WELKOM OP MIJN WEBLOG

Dit blog is in de loop der jaren veranderd. Ooit ging het vooral over de bibliotheek, nu gaat het meer over lezen en taal. (Wie denkt: de bibliotheek gaat toch óók over lezen en taal, ziet dat anders dan ik.) Ooit werd het elke dag bijgehouden, nu minder regelmatig. Wat hetzelfde gebleven is: opmerkingen zijn van harte welkom.

zondag 20 december 2009

Waar of niet?
















Ik wist wel dat er mensen zijn die in complottheorieën geloven, maar dat was tot nu toe van horen zeggen of uit de krant. Maar gisteren verkeerde ik in een gezelschap waarin enkele mensen dergelijke theorieeën aanhingen. Ik voerde zelf een gesprek over minder controversiële zaken, maar ving wel het e.e.a. op en werd later door huisgenoten nog wat bijgepraat. De theorieën die ter sprake kwamen waren o.a. dat 9/11 beraamd is door de Amerikaanse regering en dat het broeikaseffect een leugen is. Het eerste had als doel een oorlog in Irak te legitimeren, het tweede heeft iets te maken met plannen van topmensen uit het bedrijfsleven en de banken voor een wereldregering. Met dat laatste hangt b.v. ook de val van de DSB-bank weer samen. En zo werden er nog wat van die dingen genoemd.

Het gaat me niet om het waarheidsgehalte van deze theorieën. Mij overtuigen ze in verste verte niet, maar daar wil ik het (hier) niet over hebben. Waar het me om gaat is dat de aanhangers bepaald geen domme jongens waren, veel hadden gelezen en veel argumenten hadden voor hun overtuigingen. Hun belangrijkste bron leek internet te zijn, maar er zullen vast ook wel boeken bestaan die hun mening vertegenwoordigen. Een van de deelnemers aan het gesprek zei: als iets mijn belangstelling heeft lees ik alles wat ik erover kan vinden. Deze man is afgestudeerd econoom, heeft een scriptie geschreven over de economische aspecten van groene energie (of iets dergelijks) en gelooft dat wat we in de krant lezen over CO2-uitstoot en de opwarming van de aarde onzin is. Niet de CO2 leidt tot opwarming, maar opwarming (waar de mens geen invloed op heeft) leidt tot meer CO2-uitstoot. Of zoiets. En dat we het tegendeel moeten geloven dient heel andere doelen dan verbetering van het milieu. Ik geef het vast niet goed weer, maar wat ik maar wil zeggen is dat iemand die er toch echt wel verstand van heeft iets kan beweren wat iemand anders die er ook echt verstand van heeft grote onzin kan vinden. Zo iemand was er ook bij: ook een econoom, maar met een heel andere mening.

Na deze ervaring vraag ik me nog wat meer af dan ik toch al deed wat de bibliotheek eigenlijk bedoelt met 'mediawijsheid' en informatie op waarde schatten en betrouwbaarheid van bronnen, enz., waar we zo voor nodig zijn en zo goed aan kunnen bijdragen. De complottheoretici zullen zeggen: de bibliotheek verwijst alleen maar naar 'officiële' bronnen, maar daar word je door voorgelogen. Je moet de mensen juist de weg wijzen naar de níet-officiële publicaties, want wikipedia kunnen ze zelf wel vinden. Tja, en wat doe je dan? Ik zou het niet weten. Moeten we dan elke keer zeggen: de meest gangbare mening is deze, maar er zijn ook andere stromingen, die heel anders denken? En weten we dat dan allemaal en kunnen we het beoordelen? En wat gebeurt er als je toevallig op school een economieleraar hebt die zo'n complottheorie aanhangt en zijn mening heel geloofwaardig weet over te brengen? Of als je vader ervan overtuigd is dat aanslagen niet door zgn. terroristen worden gepleegd maar door regeringen? Of als je moeder zegt dat ze je met nano-chips injecteren als je denkt dat je een griepprik krijgt? Waar staan we als bibliotheek in al die discussies? Moeten we daar wel in willen staan? Kunnen we dat eigenlijk wel?

(Stiekem denk ik: laten we het in de bibliotheek toch gewoon alleen over literatuur hebben. Daar kunnen we onze handen aan vol hebben en veel mensen mee boeien, als we het goed doen. De rest van de discussies vindt dan wel elders plaats. Maar dit denk ik heel stiekem en schrijf ik daarom heel klein en tussen haakjes.)


Schilderij: Rembrandt van Rijn, De samenzwering van Claudius Civilis, 1661, hier gevonden.

8 opmerkingen:

  1. Ik denk eigenlijk als iemand luidkeels de meest controversieele theorieen mag verkondigen, dat jouw stiekeme gedachte ook wel met grote letters mag. Ik ben het er ook wel mee eens. Zelfs met alle innovatie stormen die over de bibliotheek heen razen ligt de basis nog steeds in lezen en literatuur.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Dag Ria,
    Het probleem met dit soort ideeën is dat je, als je er teveel de nadruk op legt, al snel als conservatief wordt beschouwd. Daarom ben ik blij met je bijval, dankjewel!
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Waarom toch altijd beginnen over conservatief als je zegt dat je het liefst zou zien dat bibliotheken alleen boeken bevatten en dan nog het liefst alleen literatuur? Dat is toch gewoon een wens/mening?

    Ik op mijn beurt zie veel meer in informatiecentra. "Veel literatuurliefhebbers vinden zelf hun weg wel, kopen hun boeken, enz. Daar heb je toch geen bemiddelaars voor nodig?" (Zo zou ik het dan zwart-wit stellen he?)

    Wat betreft informatie moet je inderdaad zo neutraal mogelijk proberen te zijn. Er zijn altijd weer theorieën te vinden die andere weerleggen.

    Ik vind het ook heel aannemelijk dat 9/11 een 'inside job'. Heb er veel over gelezen en dat verhaal vind ik overtuigender dan het andere. Ik zal klanten die ernaar vragen zeker wijzen op mijn bronnen maar ook op die andere. "Denk zelf" is dan het devies.

    Maar zo gaat het ook met romans. De een houdt wel van Kluun, de ander haat 'm. En weer anderen moeten 'm nog steeds eens lezen, of niet :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ha Edwin,
    Goeie vraag. Het antwoord is voorlopig: dat heeft iets te maken met mensen die boeken 'ouwe meuk' noemen, waar dan niemand tegenin gaat.
    Later misschien meer, maar ik moet nu werken (d.w.z. boeken uitzoeken...)
    Groet, schrvrdzs
    p.s. Je zou misschien ook kunnen zeggen dat de meeste informatiezoekers hun weg wel vinden zonder de bibliotheek.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Over groene energie valt veel te zeggen over het motief het te willen hebben, maar het is ook iets heel persoonlijks vaak. Ik wil wel groene energie van een bepaalde windmolen of een bepaald zonnepark, maar niet van opgestookte biomassa, of zelfs van Qkoortsgeiten zoals vanmorgen op de radio.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Dag Egbert,
    Ik weet er niet erg veel van, maar dat groene energie niet altijd is wat ik 'groen' zou noemen weet ik wel. Soms wordt kernenergie ook tot de groene energie gerekend, geheel ten onrechte vind ik. En dan dat verhandelen van certificaten, of hoe dat precies heet. Deugt ook niet. En dat van die geiten is ook erg. Al denk ik wel dat ze als ze toch dood moeten nog een beetje nut hebben gehad als er energie uit gewonnen kan worden. Maar veel beter was geweest als het was voorkomen.
    En dat de bio-industrie (en het eten van vlees) ook een grote factor vormen in het CO2-probleem zou veel vaker benadrukt moeten worden.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ik zou niet graag een bibliotheek met alleen maar literatuur zien. Wat niet bepaald hetzelfde is als zeggen dat er geen literatuur in een bibliotheek zou moeten zijn, of dat het "ouwe meuk" is. Literatuur hoort in een bibliotheek.
    Maar voor mij hoort er ook informatie in een bibliotheek thuis. Van allerlei kanten. Via een pc, maar ook weer vooral op papier. Digitale informatie is belangrijk maar zeg nou zelf, zou je "Het lied van de dodo" ooit van een beeldscherm hebben gelezen? En het dan hebben uitgelezen?
    Voor mij is een bibliotheek nog steeds een plek waar je ideeën kunt vinden en uit kunt diepen. Of die nu uit literatuur komen of uit een feitelijk informatief boek.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Dag Ton,
    Ik ging achter de pc zitten om te proberen het wat nader uit te leggen en toen las ik jouw reactie en nu ga ik er toch nog maar even over nadenken. De term 'literatuur' was verwarrend, want ik bedoel er meer mee dan laten we zeggen 'het betere boek'. Boeken als Het lied van de dodo horen, vind ik, zeker in de bibliotheek thuis en dan liefst ook voor het grijpen en niet 'op aanvraag'. Ook Kluun en Mansell vallen er wat mij betreft onder, al twijfel ik daar toch weer een beetje over.
    Het lied van de dodo zou ik inderdaad van een beeldscherm nooit uitgelezen hebben en op een e-reader ook niet. Dat geldt voor mij trouwens voor alle boeken. Ik merk ook dat mijn kinderen teksten die ze moeten bestuderen als ze ze digitaal krijgen aangeleverd vaak eerst printen.
    Termen als 'boekenmuseum', 'ouwe meuk' en 'niche-bezigheid' als het over de boeken en lezen gaat betreur ik.
    Misschien kom ik er nog een keer op terug, maar nu heb je me eerst toch weer aan het denken gezet, waarvoor dank.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen