het gekomen was, maar dat eigenlijk niet wist. Ik heb nooit in een openbare bibliotheek gewerkt, spreek ook maar zelden iemand die er wel werkt en al helemaal niemand die in de positie van mw. Duin verkeert. Ik ken de openbare bibliotheek vooral als lener, dus misschien beoordeelde ik het helemaal verkeerd en was het werken in de front-office nog steeds leuk en interessant en was die mw. Duin gewoon een ouwe zeur.
Maar nu las ik vandaag een artikel in het Bibliotheekblad van 22-10 en daarin komen twee bibliothecarissen aan het woord, die ongeveer hetzelfde zeggen als mw. Duin, zonder overigens haar wat verongelijkte en klagerige toon over te nemen. De titel van het artikel is 'Scheiding front-office en back-office: botst efficiency met kwaliteit?'
Liesbeth Derksen (43 jaar), die een hbo-opleiding tot Bibliothecaris in Openbare Bibliotheken heeft gevolgd en in de front-office werkzaam is, zegt in dit artikel o.a.:
Het is goed dat het vak in beweging is. Clustering en professionalisering van taken moet gebeuren. Maar veel hbo-ers verdwijnen daardoor achter de schermen in de back-office. De leidinggevenden krijgen de interessante banen, meestal zijn dat fulltimers. Voor de parttimers blijft er weinig over, alleen een paar moeilijke vragen op een middag. De basis en inhoud van ons vak verdwijnen, ik vind dit erg verdrietig.
En ook:
Als hbo-ers achter de schermen in de back-office verdwijnen, missen ze het directe contact met de klant. Je kunt geen beleid maken vanachter een bureau op basis van alleen cijfers. Mensen komen ook in de bibliotheek voor de sfeer, de gezelligheid en voor ontmoeting. Als je die informele contacten niet meer hebt, vervreemd je van de klant.
Toen ik dit, en de rest van het artikel, las, dacht ik: Cora Duin is niet alleen. Het gaat in dit artikel weliswaar in de eerste plaats om de klant, maar je kunt er ook uit afleiden dat waarschijnlijk (veel) meer bibliothecarissen die vroeger hun werk met plezier en enthousiasme deden tegenwoordig niet meer zo gelukkig met hun baan zijn, net als Cora Duin. Ik weet niet goed wat er aan te doen is, maar treurig vind ik het wel. En voor de sfeer in de bibliotheek lijkt het me ook niet goed.
Een andere bibliothecaris vertelt in dit artikel dat in zijn bibliotheek de scheiding tussen front- en back-office niet zo strikt is doorgevoerd. Ik kreeg de indruk dat het daardoor in die bibliotheek, in elk geval in de front-office, aanzienlijk leuker werken is. Mw. Duin heeft misschien gewoon pech gehad.
Cartoon hier gevonden.
Ik heb het artikel ook gelezen en verbaasde me vooral op de opmerkingen over het isolement en gebrek aan contacten met collegae uit het land. Als ik dat lees ben ik toch altijd wel blij met de goede contacten die internet kan opleveren.
BeantwoordenVerwijderenIn de back-office mis je het contact met de klant wel snel, dat ben ik wel met haar eens. Bezig zijn met beleid en alles daaromheen maakt je werk abstracter en minder dankbaar op de korte termijn, maar ergens is het ook begrijpelijk. Als je niet zoveel hbo+ in dienst hebt moet je je afvragen of je die wilt inzetten voor het beantwoorden van (veelal) huishoudelijke en wegwijsvragen.
Uiteindelijk gaat het om dienstverlening denk ik. Hoe concreter die dienstverlening is, hoe groter het werkplezier.
Zal niet voor iedereen gelden misschien.
@ Edwin,
BeantwoordenVerwijderenIk begrijp je reactie niet helemaal, maar misschien komt dat omdat jij niet begreep wat ik met mijn stukje wilde zeggen. Het was niet mijn bedoeling iets te zeggen over beter of slechter of over hoe het zou moeten. Het enige wat ik probeerde over te brengen is dat ik denk dat voor een aantal mensen hun baan in de bibliotheek de laatste jaren een stuk minder leuk, interessant en bevredigend is geworden en dat zij met heimwee aan 'vroeger' denken. Vroeger, toen zij nog zelf mochten aanschaffen, toen mensen nog wel eens een inhoudelijk vraag stelden, enz. Dat die bibliothecarissen dat heimwee hebben wil niet per se zeggen dat ze ook vinden dat die situatie terug hoort te komen. Je kunt best inzien dat het voor de bibliotheek als geheel beter is zoals het nu gaat, maar dat wil nog niet zeggen dat je er zelf gelukkig mee bent. Zoiets.
Het probleem lost zich mettertijd vanzelf op, want dan zijn die ouderwets degelijk opgeleide functionarissen er niet meer, zeker niet in de front-office. Tot die tijd is een aantal mensen treurig omdat ze geen gebruik meer kunnen maken van wat ze geleerd hebben.
Daarna komen er, als er dan tenminste nog een bibliotheek is, wel weer andere problemen, maar dat is weer een ander verhaal (en misschien ooit een andere blogpost).
Groet, schrvrdzs
Eén lichtpuntje: ik heb het idee dat dit in de UB's minder speelt; de informatiemedewerkers aldaar geven veel instructie en hebben daardoor intensief contact met de klant, weliswaar niet over literatuur, maar meer over online databases en gebruik van elektronische tijdschriften en zo, in ieder geval inhoudelijk dus.
BeantwoordenVerwijderen@ Festina,
BeantwoordenVerwijderenVoor de medewerkers van de UB's (ik zat te twijfelen of het toch niet UB-en moet zijn, maar ik volg jou maar) is dat natuurlijk fijn, maar voor de mensen in de OB-en (!) is het een schrale troost.
Van het werken in een UB weet ik écht helemaal niets, moet je daar een academische opleiding voor hebben?
Groet, schrvrdzs
Voor werken in een UB (je hebt gelijk, het meervoud moet eigenlijk UB-en zijn, maar ik doe toch altijd maar UB's) heb je absoluut geen academische opleiding nodig, al werken er wel redelijk wat die er toch een hebben en geen zin hadden in een onderwijsbaan of zo. Je hebt heel veel verschillende functies, van hoog tot laag. Je kunt alle kanten op. Ik heb wel eens gehoord dat je - om in Duitsland bij een UB te werken - wel een academische opleiding nodig hebt, maar weet niet of dat waar is.
BeantwoordenVerwijderen@ Festina,
BeantwoordenVerwijderenAha! Als ik dat nou eens 10 jaar eerder geweten had... (Maar ja, as is verbrande turf nietwaar.)
Groet, schrvrdzs
Helaas, bij ons is ook een vacaturestop, anders had ik wel een goed woordje voor je gedaan...
BeantwoordenVerwijderen@Schrijver,
BeantwoordenVerwijderenVolgens mij vielen de meeste mensen over het verongelijkte toontje van mevrouw Duin en niet persé op de inhoud van haar opmerkingen. Ik in elk geval wel.
En over het niveau van de vragen in de frontoffice: zou het niet zo kunnen zijn dat mensen maar gestopt zijn met het stellen van intelligente vragen omdat ze nooit iemand konden vinden om die vragen aan te stellen? Want de Wimmers zijn vaak tussen de kasten bezig en daarbij onvindbaar voor andere vragenstellers. En als ze dan iemand gevonden hebben krijgen ze niet altijd een echt bevredigend antwoord. Dat hoor ik tenminste in mijn omgeving.
Misschien moet ik daar toch zelf maar eens blogpostje aan wijden...
@Edwin
Over dat gebrek aan contacten met het land: ik denk dat contacten via internet toch iets anders zijn dan "real life" contacten. Droge informatie delen gaat prima via het net maar in een groep ervaringen uitwisselen is toch echt iets anders. Het ene is niet beter dan het andere maar het is wel duidelijk anders.
@ Festina,
BeantwoordenVerwijderenDat is aardig van je. Wie weet kan het ooit nog 's, maar waarschijnlijk is dat niet.
Groet, schrvrdzs
@ Tenaanval,
BeantwoordenVerwijderenDaar had ik ook aan gedacht, dat mensen misschien niks meer vragen omdat ze toch geen bevredigend antwoord kijgen. Maar die mevrouw in het Bibliotheekblad vertelde dat sommige mensen speciaal wachten tot zij er is als ze een vraag willen stellen en toch vond ze dat er zo weinig gevraagd werd. Misschien zoeken de mensen het meeste zelf op. Of misschien vroegen ze vroeger ook niet zo veel, maar was dat niet erg omdat je toen ook andere taken had dan vragen beantwoorden.
Een blogpost erover lijkt me een goed idee, moet je doen!
Een vroegere (tijdelijke) collega, met een hbo-biliotheekopleiding solliciteerde bij de OBA naar een front-office-functie. Zij werd niet aangenomen omdat ze 'te hoog opgeleid' was. Dit terwijl ze die baan graag wilde en met het salaris tevreden was.
Groet, schrvrdzs
@schrijver: met heimwee krijgen we vroeg of laat allemaal een keer te maken ongetwijfeld. Of zoals het citaat zo mooi luidt:
BeantwoordenVerwijderenHeimwee is ook niet meer wat het geweest is...
@tenaanval: dat is ook zo.
Ha Edwin,
BeantwoordenVerwijderenMisschien heb je gelijk, ik weet het niet. Ik heb nog geen last van heimwee geloof ik, maar wat niet is kan komen. Ik wacht af.
Groet, schrvrdzs
p.s. Komt je citaat van Loesje? Zo klinkt het wel, vind ik.