WELKOM OP MIJN WEBLOG

Dit blog is in de loop der jaren veranderd. Ooit ging het vooral over de bibliotheek, nu gaat het meer over lezen en taal. (Wie denkt: de bibliotheek gaat toch óók over lezen en taal, ziet dat anders dan ik.) Ooit werd het elke dag bijgehouden, nu minder regelmatig. Wat hetzelfde gebleven is: opmerkingen zijn van harte welkom.

vrijdag 10 oktober 2008

Anonieme reactie






















Bron: Flickr, foto: zen

Een ruwe versie (d.w.z. met het e.a.a. aan typ- en denkfouten) van deze 'post' heeft al in Netvibes en andere feedreaders gestaan. Dat spijt mij. Gisteren schreef ik, enigszins opgewonden, een stukje n.a.v. het stuk op ZB Digitaal over anonimiteit. Dat was vrnl. 'van me afschrijven' en ik dacht: daar maak ik later wel een fatsoenlijk stukje van. Maar in plaats van op 'Nu opslaan' te klikken koos ik 'Bericht publiceren'. Ik haalde het meteen weer van mijn blog af, maar daar heeft Netvibes geen boodschap aan. Welgemeend excuus aan degenen die zich geconfronteerd zagen met een halfbakken stuk. Hieronder volgt een bijgeschaafde versie.

Woensdag stond op ZB Digitaal een stuk over anonimiteit op internet. Uit dat stuk bleek dat de schrijver ervan niet zoveel opheeft met anonimiteit: 'Anoniem is verstopt, anoniem is beperkt.' In de vele reacties die er op volgden was meestal hetzelfde standpunt te lezen.

Ik heb daar over nagedacht en voel de behoefte er iets tegen in te brengen. Zelf hecht ik namelijk, vanaf het allereerste begin van de 23dingen, nogal aan mijn anonimiteit, die ik, zo goed en zo kwaad als dat gaat, probeer te bewaren door te schrijven onder pseudoniem.

Over schrijven onder pseudoniem wil ik het volgende opmerken:

1. Je schrijft misschien onder pseudoniem omdat je graag wilt dat men naar je luistert vanwege je argumenten en niet omdat je toevallig de directeur van een grote bibliotheek bent. Of: je wilt niet genegeerd worden omdat je maar een ondergeschikt baantje in de bibliotheekwereld hebt. Of: je wilt niet bij voorbaat als conservatief beschouwd worden omdat je al bijna aan je pensioen toe bent.

2. Volgens mij is het onzin te denken dat je als je anoniem bent 'lekker' alles kunt schrijven. Je kunt dat wel doen, maar áls je het doet en b.v. aan het schelden slaat, leest al gauw niemand je meer, of alleen mensen die van een beetje sensatie houden.
Ik ervaar zelf juist het tegendeel: omdat ik onder pseudoniem schrijf moet ik mijn woorden wikken en wegen. Als ik iets een beetje krom formuleer zouden mensen die weten wie ik ben kunnen denken: o ja, dat zegt X altijd, dat snap ik wel. Of: ach ja, zo is X nou eenmaal, die bedoelt het zo kwaad niet. Of: dat is echt een X-grap. Maar als men níet weet wie je bent en je wilt toch begrepen worden, dan moet je je best doen om goed over te komen. Je kunt niet terugvallen op wat men al van je weet, dus je moet het helemaal met woorden zien te bereiken. Dat valt niet altijd mee en het is in mijn geval al een paar keer mis gegaan. Maar dat heb ik er voor over.

3. 'Als je anoniem bent kun je je makkelijk anders voor doen dan je bent.' Maar je anders voordoen dan je bent kun je als je met iemand in levende lijve in gesprek bent net zo goed. Je lacht vriendelijk en zegt 'interessant', maar je denkt iets heel anders. Anoniem op internet durf je misschien wél te zeggen: 'Sorry, maar dit boeit me echt niet.' Het is voor mij daarom nog maar de vraag waar je het eerlijkst bent.

4. Wat zou er erg aan zijn als je elkaar 'digitaal' een beetje denkt te kennen maar elkaar op straat voorbij loopt? Ik zou er geen enkele moeite mee hebben om 'in het echte leven' in gezelschap te verkeren van iemand die ik digitaal kende en pas achteraf te horen dat ik in zijn/haar gezelschap was geweest. Ook op digitale gronden kun je bevooroordeeld raken en dat komt een prettige kennismaking in het echt misschien helemaal niet te goede.

5. 'Als je elkaar niet kent, kun je elkaar ook niet in je netwerk opnemen.' Nou, en? Niet iedereen heeft behoefte aan een netwerk en niet iedereen heeft iets te bieden voor andermans netwerk. Ik zou denken: wie zich niet bekend maakt heeft blijkbaar geen behoefte aan netwerkvorming. Als je dat zelf wel hebt en je wilt alleen contact hebben met mensen die iets voor je netwerk kunnen betekenen, dan kun je toch gewoon besluiten de stukjes van anonimi verder ongelezen te laten?

