Anonieme reactie

Bron: Flickr, foto: zen

Een ruwe versie (d.w.z. met het e.a.a. aan typ- en denkfouten) van deze 'post' heeft al in Netvibes en andere feedreaders gestaan. Dat spijt mij. Gisteren schreef ik, enigszins opgewonden, een stukje n.a.v. het stuk op ZB Digitaal over anonimiteit. Dat was vrnl. 'van me afschrijven' en ik dacht: daar maak ik later wel een fatsoenlijk stukje van. Maar in plaats van op 'Nu opslaan' te klikken koos ik 'Bericht publiceren'. Ik haalde het meteen weer van mijn blog af, maar daar heeft Netvibes geen boodschap aan. Welgemeend excuus aan degenen die zich geconfronteerd zagen met een halfbakken stuk. Hieronder volgt een bijgeschaafde versie.

Woensdag stond op ZB Digitaal een stuk over anonimiteit op internet. Uit dat stuk bleek dat de schrijver ervan niet zoveel opheeft met anonimiteit: 'Anoniem is verstopt, anoniem is beperkt.' In de vele reacties die er op volgden was meestal hetzelfde standpunt te lezen.

Ik heb daar over nagedacht en voel de behoefte er iets tegen in te brengen. Zelf hecht ik namelijk, vanaf het allereerste begin van de 23dingen, nogal aan mijn anonimiteit, die ik, zo goed en zo kwaad als dat gaat, probeer te bewaren door te schrijven onder pseudoniem.

Over schrijven onder pseudoniem wil ik het volgende opmerken:

1. Je schrijft misschien onder pseudoniem omdat je graag wilt dat men naar je luistert vanwege je argumenten en niet omdat je toevallig de directeur van een grote bibliotheek bent. Of: je wilt niet genegeerd worden omdat je maar een ondergeschikt baantje in de bibliotheekwereld hebt. Of: je wilt niet bij voorbaat als conservatief beschouwd worden omdat je al bijna aan je pensioen toe bent.

2. Volgens mij is het onzin te denken dat je als je anoniem bent 'lekker' alles kunt schrijven. Je kunt dat wel doen, maar áls je het doet en b.v. aan het schelden slaat, leest al gauw niemand je meer, of alleen mensen die van een beetje sensatie houden.
Ik ervaar zelf juist het tegendeel: omdat ik onder pseudoniem schrijf moet ik mijn woorden wikken en wegen. Als ik iets een beetje krom formuleer zouden mensen die weten wie ik ben kunnen denken: o ja, dat zegt X altijd, dat snap ik wel. Of: ach ja, zo is X nou eenmaal, die bedoelt het zo kwaad niet. Of: dat is echt een X-grap. Maar als men níet weet wie je bent en je wilt toch begrepen worden, dan moet je je best doen om goed over te komen. Je kunt niet terugvallen op wat men al van je weet, dus je moet het helemaal met woorden zien te bereiken. Dat valt niet altijd mee en het is in mijn geval al een paar keer mis gegaan. Maar dat heb ik er voor over.

3. 'Als je anoniem bent kun je je makkelijk anders voor doen dan je bent.' Maar je anders voordoen dan je bent kun je als je met iemand in levende lijve in gesprek bent net zo goed. Je lacht vriendelijk en zegt 'interessant', maar je denkt iets heel anders. Anoniem op internet durf je misschien wél te zeggen: 'Sorry, maar dit boeit me echt niet.' Het is voor mij daarom nog maar de vraag waar je het eerlijkst bent.

4. Wat zou er erg aan zijn als je elkaar 'digitaal' een beetje denkt te kennen maar elkaar op straat voorbij loopt? Ik zou er geen enkele moeite mee hebben om 'in het echte leven' in gezelschap te verkeren van iemand die ik digitaal kende en pas achteraf te horen dat ik in zijn/haar gezelschap was geweest. Ook op digitale gronden kun je bevooroordeeld raken en dat komt een prettige kennismaking in het echt misschien helemaal niet te goede.

5. 'Als je elkaar niet kent, kun je elkaar ook niet in je netwerk opnemen.' Nou, en? Niet iedereen heeft behoefte aan een netwerk en niet iedereen heeft iets te bieden voor andermans netwerk. Ik zou denken: wie zich niet bekend maakt heeft blijkbaar geen behoefte aan netwerkvorming. Als je dat zelf wel hebt en je wilt alleen contact hebben met mensen die iets voor je netwerk kunnen betekenen, dan kun je toch gewoon besluiten de stukjes van anonimi verder ongelezen te laten?

6. 'Wij met elkaar maken het internet, dus we hoeven nergens bang voor te zijn.' Ik geloof daar niet zo in. Het internet is, net als de rest van de wereld, een zaak van geld en belangen. Ja, de onderdelen 'bibliotheek 2.0' of 'de bibliobloggers' zijn vast wel veilig en vertrouwd, maar er is meer. Ik geloof niet dat de overheid ons nu al allemaal via internet in de gaten houdt, maar ik geloof evenmin dat de overheid zoiets nooit zou doen. Over bedrijven die iets aan me willen verkopen heb ik helemaal geen illusies.

7. Ik denk niet dat ik paranoïde ben. Ik heb er ook meestal geen moeite mee om mijn 'identiteit' te onthullen aan iemand die daar om vraagt. De meeste lezers van dit blog weten gewoon wie ik ben omdat wij collega's of familie zijn of elkaar ontmoet hebben vanwege de 23dingen. Toch wil ik niet met naam en foto op mijn blog. Die voegen naar mijn idee ook niets toe.

Dit slechts ter nuancering. Alles heeft nu eenmaal altijd verschillende kanten. Als de een de ene kant belicht, voelt een ander zich weleens geroepen een andere kant onder de aandacht te brengen. ZB Digitaal was in dit geval die een en schrijverdezes die ander.