Non scholae sed vitae

Foto hier gevonden.

Het was al hier en daar op een weblog te lezen: de werkgroep jeugdboeken van de Vereniging van Letterkundigen vindt het ongewenst dat boeken ook buiten de scholen op basis van AVI worden ingedeeld. Gisteren stond er ook een stuk over in NRC Handelsblad en daaruit werd me duidelijk dat AVI alleen maar gaat over de lengte van de woorden en niet over de begrijpelijkheid ervan, iets wat ik niet wist. Een kind zou aan het eind van de basisschool volgens de AVI-indeling Het Bureau aankunnen en op 9-jarige leeftijd zou het al in staat geweest zijn Bint te lezen. Blijkbaar worden namen niet meegeteld in het systeem, want Whimpysinger, De Moraatz, Van der Karbargenbok en Schattenkeinder lijken mij niet helemaal van het juiste AVI te zijn. Maar dit terzijde.

In het artikel stond ook dat ouders in boekhandel of bibliotheek steeds vaker vragen om een boek van het juiste AVI-niveau voor hun kind en niet gewoon om een 'leuk boek'. (Waarom laten die ouders, zeker in de bibliotheek, hun kind dat boek eigenlijk niet zelf uitzoeken?) En dat deed me opeens denken: het probleem is niet dat er AVI bestaat, maar het probleem is dat veel ouders tegenwoordig blijkbaar denken dat lezen alleen maar iets 'schools' is dat je zo goed mogelijk moet kunnen, vergelijkbaar met rekenen. Ik vrees dat het ouders zijn die zelf niet lezen, want ik kan me nauwelijks voorstellen dat iemand die zelf van boeken houdt zo krampachtig zou omgaan met de boeken voor zijn/haar kinderen. AVI is er al 25 jaar (of misschien wel veel langer) en er heeft voor zover ik weet (al zegt dat weinig) nog nooit iemand moeilijk over gedaan. Maar nu veel ouders zelf niet meer lezen krijg je dit soort dingen. Ze weten niet meer wat mooie boeken zijn en zoeken houvast. Ze denken: het is belangrijk dat mijn kind goed leert lezen en daar zal ik alles aan doen. Maar ze vergeten: niet voor de school maar voor het leven lezen wij!

(Eindelijk -ik geef toe dat het even geduurd heeft, maar ik ben dan ook geen jeugdbibliothecaris, zo verdedig ik mij- begin ik door te krijgen dat er twee dingen spelen: 1. het lezen van AVI-verantwoorde boeken versus het lezen van boeken die je 'leuk' (mooi, spannend, ontroerend enz.) vindt en 2. het lezen van boeken die je leuk vindt versus het lezen van boeken die je met een beetje moeite en aanmoediging misschien leuk zou kúnnen vinden maar waar je uit jezelf niet aan zou beginnen. Dat laatste is dan waar Chambers het over heeft en je zou het misschien naar AVI kunnen vertalen door te zeggen: kinderen moeten niet ónder hun AVI-niveau lezen, maar ik ga ervan uit dat hij het ruimer bedoelt.)

Grappig vond ik dit: AVI betekent 'Analyse van Individualiseringsvormen' maar de jeugdboekenschrijvers zeggen dat het staat voor 'Afkorting Voor Iets'.