6. 'Wij met elkaar maken het internet, dus we hoeven nergens bang voor te zijn.' Ik geloof daar niet zo in. Het internet is, net als de rest van de wereld, een zaak van geld en belangen. Ja, de onderdelen 'bibliotheek 2.0' of 'de bibliobloggers' zijn vast wel veilig en vertrouwd, maar er is meer. Ik geloof niet dat de overheid ons nu al allemaal via internet in de gaten houdt, maar ik geloof evenmin dat de overheid zoiets nooit zou doen. Over bedrijven die iets aan me willen verkopen heb ik helemaal geen illusies.

7. Ik denk niet dat ik paranoïde ben. Ik heb er ook meestal geen moeite mee om mijn 'identiteit' te onthullen aan iemand die daar om vraagt. De meeste lezers van dit blog weten gewoon wie ik ben omdat wij collega's of familie zijn of elkaar ontmoet hebben vanwege de 23dingen. Toch wil ik niet met naam en foto op mijn blog. Die voegen naar mijn idee ook niets toe.

Dit slechts ter nuancering. Alles heeft nu eenmaal altijd verschillende kanten. Als de een de ene kant belicht, voelt een ander zich weleens geroepen een andere kant onder de aandacht te brengen. ZB Digitaal was in dit geval die een en schrijverdezes die ander.

8 opmerkingen:

  1. Prima toch, als je dat zo voelt? Het is zoals je zegt, voor iedereen anders.

    Maar als de overheid kijkt, kijken we gewoon terug :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Mooi om te lezen dat ook jij het zeer welbewust doet, dat behoud van anonimiteit. Ik vind ons eigenlijk een andere categorie dan de mensen die helemaal niets over zichzelf los laten. Wij doen dat wél maar geven gewoon niet alles. Als wat we zeggen maar deugt, daar gaat het om.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik heb de discussie over anonimiteit ook gevolgd. Toch heb ik het idee dat we met elkaar op 2 sporen zitten.

    Er zijn (veel) mensen die onder pseudoniem schrijven, maar best wat over zichzelf loslaten. Soms vind je in het profiel wel iets terug als woonplaats, leeftijd, geslacht, werkplek, dat soort dingen. En soms zelf een foto die toch ook wel iets blootgeeft. Soms ook niet, maar het blijft een 'persoon' die je kunt volgen op zijn/haar blog en die je herkent tussen je eigen reacties.
    Zo zal ik Schrijverdezes niet op straat herkennen, maar ervaar ik deze persoon allerminst als anoniem.

    En dan heb je mensen die een reactie plaatsen onder de naam 'anoniem'. Dan weet je dus helemaal niks. Misschien is het Edwin wel, die even te lui is om in te loggen (om maar een rare optie te noemen!). Ik krijg ze gelukkig weinig, maar ervaar het altijd een beetje als 'het zal wel, laat eerst maar eens zien wie je bent'.

