WELKOM OP MIJN WEBLOG

Dit blog is in de loop der jaren veranderd. Ooit ging het vooral over de bibliotheek, nu gaat het meer over lezen en taal. (Wie denkt: de bibliotheek gaat toch óók over lezen en taal, ziet dat anders dan ik.) Ooit werd het elke dag bijgehouden, nu minder regelmatig. Wat hetzelfde gebleven is: opmerkingen zijn van harte welkom.

donderdag 11 september 2008

Verboden boeken






















Bron: Flickr, foto: okaitis

Een collega die op een bibliobus werkt vertelde me een tijdje geleden een verhaal waar ik nog steeds af en toe aan moet denken. In die bus komen ook islamitische meisjes boeken lenen. Een van die meisjes is 12 jaar en mag van haar ouders geen 'liefdesboeken' lezen. Ze wil dat toch graag, zowel omdat ze erg graag leest als omdat ze dingen te weten wil komen die haar ouders haar niet vertellen. Ze heeft verschillende methodes ontwikkeld om de ouderlijke censuur te omzeilen; zo gooit ze zo nodig de boeken van het balkon als ze ze weer moet gaan inleveren. Maar op een keer ging het mis en ontdekte haar vader een boek uit de Hoe overleef ik-serie en het meisje kreeg klappen. Of ze nog steeds boeken leent weet ik niet.

Toen ik het verhaal aan een van m'n dochters vertelde was die meteen erg verontwaardigd: 'Wat denkt zo'n man wel, het is hier Nederland hoor!' Toen ik zei dat ouders toch hun kinderen wel bepaalde boeken mogen verbieden waarvan ze vinden dat die niet goed voor ze zijn, was ze het daar beslist niet mee eens.

Zelf twijfel ik. Gevoelsmatig sta ik aan de kant van het meisje, omdat ze graag leest en dapper is en omdat ik het erg vind dat ze geslagen wordt. Maar toch begrijp ik die vader ook wel. Hij ziet in de boeken misschien het begin van een heleboel kwaad en wil zijn kind daar voor behoeden. Ja, het kan natuurlijk ook gewoon iemand zijn die wil dat er naar hem geluisterd wordt; en als dat niet goedschiks gaat dan moet het maar kwaadschiks.

Ik denk dat er in bepaalde christelijke kringen ook zeker boeken verboden worden aan kinderen. In joodse kring is het ook zo, zoals je kunt lezen in Vreugde der Wet van Pearl Abraham. Vroeger had je bij de katholieken de index en zowel zij als de protestanten hadden hun eigen bibliotheken waar alleen goedgekeurde boeken te leen waren. Lees het maar na bij Maarten 't Hart in De som van misverstanden. Toen ik zelf op de middelbare school zat was Ik Jan Cremer daar min of meer een verboden boek en ik weet van een middelbare school waar zelfs het lezen van Maarten 't Hart ten sterkste ontraden wordt vanwege zijn vermeende godslasterlijkheid. Waarmee ik maar wil zeggen dat wat het moslimmeisje overkomt minder ver van ons bed is dan we misschien denken.

Waarom ik dit vertel? In de eerste plaats als een klein eerbetoon aan dat mij verder onbekende meisje. Ik vind haar moedig en ik hoop dat ze altijd mogelijkheden zal vinden om te blijven lezen.
Ik vertel het ook omdat het een kant is van de bibliotheek waar je niet zo veel van hoort. Omdat de bibliobus een voorziening is die dicht bij de mensen staat komen zulke dingen daar aan de oppervlakte. In de 'gewone' bibliotheek valt het misschien helemaal niet op als een bepaald meisje opeens niet meer komt.

Ook dit vind ik weer een voorbeeld van het enerzijds wereldwijd en het anderzijds heel dichtbij zijn van de bibliotheek.

6 opmerkingen:

  1. Wat een mooie post. Goed dat je ook laat zien dat dit niet alleen bij moslims voorkomt. Wij hebben veel reformatorische leners en voor hen geldt dit vaak ook.

    Ik ben zelf niet gelovig, maar dit voorjaar moest ik boeken zoeken voor het BAZAR-project, en wat me toen opviel was dat ik geen vlotte kinderboeken voor 12+ kon vinden waarin niet werd gevloekt of grove taal werd gebruikt.

    Het gebruik van vloeken en schuttingtaal kan best functioneel zijn, en ik wil daar ook niet te kinderachtig over doen, maar ik vind het wel jammer.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ha Henk,
    Dank voor je reactie. Het verschil tussen een moslim en een reformatorische christen is natuurlijk groot, maar er zijn zeker overeenkomsten.
    Ik vind het verontrustend om te lezen wat je schreef over die boeken voor 12+. Ik ben zelf niet meer zo thuis in jeugdboeken (al lees ik momenteel op jouw advies Hart van inkt, dus ik kan niet beoordelen of je gelijk hebt, maar daar ga ik zondermeer van uit. Ik vind het erg jammer dat daardoor kinderen ofwel het idee krijgen dat grove taal er bij hoort, ofwel die boeken niet mogen lezen van hun ouders.
    Groet van schrvrdzs
    p.s. Reken je zo'n boek als Hart van inkt niet tot wat je 'vlotte boeken' noemt?

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @schrvrdzs: Hart van inkt is ook vlot. Ik bedoel eigenlijk de meer realistische kinderboeken over problemen van pubers in de brugklas (pesten, loverboys en andere problemeemboeken).

    De foto bij je stukje vind ik heel mooi.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ha Henk,
    Kun je me een representatieve titel geven van wat jij 'problemenboeken' noemt? Ik ben wel benieuwd. Ik ben zo'n beetje blijven steken bij Thea Beckman en Anke de Vries enzo. Carry Slee ken ik ook wel en van haar herinner ik me wel erg populair taalgebruik (waar ik niet van hou), maar geen vloeken of andere grove taal.
    Toen ik in Vlissingen bij De brief voor de koning was, was er een 'binnenkort in dit theater'-filmpje van Snuf de hond, dat heb jij waarschijnlijk ook gezien. Ik vond dat wel bijzonder, dat een boek dat zo christelijk en daarnaast ook nog 's zo gedateerd is, verfilmd is. Ga jij er uit hoofde van je functie naartoe?
    De foto vond ik op Flickr-Creative Commons en ik was er wel blij mee. Ik zocht op 'muslima reading' geloof ik, en vond verder alleen meisjes die de koran aan het lezen waren.
    Groet van schrvrdzs
    p.s. Twee boeken voor 12+ die naar mijn idee geen enkel onvertogen woord bevatten zijn (je zult ze wel kennen): De stem van Tamar van David Grossman en Rooie van Willem van Toorn. Maar die zijn waarschijnlijk meer 14+.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. @schrvrdzs: ik denk bv. aan Joost Heyink, Klaas Bond en andere schrijvers. Kijk eens op www.jongejury.nl.

    Snuf heb ik nooit gelezen en de film wil ik niet zien. De trailer was al saai genoeg.

    'Rooie' heb ik jaren geleden gelezen, 'De stem van Tamar' nog niet. Bedankt voor de tip!

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ha Henk,
    Dank voor de auteurs. Ze zijn geheel nieuw voor me en ik zal er naar op zoek gaan. De stem van Tamar vond ik erg mooi en (tenminste) een van mijn kinderen ook. Het is naar mijn idee een boek dat precies tussen jeudboek en volwassenenboek instaat en daarmee misschien ook geschikt om de overstap tussen beide te maken. Zelf ben ik overigens altijd ook jeugdboeken blijven lezen hoewel de laatste jaren minder.
    Ik heb wel eens een Snuf-boek gelezen en vond het helemaal niet slecht. Dat kun je je reformatorische klantjes van een jaar of 10 met een gerust hart aanraden.
    Groet van schrvrdzs
    p.s. Ben je al in De brief voor de koning begonnen?

    BeantwoordenVerwijderen