WELKOM OP MIJN WEBLOG

Dit blog is in de loop der jaren veranderd. Ooit ging het vooral over de bibliotheek, nu gaat het meer over lezen en taal. (Wie denkt: de bibliotheek gaat toch óók over lezen en taal, ziet dat anders dan ik.) Ooit werd het elke dag bijgehouden, nu minder regelmatig. Wat hetzelfde gebleven is: opmerkingen zijn van harte welkom.

zaterdag 22 november 2008

Non scholae sed vitae














Foto hier gevonden.

Het was al hier en daar op een weblog te lezen: de werkgroep jeugdboeken van de Vereniging van Letterkundigen vindt het ongewenst dat boeken ook buiten de scholen op basis van AVI worden ingedeeld. Gisteren stond er ook een stuk over in NRC Handelsblad en daaruit werd me duidelijk dat AVI alleen maar gaat over de lengte van de woorden en niet over de begrijpelijkheid ervan, iets wat ik niet wist. Een kind zou aan het eind van de basisschool volgens de AVI-indeling Het Bureau aankunnen en op 9-jarige leeftijd zou het al in staat geweest zijn Bint te lezen. Blijkbaar worden namen niet meegeteld in het systeem, want Whimpysinger, De Moraatz, Van der Karbargenbok en Schattenkeinder lijken mij niet helemaal van het juiste AVI te zijn. Maar dit terzijde.

In het artikel stond ook dat ouders in boekhandel of bibliotheek steeds vaker vragen om een boek van het juiste AVI-niveau voor hun kind en niet gewoon om een 'leuk boek'. (Waarom laten die ouders, zeker in de bibliotheek, hun kind dat boek eigenlijk niet zelf uitzoeken?) En dat deed me opeens denken: het probleem is niet dat er AVI bestaat, maar het probleem is dat veel ouders tegenwoordig blijkbaar denken dat lezen alleen maar iets 'schools' is dat je zo goed mogelijk moet kunnen, vergelijkbaar met rekenen. Ik vrees dat het ouders zijn die zelf niet lezen, want ik kan me nauwelijks voorstellen dat iemand die zelf van boeken houdt zo krampachtig zou omgaan met de boeken voor zijn/haar kinderen. AVI is er al 25 jaar (of misschien wel veel langer) en er heeft voor zover ik weet (al zegt dat weinig) nog nooit iemand moeilijk over gedaan. Maar nu veel ouders zelf niet meer lezen krijg je dit soort dingen. Ze weten niet meer wat mooie boeken zijn en zoeken houvast. Ze denken: het is belangrijk dat mijn kind goed leert lezen en daar zal ik alles aan doen. Maar ze vergeten: niet voor de school maar voor het leven lezen wij!

(Eindelijk -ik geef toe dat het even geduurd heeft, maar ik ben dan ook geen jeugdbibliothecaris, zo verdedig ik mij- begin ik door te krijgen dat er twee dingen spelen: 1. het lezen van AVI-verantwoorde boeken versus het lezen van boeken die je 'leuk' (mooi, spannend, ontroerend enz.) vindt en 2. het lezen van boeken die je leuk vindt versus het lezen van boeken die je met een beetje moeite en aanmoediging misschien leuk zou kúnnen vinden maar waar je uit jezelf niet aan zou beginnen. Dat laatste is dan waar Chambers het over heeft en je zou het misschien naar AVI kunnen vertalen door te zeggen: kinderen moeten niet ónder hun AVI-niveau lezen, maar ik ga ervan uit dat hij het ruimer bedoelt.)

Grappig vond ik dit: AVI betekent 'Analyse van Individualiseringsvormen' maar de jeugdboekenschrijvers zeggen dat het staat voor 'Afkorting Voor Iets'.

15 opmerkingen:

  1. Dag schrijver,
    De h in de titel van deze posting is naar ik aanneem een tikfout, maar dan nog, wat betekent de titel? Ik heb geen latijn gehad, maar af en toe zie je een verband met een andere taal en kom je er toch uit. Nu niet, ik denk dat: non= nee of geen, scolae= lezen, scholing, sed=dorst? toch?, vitae= levend. Zonder scholing dorst naar het leven?

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ha Schrijver,
    Op een keer dacht ik dat er j.m. koorts hadden omdat ze onsamenhangende taal uitsloegen, maar ze bleken hardop te oefenen uit hun AVI-boekjes!
    Groet, Anna
    'cacita'

    BeantwoordenVerwijderen
  3. M'n pootjes jeuken....
    Groet, Anna
    'sitis'

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Dag AvA,
    Ik heb ook geen gymnasium, d.w.z. ik heb drie maanden op het avondgymnasium gezeten. Het zou kunnen dat ik deze zin daar geleerd heb, maar dat weet ik niet meer. De vertaling staat in de tekst, nl. 'niet voor de school maar voor het leven' door mij aangevuld met 'lezen wij'. Dat is mijn hoogstpersoonlijke variant op het 'niet voor de school maar voor het leven leren wij', wat weer een omdraaiing is van de oorspronkelijk uitspraak van Seneca 'niet voor het leven maar voor de school leren wij'. Dit laatste wist ik ook niet, maar heb ik vandaag door googelen geleerd. Ik googelde in eerste instantie voor de juiste schrijfwijze en die is toch met sch. Een huisgenoot die wél gymnasium heeft genoten vermoedt dat de, in het Latijn inderdaad ongebruikelijke, sch komt doordat het woord een Grieks leenwoord is.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ha Anna,
    Dat is een mooi verhaal, van die koortsachtig oefenende j.m.! Ik wist eigenlijk niet dat ze ook al zelf aan het lezen waren omdat het tot nu toe alleen over voorlezen ging. Maar dat is natuurlijk stom van me, want hoe kunnen ze anders googelen?!
    Wat betreft jeukende pootjes, daarvoor adviseer ik ook deze keer het oude vertrouwde mentolpoeder.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ha Schrijver,
    Het gaat al beter nu.
    'Ips ei!' roepen de j.m..
    Groet, Anna
    'poinglys'

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ha Anna,
    Is 'ips ei' Latijn? Ik kon het met googelen niet vinden, d.w.z. ik vond een boek van Tjibbe Veldkamp dat zo heet. Dat is trouwens een leuke schrijver, kennen jullie dat boek over die trui die te klein werd? Een heel leuk boek voor de jongste j.m.
    Maar wat betekent 'ips ei' nou?
    Fijn dat het beter gaat met je pootjes. Soms helpt alleen het denken aan mentolpoeder al.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Je analyse is juist, behalve misschien het deel over dat er voorheen niet krampachtig over werd gedaan. Binnen het onderwijs staan 2 dingen al een tijdje op de helling: de cito-toets en het AVI-lezen. Beiden zijn momentopnamen, in de toetsing bedoel ik dan. En dat strookt lang niet altijd met het werkelijke niveau van het kind.

    Om het AVI-niveau te bepalen moeten kinderen soms rijtjes woorden oplezen of schrijven. Dat zegt niks over hun leesniveau als die woordjes in de context van een tekst staan. Juist vanwege die noodzakelijke wijzigingen in de toetsmethode hebben ze onlangs de AVI-nummering én de toetsing aangepast. Maar dit staat dan weer los van de discussie over het lezen op niveau en het lezen voor de leuk.

    Volgens mij los jet het probleem op door de leesmethode en de toetsing niet te koppelen aan een niveaunummer. Maar ja, hoe het dan wel moet, dat schut ik ook niet zomaar uit m'n mouw.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Dag schrijver,
    Dank voor de duidelijke uitleg en de link naar een leuk stukje wikipedia,

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Ha schrijver,
    Volgens mij klopt je constatering dat ouders die vragen naar een AVI-6 boek zelf niet lezen. Het feit dat ze dan toch naar de bibliotheek (of de boekhandel) gaan om een boek te halen geeft aan dat ze inzien dat lezen belangrijk is. Dat is dan alvast één slag die gewonnen is, nu ze er nog van overtuigen dat niveau alleen niet zaligmakend is. Dat lukt vaak best wel, alleen ouders die helemaal niks met boeken hebben blijven star aan dat AVI-niveau vasthouden.

    Overigens werd er 15 jaar geleden hevig gediscusieerd onder jeugdbibliothecarissen of we wel moesten meedoen aan die indeling want we waren bang dat boeken daarmee alleen nog maar technisch beoordeeld zouden worden en niet meer inhoudelijk. En dat is nu ook wel een beetje het geval, uitgeverijen geven speciale AVI-series uit: boeken die geschreven worden met als enige doel om in een AVI-niveau te passen. Dat zijn soms draken van verhalen maar technisch perfect. Die series worden gretig verkocht want die passen in het systeem... Dat is volgens mij waar die schrijvers nu bezwaar tegen maken en gelijk hebben ze.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. @ Allen,
    Hartelijk dank voor jullie bijval, nuancering en nieuwe informatie. Het was erg leerzaam.
    Ik denk dat het in elk geval heel belangrijk is dat ouders a. zelf lezen en b. hun kinderen zoveel mogelijk voorlezen.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Ha Schrijver,
    'Ips ei' is Avisch, de j.m. gebruiken het te pas en te onpas, net als 'rim sim raas' en 'ik eet een teen'.
    Hoe heet het boek van TV over de trui?
    Groet, Anna
    'indyn'

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Ha Anna,
    Dat Avisch vind ik eigenlijk best niveau hebben!
    Het boek van TV heet De lievelingstrui en hier kun je er iets over lezen. Ik vond het erg leuk, maar het is wel voor de jongere j.m. bedoeld.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Ha Schrijver,
    De dieren idtvdb schrikken zich een hoedje als er een j.m. ineens 'ik eet een teen' zegt!
    De boeken van TV zien er grappig uit, ook de ene van het 'plascircus'. We gaan vanmiddag zoeken in de bus. Bedankt voor de leuke leestips!
    Groet, Anna
    'wayersis'

    BeantwoordenVerwijderen