Foto: Reuters Pictures, hier gevonden.
Alle begin is moeilijk en voor ik aan een blogstukje begin kijk ik vaak eerst wat rond op andere blogs, om het moment van beginnen nog even uit te stellen. Vandaag had dat onverwachte consequenties: waar ik over wilde schrijven werd op voorhand al tegengesproken. Ik zal het uitleggen.
Onlangs vond ik op een tafel op mijn werk, waar folders e.d. op worden neergelegd waarvan iemand denkt dat ze anderen ook zouden kunnen interesseren, het blad Leesgoed (nr. 7-2008). Ik zag dat blad voor het eerst en nam het mee voor in de trein. Het gaat over lezen met/voor/door kinderen en er bleken aardige artikelen in te staan. Zowel Steenwijk23 als Astrid hebben er al een blogpost aan gewijd.
In een interview met Aidan Chambers, schrijver van jeugdboeken en 'leesbevorderaar', las ik iets dat me verraste. Chambers zegt dat je kinderen er soms toe moet aanzetten iets te lezen dat eigenlijk te moeilijk voor ze is. Hij was vroeger de mening toegedaan dat je kinderen moet laten lezen wat ze leuk vinden, maar daar denkt hij inmiddels anders over: 'Als je op het niveau blijft steken dat je kinderen gewoon laat lezen wat ze willen lezen, voed je ze maar half op, en dat is niet genoeg,' zegt hij. 'De grote didactische vaardigheid is de twee samen te brengen: kinderen ertoe brengen datgene te lezen wat ze moeilijk vinden, zodat ze er uiteindelijk ook plezier aan beleven. Dat genot is er - alleen krijg je het niet onmiddellijk.'
Hij zegt dat het bij sport wél geaccepteerd wordt dat je dag na dag traint om iets te bereiken, maar dat mensen daar bij lezen anders tegenaan kijken.
Ik vond dat wel een 'eye-opener'. Inderdaad vinden ouders het vaak belangrijk dat hun kind ijverig oefent op voetbal of tennis en hetzelfde geldt voor piano spelen of ballet. Maar lezen hoeft alleen maar leuk te zijn en ik denk dat het maar weinig zal voorkomen dat ouders of leerkrachten een kind ertoe aanzetten een boek te lezen waar het moeite voor moet doen. (Afgezien dan van het lezen van religieuze geschriften, zoals hierboven afgebeeld.) Nu weet ik wel dat je van sporttraining of elke dag een uur piano spelen soms helemaal niet gelukkiger wordt, maar toch vind ik het idee om kinderen ook af en toe verplicht iets 'moeilijks' te laten lezen zo gek nog niet.
Het bovenstaande had ik zo'n beetje bedacht, maar voor ik het begon op te schrijven ging ik eerst nog even een paar blogs lezen. En wat las ik bij Henk: een pleidooi om het leesplezier voorop te stellen. En ja, daar zit natuurlijk ook wat in, want het gevaar lijkt me niet denkbeeldig dat, als je dingen tegen je zin moet lezen, je er zo gauw je daartoe de kans krijgt maar helemaal mee stopt.
Enige voorzichtigheid lijkt me dus op zijn plaats, maar het idee van Chambers bevalt me toch nog steeds. Gelukkig hoef ik er geen mening over te hebben.
Hmm, lezen als sport. Ik ben het toch niet zo met Chambers eens. Lezen moet plezier zijn en als je dan gaat pushen naar moeilijker boeken(qua taalgebruik, qua onderwerp?) dan bewijs je een kind daar geen dienst mee. Maar misschien bedoeld hij het niet zo hard en gaat het hem alleen om zachtjes aanmoedigen en kinderen kennis laten maken met meer dan de Donald Duck en hun toegewezen AVI niveau. Daar is niks mis mee. En is lezen eigenlijk al niet als sport ontdekt met al die verschillende leesprogramma's enzo die bibliotheken elk jaar doen. Voorlezen heeft zelfs de VoorleesWedstrijd!
BeantwoordenVerwijderenDag Ria,
BeantwoordenVerwijderenIk schreef al dat ik blij ben dat ik er geen mening over hoef te hebben (want het is m'n werk niet en voor m'n kinderen is het al te laat), want ik twijfel nogal. Enerzijds denk ik net als jij: lezen moet leuk zijn. Maar anderzijds denk ik: waarom wel 2x per week voetbaltraining, wat vast niet altijd leuk is, of elke dag piano spelen, waarvoor hetzelfde geldt, maar geen 'leestraining' terwijl je daar minstens evenveel profijt van zou kunnen hebben?
Groet, schrvrdzs
p.s. Dat wedstrijdelement werkt denk ik alleen maar voor kinderen die toch al goed zijn in lezen.
leuk dat de discussie weer over Chambers gaat!
BeantwoordenVerwijderenja ik zag het ook meer als een vergelijking Sport en lezen,voor sport wordt er wel gezegd dat je moet trainen.Voor lezen moet het leuk blijven en moet je er niet al teveel moeite voor hoeven doen lijkt het eigenlijk. een visie op wat de maatschappij blijkbaar belangrijk vindt ofzo
Hoewel zonder te lezen kom je er dus niet
Ik twijfelde... Chambers of Schrijfgenoten. Chambers ligt nog te wachten ;-)
BeantwoordenVerwijderenMijn idee? Als oud-professioneel musicus weet ik dat dat hard werken is. En dat gaat soms zelfs ten koste van het plezier. Amateur schijnt ook letterlijk 'liefhebber' te betekenen. Niet voor niets vond violist Menuhin dat je eigenlijk je hele leven amateur moest blijven.
Maar ik ben het met Chambers eens. Natuurlijk is leesplezier belangrijk, maar dat plezier ontstaat niet zomaar. Daar moet je voor oefenen en belangrijker; je moet in aanraking kunnen komen met verschillende soorten boeken. Juist bibliotheken kunnen die 'ontdekking' stimuleren en faciliteren. Via een goede collectie, goede diensten en projecten op scholen.
Maar ja, zonder de inzet van de ouders (en de overheid misschien?) zijn ook bibliotheken vrij kansloos, denk ik.
Dag Astrid,
BeantwoordenVerwijderenAltijd fijn als je nog een blogonderwerp hebt liggen. Ik ben benieuwd wat je over Chambers zult zeggen. Zijn eigen boeken zijn misschien ook wel boeken waar je kinderen toe moet 'dwingen'.
Als dit blog meer lezers had zou ik een stemming kunnen houden, het staat nu 1-1 geloof ik.
Met muziek vind ik het ook altijd moeilijk, in hoeverre moet je een kind dwingen? Soms zal het 'later zul je me dankbaar zijn' opgaan, maar soms ook niet. Een van mijn kinderen heeft (of beweert althans dat te hebben) nog steeds een trauma van pianoles.
Groet, schrvrdzs
Schrijver,
BeantwoordenVerwijderenIk ben het met Chambers eens en niet alleen omdat hij de expert is. Volgens mij hoeft het een het ander niet uit te sluiten, het hangt ervan af hoe je het doet. Ik denk dat je kinderen moet uitdagen: de lat net steeds een klein stukje hoger moet leggen. Niet alleen met lezen trouwens. Want als je dat niet doet wordt het saai en dan is het afgelopen met de belangstelling.
Want leesbevordering is niet een doel op zich: het gaat ons er niet om dat kinderen zoveel mogelijk lezen (al is dat wel lekker veel ervaring die je dan opdoet) maar we doen aan leesbevordering omdat we willen dat kinderen góéd kunnen lezen zodat ze beter geïnformeerd kunnen deelnemen aan de maatschappij. En je leert niet goed lezen als je steeds dezelfde simpele boekjes leest, dan wordt je een luie lezer.
Hoe ik Chambers heb verwerkt kun je nu lezen!
BeantwoordenVerwijderenEen trauma overhouden aan pianoles? Ja, dan kan denk ik wel. Als ouder moet je in de gaten houden in wiens belang je een kind iets laat doen. Had je eigenlijk zelf ooit pianoles willen hebben? Of heb je er juist zoveel plezier aan beleefd, dat je dat je kind ook gunt? Lastig...
Volgens mij is er niks mis mee om je kind met kunst of sport in aanraking te brengen, maar je moet ook kunnen toegeven wanneer kind en kunst niet klikt.
Dag Tenaanval,
BeantwoordenVerwijderenDie term 'luie lezer' vind ik mooi. Ik moest ook aan zwemles denken: sommige kinderen vinden zwemmen helemaal niet leuk, maar bijna alle ouders zullen dan toch vinden dat hun kind het moet leren omdat het gevaarlijk is als je het niet kunt. Slecht kunnen lezen brengt m.i. ook gevaren met zich mee.
Groet, schrvrdzs