    Misschien was dat wel de anonimiteit waar Edwin in eerste instantie op doelde? Ik heb respect voor elk pseudoniem, maar ervaar die andere ano ook als anoniets.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ha Edwin,
    Daar wil ik dit op zeggen:
    1.Het is voor mij geen gevoel maar een mening. Door het een gevoel te noemen onttrek je het aan de mogelijkheid tot 'meningsverschil'.
    2.Als iemand iets stelt en eindigt met 'Toch', al dan niet met vraagteken, dan zijn wij Rotterdammers geneigd te reageren met 'ech nie!' Nuancering komt later wel...
    3.Dat van die kijkende overheid vind ik wel degelijk een punt om rekening mee te houden. Kijkende bedrijven zijn misschien noch wel enger. Lees voor de aardigheid de column van Youp van 't Hek, vandaag in NRC Handelsblad eens. Leuk, maar niet alleen maar leuk.
    4.Ik denk dat het, tijdens het lezen van punt 1-3 wel goed was dat je toch ook een beetje 'weet wie het zegt'... (Anders had ik het waarschijnlijk ook anders geformuleerd.)
    Groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ha Natalie,
    Dank voor je reactie. Het is waar dat wij geen 'volledig anoniemen' zijn. Dat is in mijn geval een beetje zo ontstaan door de 23dingen, waarin (bijna) al je collega's wisten wie je was. Ik had het zelf misschien wel anders gewild, maar zit er niet (meer) mee dat het zo gelopen is. Wel hou ik waar mogelijk graag nog een stukje van mezelf 'geheim', al is dat eigenlijk niet het juiste woord. Ik vind gewoon dat mijn naam, gezicht, leeftijd en nog een paar dingen er niet toe doen. Als ik me zou aanmelden voor bibliotheek 2.0-Ning, dan zou ik wél zeggen wie ik was. Dat vind ik weer iets anders. Maar een foto lijkt me ook daar weer overbodig.
    Met de laatste zin van je reactie ben ik het geheel en al eens.
    Groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ha Astrid,
    Ja, daar heb je natuurlijk gelijk in, dat er een verschil is tussen anoniem en pseudoniem en dat besefte ik ook wel. Juist het begrip 'pseudonimiteit' typeert vaak internetrelaties en geeft ze hun eigen kracht. (Dit is mooi beschreven door Marianne van den Boomen, 6e hoofdstuk.)
    Maar ik kreeg in het stuk op ZB Digitaal de indruk dat daar de scheiding niet gelegd werd tussen bekend + pseudoniem aan de ene kant en anoniem aan de andere, maar eerder tussen enerzijds bekend en anderzijds ano + pseudo. Daar kan ik me uiteraard in vergissen.
    Het is denk ik een soort glijdende schaal: je bent zelden geheel bekend of geheel anoniem, maar meestal iets daar tussenin. (Geheel bekend lijkt mij net zo'n illusie als geheel anoniem.)
    Overigens vind ik dat ook degene die niets over zichzelf wil prijsgeven interessant kan zijn. Een interessante redering blijft een interessante redenering, ook al weet je niet van wie hij komt, zoals een goed boek een goed boek is, ook al ken je de schrijver niet. 'Anoniem is anoniet' zou ik daarom zelf niet willen zeggen.
    Ik zal het je nog gekker vertellen: soms reageer ik zelf als schrijverdezes, soms onder mijn eigen naam, soms als 'anoniem'. Dit niet om verwarring te zaaien, maar omdat schrijverdezes een rol heeft, ikzelf een ietsje andere en anoniem ook eentje. Voor je me nu typeert als gespleten persoonlijkheid: dat valt best mee geloof ik. Men speelt (of als je wilt: heeft) nu eenmaal in het leven diverse rollen.
    Groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Dag schrijver,
    Ik hou van het pseudoniem, ik hou van anonimiteit, ik hou van bekendheid en openheid. Dat klinkt natuurlijk lekker tegenstrijdig, maar is het m.i. niet. Alles op z'n tijd en plaats denk ik. Ik houd bv. niet van de Engelse gewoonte verdachten met naam en toenaam te beschrijven in de krant. Voor mij hoeft een ME-er of een politieagent ook geen grote badge met z'n naam erop te dragen. Maar ik wil wel graag dat ze zich voor hun daden verantwoorden zonder zich achter anonimiteit te verschuilen.Op mijn werk stel ik me voor als AvA (voluit dan),maar mijn reacties op jouw -en andere- blogs teken ik met met AvA (nadat iemand me leerde hoe dat moest!), een tussenvorm, zodat de lezer ziet dat het dezelfde reageerder betreft, zonder dat ik op een verjaardag door een slimme computergebruiker geconfronteerd wordt met mijn waardering/verering/bewondering voor mensen als Daniël Lohües, Ierse Furies en lange-afstands-fietsers. Als je een beetje ongebruikelijke naam heb googlen ze je reacties zo bij elkaar. Nee, niks geheims aan, maar dat is toch niet mijn bedoeling geweest, dus ik ben voorzichtiger geworden.
    Degene die graag meer van me wil weten kan in een reactie op een reactie toch vragen om meer info achter te laten op een hotmailadres?
    PS Als deze reactie 2x komt, dan gebeurt dat omdat het verificatiewoord opnieuw gevraagd wordt, ws. heb ik iets fout gedaan.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Dag AvA,
    Je reactie staat er maar een keer op zoals je ziet (en ik heb er geeneen weggehaald). Als je het verificatiewoord nog een keer moet intikken heb je het meestal de eerste keer fout gedaan. Ze worden de laatste tijd ook steeds lastiger te lezen vind ik.
    Ik ben het met je opmerkingen geheel eens. Vooral met de suggestie om eventueel naar een e-mailadres te vragen als je graag nader wilt kennismaken. Ik denk dat dat ook wel regelmatig gebeurt want op internet kan in principe de hele wereld meelezen, dus voel je niet echt vrij. Je kunt natuurlijk ook uitwijken naar Hyves o.i.d., als dat je ligt.
    'Daniël Lohües, Ierse Furies en lange-afstands-fietsers' klinkt nogal geheimzinnig!
    Ik heb mijn eigen 'echte' naam, die toch ook niet heel gebruikelijk is, ook via Google gevonden terwijl ik het helemaal niet was. Ik begrijp ook niet hoe werkgevers je kunnen opsporen via Hyves o.i.d., want de meeste namen staan daar heel wat keren op. Dat is zowel verontrustend als geruststellend.
    Groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen