WELKOM OP MIJN WEBLOG

Dit blog is in de loop der jaren veranderd. Ooit ging het vooral over de bibliotheek, nu gaat het meer over lezen en taal. (Wie denkt: de bibliotheek gaat toch óók over lezen en taal, ziet dat anders dan ik.) Ooit werd het elke dag bijgehouden, nu minder regelmatig. Wat hetzelfde gebleven is: opmerkingen zijn van harte welkom.

maandag 13 oktober 2008

Twee opmerkingen






















Library of Congress Reading Room
Bron: Flickr, foto: maveric2003

Op het weblog van Jan las ik vandaag een stuk over de OCN, waarin, n.a.v. de lezingen die Tim Spalding, oprichter van LibraryThing, daar gehouden heeft, de volgende regels voorkomen:

Wat mij betreft is Librarything één van de beste illustraties bij de huidige krisis in bibliotheekland. Het is een applicatie die buitengewoon slim in elkaar zit. Librarything maakt optimaal gebruik van webscale en het heeft dankzij alle interactieve mogelijkheden buitengewoon veel betekenis voor de gebruikers. Die betekenis zit wat mij betreft in de mogelijkheden om je passie, in dit geval boeken lezen en vanuit gemeenschapsgevoel met boeken bezig zijn te delen met anderen waar dan ook ter wereld. Librarything stelt zich daarbij optimaal dienend op met een aantrekkelijke en gebruiksvriendelijke interface en veel handige en vooral ook zinvolle tools waarvan tagging het belangrijkste voorbeeld is. Kort gezegd vormen al die zaken een rijtje karaktertrekken waar het de meeste fysieke openbare bibliotheken in de context van de huidige samenleving aan ontbreekt: slimheid, relevantie, gebruiksgemak, gemeenschapsgevoel, interactiviteit, gebruik maken van webscale en bovenal betekenisgeving (=meaning dus). Librarything bewijst met wereldwijd 'slechts' 500.000 gebruikers voor mij wel dat boeken lezen een niche-activiteit aan het worden is maar LT maakt in ieder geval optimaal gebruik van de Longtail-wetmatigheden.

Hier wil ik twee dingen over opmerken.
1. Volgens mij is het het feit dat slechts 500.000 mensen LibraryThing gebruiken geen reden om te concluderen dat het lezen van boeken een niche-activiteit aan het worden is. Ik moet bekennen dat ik niet precies weet wat een niche-activiteit is, maar ik ga er van uit dat het zoiets is als een activiteit die slechts een beperkt aantal mensen aanspreekt. Maar wat het ook precies moge betekenen, het lijkt me in elk geval niet logisch om op grond van het aantal deelnemers aan LibraryThing iets te concluderen over het aantal mensen dat boeken leest. Zolang je nl. niet weet welk percentage van de lezers van LT gebruik maakt, zegt het aantal LT-gebruikers niets over het aantal lezers.

Jan ziet in LibraryThing allerlei prachtige mogelijkheden en gaat er blijkbaar van uit dat alle lezers die voordelen zien. En daarom zou uit het feit dat er maar zo weinig LT-leden zijn blijken dat er ook maar weinig lezers zijn. Dit lijkt mij een '2.0-perspectief' dat je niet zomaar mag toepassen. Misschien vinden de meeste lezers die mogelijkheden van LT wel helemaal niet zo prachtig. Ik zeg niet dat dat zo is, maar zolang het niet onderzocht is weet je het niet.

Ik beschouw mijzelf als lezer, maar LT doet me weinig. Omdat ik er vanwege de 23dingen mee moest kennismaken heb ik me aangemeld en nog steeds vermeld ik er netjes de boeken die ik lees. De enige reden daarvoor is dat ik het leuk vind dat die boeken dan op mijn blog te zien zijn. Verder doe ik er niks mee: ik tag niet, ik deel niet, ik kijk niet naar wat anderen die hetzelfde boek lezen nog meer lezen, ik lees geen aanbevelingen, ik ervaar geen gemeenschapsgevoel met mensen die hetzelfde boek lezen. Toch geloof ik dat ik best een beetje een passie voor lezen heb.

Ik wil hier maar mee zeggen dat het, ondanks dat beperkte aantal LT-leden, met het aantal lezers nog best kan meevallen.

2. Ik schreef al eerder iets over het Thomas-theorema: 'If men define situations as real, they are real in their consequences,' en daar moest ik nu ook weer aan denken. Als zelfs bibliothecarissen zeggen dat lezen een niche-activiteit aan het worden is, dan wordt de kans dat lezen op den duur een marginale bezigheid wordt alleen maar groter. Immers, als bibliotheken denken dat lezen maar voor een klein groep belangrijk is, dan zullen ze hun geld wellicht vooral gaan inzetten voor andere zaken, waardoor de collectie minder aantrekkelijk wordt en er minder mensen gebruik van zullen maken, enzoverder.

Hetzelfde geldt voor mijn gevoel voor het zelfbeeld van de bibliothecaris en de bibliotheek: zodra we van onszelf gaan zeggen dat het ons aan slimheid, relevantie en nog een paar dingen ontbreekt, wordt dat vanzelf erger, b.v. omdat slimme mensen liever niet bij zo'n organisatie gaan werken. Het lijkt mij daarom beter om uit te dragen: we zijn wel degelijk slim, maar we zijn er even over aan het nadenken hoe we die slimheid het beste kunnen inzetten.

20 opmerkingen:

  1. Ha Schrijver,
    'Lezen als niche-activiteit': Lekker lezen in je holletje!
    Groet, Anna

    BeantwoordenVerwijderen
  2. In m'n formulering zit een bepaald perspectief verborgen waarbij ik niet beweer dat het actief lezen van boeken als hobby (waarbij mensen een substantiële hoeveelheid tijd in lezen steken) nu al een niche-activiteit is maar dat het dat wel gaat worden. LT biedt enorm veel mogelijkheden als je je leespassie wilt delen met anderen. Die 500.000 gebruikers wereldwijd geeft aan dat die behoefte niet zo groot lijkt te zijn en dat LT een niche inneemt tussen honderden andere niches waar mensen andere passies delen.
    Ik heb m'n formulering iets aangescherpt in het bericht. Hopelijk is het zo duidelijker wat ik bedoel.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. LT heeft mij ook nooit aangesproken. Om te beginnen omdat er heel veel engelstalig werk in is opgenomen.

    Wat bij mij wel werkt: een recensie op een weblog, in een krant of tijdschrift of een tip van een klant of collega. Of bol.com: lezers die ... kochten kochten ook...

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Dag Schrijverdezes,
    Ik had eigenlijk rechtstreeks willen reageren op de reactie van Muizenoor. Aangezien ik niet weet of dat wel hoort op de weblog van een ander doe ik het maar via jou, in de hoop dat zij (of is het een hij?)het dan toch leest.
    Muizenoor, ik wilde je even laten weten dat ik altijd ervan geniet dat je temidden van nogal eens zwaarwichtige betogen altijd komt met een korte, puntige en ludieke reactie, die toch to the point is. Je reactie van vandaag is daar een prachtig voorbeeld van!
    H.gr. 80+

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Hallo Tachtigplusser,
    Gelezen! Als bosmuis geniet ik het meest van alle nieuwe soorten kaas die de commune idtvdb op deze 2.0 manier leert kennen. 80+, dat klinkt goed nu de herfst in de tuin is.
    Hartelijke groet terug, Anna
    p.s. Leuk!

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ha Anna,
    Helemaal mee eens! Ik heb nog overwogen om mijn stukje de titel 'Met een boekje in een hoekje' te geven.
    Groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Dag Jan,
    Dank voor je antwoord. Reactie volgt.
    Groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Dag Henk,
    Bij mij gaat het ook ongeveer zo. Alleen 'andere kopers kochten ook' zegt me dan weer niks. Ook gewoon in de bibliotheek een beetje rondkijken levert soms een vondst op. Ik heb overigens op jouw aanraden Hart van inkt gelezen, maar schrik niet: ik vond het saai. Dat neemt niet weg dat ik volgende aanbevelingen serieus blijf nemen. Ik lees graag af en toe een jeugdboek en ben niet erg meer op de hoogte nu mijn kinderen ze niet meer lezen.
    Groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Dag Tachtigplusser,
    Wat je schrijft over muizenoor (die inmiddels door iedereen Anna genoemd wordt) is me uit het hart gegrepen. Zonder haar commentaren en onze blogvriendschap zou dit weblog niet zijn wat het is en er waarschijnlijk zelfs helemaal niet meer zijn. Zij kan dus met recht de muze van dit blog genoemd worden. Heb je haar recente 'posting' over de kndrbknwk al gezien? Anders heb je nog iets erg leuks tegoed.
    Je merkt dat Anna je reactie al bespeurd heeft. Of ze bij je naam wel de juiste associaties heeft weet ik niet...
    Groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Dag schrijver,
    Vandaag Joe speedboot gekocht, min of meer op jouw recommendatie. Toen het pas uitkwam was ik dat van plan nadat ik een interview met hem gehoord had, maar toen ik het boek daarna zag bij allerlei mensen die ik toch maar in de Rosa Pilcher/Kluun/Wilde zwanen-hoek plaats zag ik ervan af en dacht: 'k haal het t.z.t wel bij de bieb. Arrogante gedachte natuurlijk. De jongeman met wie ik het boek afrekende was blij dat ik het mezelf cadeau gaf en zei: Dat gaat u in één keer uitlezen, zeker weten mevrouw! Dat zullen we zien. Voorlopig is-ie nog niet aan de beurt. Wat m.i. getuigt van optimisme, omdat het toch impliceert dat ik aanneem tijd van leven te hebben om enz. enz.
    En dan vooral met een papieren boek.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Dag AvA,
    Nou, ik hoop dan maar dat het bevalt. Waarom heb je het toch niet gewoon van de bibliotheek geleend zoals je oorspronkelijk van plan was? De bibliotheek recommendeer ik ook hoor! Maar ja, nu heb je het. Bij De Bijenkorf mag je een boek dat je niet mooi vond weer teruggeven, maar dat zal voor de boekhandel wel niet gelden.
    Misschien ter geruststelling: Kluun heb ik een stukje gelezen maar vond ik vreselijk, Pilcher leen ik dagelijks uit maar ken ik zelf niet, Wilde zwanen heb ik uit plichtsgevoel maar zeker niet van harte doorgeworsteld.
    Nou ja, ik hoor het t.z.t. wel.
    Groet van schrvrdzs
    p.s. Welke boeken ga je eerst nog lezen?

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Dag Jan,
    In de discussies die ik tot nu toe met je gevoerd heb is inderdaad, denk ik, ons perspectief niet hetzelfde. Dat maakt ze (voor mij) boeiend, maar ook moeilijk. Je aangescherpte formulering verandert voor mij eerlijk gezegd weinig: nog steeds lees ik erin dat het relatief kleine aantal LT-gebruikers voor jou een indicatie is voor het afnemen van het aantal lezers, misschien nog niet meteen maar dan toch op termijn.
    En dat overtuigt mij niet.
    Met een '2.0-perspectief' bedoelde ik: jij gelooft zo van harte in al het moois dat LT de lezer biedt dat je je nauwelijks kunt voorstellen dat een gepassioneerd lezer niet ook een gepassioneerd LT-er is. Dus: weinig LT-ers betekent voor jou dat er weinig lezers zijn.
    Mijn, 'ouderwetse', perspectief is (extreem gesteld): een gepassioneerd lezer is iemand zoals in het gedicht van Ida Gerhardt en houdt zich verre van 'delen' en kletsen over boeken met onbekenden, want het gaat om wat zich afspeelt tussen het boek en jou.
    Ik overdrijf nu, maar dat is om duidelijk te maken dat je het van twee kanten kunt benaderen.
    Als voorbeeld: ik voegde een boek van Frida Vogels toe aan LT en dacht: lezers van Frida Vogels doen niet aan LT. Dat bleek te kloppen: er was 1 medelezer.
    Wat betreft het verschijnsel 'niche', kun je me daar iets niet al te moeilijks te lezen over aanraden? Ik snap nl. nog steeds niet wat het precies is.
    Met een hartelijke groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Ha Schrijver,
    Echt, dat is te veel eer voor een bosmuis.
    Groet, Anna
    p.s. Ik heb een prchtg vrfctwrd: 'dolux'

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Ha Anna,
    Weet je wat: deel de eer met de hele commune. Net als de kaas.
    Groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Ha Schrvrdzs
    Mijn invulling van het begrip 'niche' bedoel ik in het licht van het gedachtengoed van Chris Anderson.
    Boekenlezen als passie of hobby schuift dan naar de rechterkant van de staart. Of de lezer z'n smaak wil delen via LT of via een leeskring of helemaal niet en zich terugtrekt met een boek in de hoek laat ik graag aan de lezer over maar dat maakt voor m'n betoog denk ik niet zo veel uit. Als bibliotheekmedewerkers zich gaan terugtrekken met een boek in de hoek staat dat voor mij gelijk aan struisvogelpolitiek. Je kunt de wereld negeren maar hij draait wel gewoon door.
    grtz. Jan

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Dag Jan,
    Dank voor je reactie en de link naar de 'lange staart'. Ik zal mijn best doen het te begrijpen.
    Ik denk dat verder gaan met onze discussie n.a.v. LT niet zinvol is, want ik heb het gevoel dat we allebei iets anders bedoelen en dat we elkaar niet gaan begrijpen. Tja, zoiets kan natuurlijk. Soms is mondeling uitleggen dan toch beter, maar dat gaat nu niet.

    'Als bibliotheekmedewerkers zich gaan terugtrekken met een boek in de hoek staat dat voor mij gelijk aan struisvogelpolitiek. Je kunt de wereld negeren maar hij draait wel gewoon door,' schrijf je.
    Ik denk dat bibliotheekmedwerkers gerust 'met een boekje in een hoekje' mogen gaan zitten, d.w.z. privé. Ik vind het veel erger als bibliotheekmedewerkers helemaal niet meer lezen. De opgedane kennis over literatuur hoor je uiteraard desgevraagd met je klanten te delen, dat vind ik wel. En die kennis hoor je ook te hebben.

    Wat je in je oorspronkelijke stuk schreef over vakliteratuur, dáár ben ik he helemaal mee eens. Het lijkt mij absoluut onmogelijk om een goeie bibliotheekvernieuwing op poten te zetten zonder een ruime kennis van maatschappelijke ontwikkelingen, psychologie, sociologie, ICT en nog zo het en en ander. Ik bedoel niet dat alle bibliothecarissen dat allemaal zouden moeten weten, wel dat die kennis ergens in de bibliotheekwereld aanwezig hoort te zijn en vervolgens in begrijpelijk taal zou moeten worden doorgegeven aan iedereen. Zoiets als jij dat nu in het Bibliotheekblad doet over 2.0, daar zouden meer onderwerpen zich voor lenen.

    Ik hoop dat je niet vindt dat ik de wereld negeer... Ik probeer hem voor zover dat lukt een beetje kritisch te volgen. (Noemde je pas niet ergens Keen? Die heb ik in elk geval gelezen.)

    Ook al lopen ze soms vast, de discusies met jou zijn wél wat ik hoopte af en toe mee te maken toen ik ging bloggen! Dank voor de moeite die je nam en groet van
    schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Graag gedaan! Dank je voor je positieve opmerking over m'n BB artikelen, het is namelijk nogal een worsteling om het voor iedereen begrijpelijk te houden. Nog een laatste ding over dat lezen. Boekenlezen heeft twee grote nadelen: het kost tijd en daar is de concurrentie in vrijetijdsbesteding steeds groter. Verder is het een asociale activiteit (of moet ik antisociaal zeggen? of solitair?) waarmee het niet aansluit op de trend naar het aangaan van steeds meer en steeds diversere sociale connecties (LT biedt hier dus kansen). Veel bibliotheekmedewerkers zeggen mij dat hun klanten daar niet aan meedoen. Ik denk daar anders over en volgens mij wordt dat door recent onderzoek onderbouwd. De gemiddelde gamer is bijvoorbeeld een vrouw van 30+ (en daar vissen we in dezelfde vijver) en vrouwen zijn bijvoorbeeld ook steeds actiever op Hyves. Vrouwen kunnen wellicht heel goed praten en breien maar niet lezen, gamen en hyven tegelijk denk ik:) Kortom dat wordt keuzes maken. Misschien kunnen we in real life het gesprek nog eens voortzetten?
    grtz. Jan

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Dag Jan,
    Dank voor je antwoord. Ik ben het er nogal mee oneens, maar daar moet ik nog maar 's een blogpost van maken. (Altijd op zoek naar blogstof...)
    Lezen heeft in elk geval óók een groot voordeel: je leert er taal van. En dat is met gamen, hyven, bloggen enz. niet het geval. D.w.z. je gebruikt daar natuurlijk ook woorden bij, maar een echt mooie zin kom je op een weblog maar hoogst zelden tegen, terwijl je er in boeken regelmatig een vindt. Daarom lees ik zo graag boeken. Wat betreft a- of anti-sociaal of solitair, dan kies ik maar voor het laatste. Lezen kan ook een sociale kant hebben, maar sociaal vind ik niet per se 'meerwaarde' hebben. Ook voor de solitaire lezer hoort de bibliotheek er te zijn.
    Maar ik ben mijn kruit al weer danig aan 't verschieten...
    Wie weet zien we elkaar 's in levende lijve, maar eerst zul je me wel weer eens tegenkomen in een reactie.
    Groet van schrvrdzs
    p.s. Lezen en hyven gaat inderdaad slecht samen, lezen en breien tegelijk kan ik overigens wel.

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Ha Schrijver,
    Misschien een beetje mosterd na de maaltijd, maar ik wilde even reageren op het laatste deel van je stuk. Dat over het zelfbeeld van de bibliothecaris en de bibliotheek.
    Het zal je niet verbazen dat ik het van harte met je eens ben op dat punt.
    En misschien kunnen we Jan ervan overtuigen dat het verstandiger is om in plaats van heel hard te roepen dat de bibliotheek niét met zijn tijd meegaat, het publiek veel duidelijker te maken waar we wél slim en relevant zijn. Jan is er zelf het levende bewijs van.
    Dat is effectiever en ook veel leuker om te doen volgens mij.

    BeantwoordenVerwijderen
  20. Ha Tenaanval,
    Ik dacht al: waar blijf je...
    Dank voor de bijval. Ik hoop dat Jan het leest. Maar waarom reageer je niet op zijn eigen blog, of heb je dat al gedaan? Dan leest hij het in elk geval.
    Groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen