Edwin vroeg me, in een reactie op mijn blogpost van afgelopen zondag:
Waarom toch altijd beginnen over conservatief als je zegt dat je het liefst zou zien dat bibliotheken alleen boeken bevatten en dan nog het liefst alleen literatuur? Dat is toch gewoon een wens/mening?
En Ton de Kruyff schreef n.a.v. diezelfde post:
Maar voor mij hoort er ook informatie in een bibliotheek thuis. Van allerlei kanten. Via een pc, maar ook weer vooral op papier.
Beide opmerkingen hebben me aan het denken gezet. Ik ben er nog niet uit, maar soms helpt het als je toch alvast wat opschrijft.
Waarom noem ik de gedachte aan een 'literaire bibliotheek' conservatief? Of ik dat altijd doe weet ik niet, maar ik zal het vast wel vaker hebben gedaan. Inderdaad is het gewoon een wens/mening, maar mij lijkt dat wat meestal als progressief of conservatief bestempeld wordt ook juist de wensen en meningen van mensen zijn. Over gedrag hoor je dat toch niet zo vaak. Ik zie dus geen tegenstelling tussen 'conservatief' en 'gewoon een wens/mening', eerlijk gezegd.
Maar daar is de vraag nog niet mee beantwoord, want ik begrijp natuurlijk best wat er bedoeld wordt: waarom associeer ik wat ik vind over een 'literaire bibliotheek' toch steeds met conservatief? En daar raakt de vragensteller wel een gevoelige snaar. Want het is een vorm van zelfbeschuldiging waar ik eigenlijk helemaal niet aan zou willen doen, maar waar ik me een beetje toe gedwongen voel door de sfeer in 'biblioblogland'. Of dat ook de sfeer is in 'bibliotheekland' in ruimere zin weet ik niet, want daar heb ik onvoldoende zicht op.
Als (en voor zover) ik 'biblioblogs' lees, lees ik daar vaak over vernieuwing en die vernieuwing is vrijwel altijd 'digitaal' van aard, om het zo maar even te noemen. De bibliotheek moet een nationale website hebben, de bibliotheek moet op hyves, de bibliotheek moet iets met wikipedia, de bibliotheek moet gevonden worden door zoekmachines, de bibliotheek moet een betrouwbare toegangspoort worden tot digitale informatie, in de bibliotheek moet je kunnen gamen, enz. Het is niet helemaal mijn wereld en misschien is het zelfs helemaal mijn wereld niet. Dat komt omdat ik werk voor hoogbejaarden én omdat ik met boeken werk. Over al die andere dingen lees ik wel eens wat en ik heb er ook wel af en toe een mening over, maar echt veel weet ik er niet van omdat ik er geen praktijkervaring mee heb. Van het een verwacht ik meer dan van het ander: een goeie toegangswebsite voor heel bibliothecair Nederland lijkt me van levensbelang voor de bibliotheek, aanwezigheid op hyves weer wat minder. Maar elk experiment, mits redelijk onderbouwd, goed uitgevoerd en bijtijds (en kritisch) geëvalueerd, lijkt me nuttig en ik lees er graag over. Als ik kritiek heb is die opbouwend bedoeld, d.w.z. theoretisch gesproken dan, want ik realiseer me heus wel dat mijn op- en aanmerkingen niet snel een beleidsmaker zullen bereiken, laat staan beïnvloeden. (Maar dat mag de pret in het geheel niet drukken.)
Al deze 'digitale' zaken worden, volgens mij, door vrijwel iedereen gezien als vooruitstrevend. De een zal ze wat meer omarmen en toejuichen dan de ander, maar je hoort nooit eens iemand zeggen dat 'digitaal' ouderwets of behoudend is. 'Bibliotheekvernieuwing' gaat dan ook heel vaak over digitale dingen en subsidie voor bibliotheekvernieuwing gaat volgens mij ook heel vaak naar digitale dingen.
Ik schreef het al in mijn eerste korte reactie op de vraag van Edwin: dat ik, als ik iets schrijf over de bibliotheek als centrum voor literatuur, daar meteen zelf maar vast aan toevoeg dat dat door veel mensen wel conservatief gevonden zal worden, komt door termen als 'boekenmuseum' en 'ouwe meuk' die ik af en toe lees als het op biblioblogs over boeken gaat. Zelf zeg ik nooit 'pretpark' of 'moderne shit' of zoiets, als ik het over nieuwe ontwikkelingen heb. Maar ik voel mij wél gedwongen om te zeggen 'ik weet dat menigeen het idee van een bibliotheek waarin het in de eerste plaats over literatuur gaat verouderd vindt' waarmee ik eigenlijk, ook al laat ik het er niet op volgen, toch een beetje bedoel: 'maar wees alstublieft zo vriendelijk mij daarom toch niet meteen af te schrijven' of zoiets.
En ja, dat moet maar eens afgelopen zijn. Het is nog net geen zelfcensuur, maar het begint er op te lijken. Dat ik me ertoe gedwongen voel zegt ongetwijfeld iets over mij en misschien ook iets over de sfeer in de biblioblogwereld. Ik heb altijd het gevoel gehad dat ik daar maar per ongeluk in verzeild geraakt ben en er maar half-en-half thuishoor, maar mijn plekje verdedigen met 'ik weet wel dat ik ouderwets ben, maar ik bedoel het toch echt goed hoor', dat is natuurlijk een beetje slap, en dan zeg ik het nog voorzichtig. Laf kun je het eigenlijk wel noemen.
Dat was dus even een confronterende vraag, maar wel nuttig. Dankjewel, Edwin.
Op de opmerking van Ton de K. kom ik hopelijk later nog terug. Ook over wat ik bedoel met een 'literaire bibliotheek' moet ik nog maar eens iets uitleggen. Maar zo was het wel weer even genoeg.
Kaart: Quint Buchholz, Der Gruss, Inkognito, Berlijn
Wat een introspectief stuk.
BeantwoordenVerwijderenVooral wat je op het eind over jezelf zegt vind ik aardig kloppen. Ik kreeg soms het gevoel dat je maar bleef uitleggen dat je het wel "goed bedoelde" ook al werk je niet in een bibliotheek.
En "biblioblogland" is inderdaad niet hetzelfde als " bibliotheekland". Van alle mensen die verplicht deel namen aan 23 dingen zie je er maar bar weinig terug in dat biblioblogland. Hoe dat komt daar kan ik alleen maar naar gissen.
Wat betreft al die digitale vernieuwingen zie ik dat als een laatste krampachtige poging om mensen naar de bibliotheek te lokken. Zoals dat hier nu staat lijkt het alsof ik dat heel negatief stel. Toch bedoel ik dat niet zo.
Er is gewoon een terugloop en het zijn juist de bevlogen mensen die dat met lede ogen aanzien en van alles uit de kast trekken om dat te voorkomen. Het houdt mij ook bezig maar misschien moet er een keuze gemaakt worden. Een ouderwetse bibliotheek met veel boeken, zoals het woord al aangeeft, en een infocentrum voor al die andere zaken.
Enfin, dat hele verhaal heb ik anderhalf jaar geleden al bedacht.
Ha WvS,
BeantwoordenVerwijderenDank voor je reactie. Vreemd toch dat je vaak niet doorhebt hoe je overkomt. Of misschien toch ook weer niet zo vreemd. Van dat uitleggen dat ik het goed bedoelde, dat wist jij dus blijkbaar allang, terwijl ik het me pas realiseerde door de vraag van Edwin.
Zo'n tweesporenbeleid zoals je beschrijft, gericht op zowel lezen als informatie, dat heb ik ook min of meer als ideaal in mijn hoofd. Liefst als twee gelijkwaardige zaken naast elkaar. Het lijkt nu of het een het ander steeds in de weg staat en dat daarom geen van beide 'poten' echt goed uit de verf komt. Beetje gammele beeldspraak, maar je snapt hopelijk toch wat ik bedoel.
Je stuk van anderhalf jaar geleden herinner ik me niet meer, maar ik ga het nu weer lezen.
Groet, schrvrdzs
Goh schrijver,
BeantwoordenVerwijderenWat een introspectie en twijfel zo opeens. Komt dat omdat het einde van het jaar in zicht is of zo?
Ik las Edwin's opmerking meer als: kom op, niet zo bescheiden, jouw mening telt toch net zo goed als die van ieder ander? En dat is natuurlijk ook zo. Net zoals iemand boeken ouwe meuk/dode bomen mag vinden mag jij vinden dat boeken onmisbaar zijn voor een bibliotheek.
Het lijkt me dat de opmerkingen over ouwe meuk gemaakt worden uit overenthousiasme of in de hitte van de strijd en daarom neem ik ze nooit zo heel erg serieus. Ik snap zo'n overreactie ook wel een beetje want er zijn in bibliotheekland nog steeds collega's die geen zin hebben in al die vernieuwingen en als je daar dagelijks mee geconfronteerd wordt is het wel eens lekker om je af te reageren bij gelijkgestemden.
Maar het blijft natuurlijk onzin want de core-business van een bibliotheek zijn boeken (papier, digitaal of welke vorm dan ook). En volgens mij is alle vernieuwing van de laatste tijd ook gericht op het versterken van die core-business. Die versterking vindt wel plaats in digitale vorm maar het blijft versterking van de collectie, van het boek dus. Dus volgens mij sta je niet zo alleen in je mening dat boeken onmisbaar zijn in de bibliotheek.
Mooi stuk, schrijverdezes.
BeantwoordenVerwijderenVooruitstrevend, conservatief, het zijn allemaal maar stickertjes met een verblekende tekst. Voor je het weet zitten ze ergens op maar blijken ze later toch weer niet te kloppen. En dan moet er weer een ander stickertje op.
Vorm volgt functie denk ik altijd nog maar. Maar misschien moet ik toch eerst nog wat koffie drinken.
Mooi stuk.
Ha Tenaanval,
BeantwoordenVerwijderenWaar het ineens vandaan komt weet ik ook niet, misschien heb je wel gelijk dat het aan de tijd van het jaar ligt. Zelf denk ik dat het gewoon door de vraag van Edwin kwam, waardoor ik me ineens realiseerde dat ik me altijd maar in bochten wring om bibliothecair-politiek-correct over te komen. Dus elke keer dat ik iets over boeken zeg meteen voor de zekerheid ook even zeggen: maar ik ben niet tegen vernieuwing hoor, of: ik weet wel dat mijn ideeën door veel mensen conservatief worden gevonden. Twee manieren om hetzelfde te zeggen: ik ben weliswaar erg voor lezen en boeken, maar heus niet tegen de rest, geloof me.
Ik zie nu in dat ik dat niet moet doen. Dus van twijfel is in het geheel geen sprake en als je dat in mijn stukje las heb je het niet goed begrepen en moet ik het nog maar eens anders formuleren. Het is juist 'de twijfel voorbij'.
Wat betreft die core-business: dat hoor ik vaker maar ik geloof er niet (meer) zo in. Als bibliotheken zonder enige moeite de helft of meer van hun collectie de deur uit doen om de rest frontaal neer te kunnen zetten, dan denk ik: het gaat ze meer om het bezoekersaantal dan om inhoud.
Groet, schrvrdzs
Dag Ton,
BeantwoordenVerwijderenWat een aardige reactie, dankjewel. Je hebt gelijk met die etiketjes. Zelf ben ik altijd blijven vinden dat het stimuleren van lezen iets progressiefs is. Nu je over die stickertjes begon dacht ik ineens aan Renate Rubinstein, die ooit (zal al wel weer 30 jaar geleden zijn) een lezing heeft gehouden over links en rechts. Dat was in de tijd dat in Nederland 'links' denken meestal gelijk stond aan anti-Amerika en pro-Rusland zijn. Rubinstein definieerde links toen als 'vrijheid van meningsuiting' en toen was het ineens omgekeerd. Dat ik dat nu nog weet zegt iets over de indruk die het op me gemaakt heeft.
Over je opmerking, in een vorige reactie, dat we juist weer naar papieren boeken toe moeten wil ik graag nog wat vragen, maar dat komt nog wel.
Groet, schrvrdzs
p.s. Ben je er na de koffie nog anders over gaan denken?
@ Ton,
BeantwoordenVerwijderenp.s. De lezing van Renate Rubinstein had ik in een halve minuut gevonden via Google. Hij staat op (in?) de DBNL, zie desgewenst hier.
Zo blijkt maar weer hoe fijn het is als ouwe meuk gedigitaliseerd wordt. Ik zou me waarschijnlijk nooit naar de bibliotheek begeven hebben om die tekst daar in te kijken, gesteld al dat ik hem had kunnen vinden.
Groet, schrvrdzs
Hoi schrijver: het was inderdaad bedoeld zoals Tenaanval het ook een beetje las maar het is mooi dat je ook naar die twee zinnetjes op verschillende manieren kunt kijken. Je staat voor wat je staat en met jou denken er nog veel meer mensen zo over.
BeantwoordenVerwijderenDat geldt ook voor de andere kant.
Ik vond die term meuk juist schitterend. Wijdde juist aan die passage nog een tweet zelfs. Ik houd van die humor. Doet me denken aan 'het tijdperk van de ironie' van Blanken (http://www.zbdigitaal.nl/2009/10/gelezen-mediamores.html)
Het punt is dat je het soms grof en scherp moet stellen om er aandacht mee te trekken, een discussie uit te lokken. Je kunt ervoor kiezen om dat niet te doen natuurlijk maar het is wel onderdeel van de aandachtseconomie van nu in mijn ogen. Die term boekenmuseum is toch blijven hangen. En eigenlijk bedoel ik die niet eens ironisch. Ik geloof echt niet dat het boek verdwijnt maar zoals alles nu loopt is het goed denkbaar dat die museumfunctie realiteit wordt.
Dik aanzetten, overdrijven: ik vind het heerlijk om er de liefde voor het vak mee uit te drukken. En voor het boek. En voor games. En voor kunst. En voor het web...
Eigenlijk ben ik gewoon een soort allemansvriend. Ook best makkelijk :-)
Ha Edwin,
BeantwoordenVerwijderenZoals je weet ben ik bepaald niet afkerig van ironie, integendeel. Zelfs sarcasme bevalt me vaak prima. Maar de genoemde termen ervoer ik niet als ironisch, maar, een beetje overdreven (en overdrijven raad je me tenlotte net aan als strategie), als kwetsend.
Dat de term 'meuk' je beviel was me niet ontgaan. Het gaat me ook niet om die term op zich, maar om wat er, voor mijn gevoel, achter zit. Net zoals bij dat boekenmuseum. Maar vergeef me mijn chagrijn, het lijkt tegenwoordig wel elke dag zondag met dat kerstgedoe... In januari leg ik het nog wel 's uit ;-)
Groet, schrvrdzs
Kerst maakt meer kapot dan ons lief is...Je hoort toch maar zelden mensen zeggen: "leuk! De kerstdagen staan weer voor de deur." Het is een bijzonder fenomeen.
BeantwoordenVerwijderenHa Edwin,
BeantwoordenVerwijderenZeg dat wel! Mijn oma zei altijd in deze tijd van het jaar (in het Flakkees): 'k Zal blieë weze as alles weer n'rmèèl is.'
Ik sluit me geheel bij haar aan.
Groet, schrvrdzs
p.s. Hoewel, wat is normaal eigenlijk...