Smaken verschillen

Bron: Flickr, foto: Mike McHolm

De dag na de lezing van Christine Boland zei een collega tegen me: 'Het was een echt grachtengordelverhaal'. Dat zette me aan het denken. Wat ik bedacht heb is niet veel bijzonders, maar ik schrijf het toch maar op.

Met wat mw. Boland aan trends signaleert kunnen we als bibliotheekwereld ongetwijfeld, als we er eens goed voor gaan zitten, iets doen. Verbondenheid, verdieping, verbeelding, verantwoording en vereenvoudiging zijn voor mijn gevoel allemaal zaken waar een bibliotheek op kan inspelen. Conny noemde in een reactie al een aantal bibliotheekdingen waarin verbondenheid een rol speelt en dat moet voor de andere vier 'V-snaren' ook lukken.

Maar dat mijn collega het een 'grachtengordelverhaal' noemde begrijp ik wel. Op de foto's die het verhaal illustreerden zag je vooral luxe dingen. Een huis in ecologische stijl, een muziekapparaat in de vorm van een ouderwetse grammofoon maar met de nieuwste snufjes, biologisch eten en al die andere dingen die momenteel 'in' (zouden) zijn, zijn alleen bereikbaar voor mensen met voldoende, of zelfs veel, geld. Ook een tijdschrift als Happinez, waarin de huidige belangstelling voor spiritualiteit te zien is, kan niet iedereen zich veroorloven. (Nu ik dit opschrijf denk ik ineens: een kans voor de bibliotheek, want daar kun je zo'n blad gratis lezen.)

Hiermee wil ik niet zeggen dat we als bibliotheek de genoemde trends niet serieus moeten nemen. Maar wel dat we er volgens mij niet in moeten blijven steken. Iemand als Christine Boland maakt haar analyses voor grote bedrijven en die moeten het hebben van mensen die wat te besteden hebben. De bibliotheek is er voor iedereen, ook en misschien wel juist, voor mensen die weínig te besteden hebben. Dus zullen we ons moeten we afvragen of die trends ook voor die mensen iets betekenen. Het zou wel eens zo kunnen zijn dat sommige trends je pas gaan aanspreken als je er voldoende geld voor hebt.

Daarnaast denk ik dat de lezing vooral ging over een bepaald 'soort' mensen, nog afgezien van hun financiële situatie: mensen met een verantwoorde levensstijl, mensen die nadenken over wat gezond is en wat mooi is en die daarom biologische groente eten en af en toe naar het museum gaan, die een 'verantwoorde' smaak hebben en daarom graag een paar designmeubels in huis hebben, enz. Kortom, ongeveer de mensen die je tegenkomt op het Lezersfeest. En deze mensen moet je zeker proberen te behouden of te winnen voor de bibliotheek, maar het zijn niet de énige mensen die je moet proberen binnen te halen of te houden. In Nederland wonen heel veel mensen die nooit Happinez lezen, voor wie Albert Heijn te duur is en de eco-winkel helemaal, die hun kleren bij Zeeman en Wibra kopen en hun meubels bij Leen Bakker. En er zijn ook mensen die een 'designbank' best zouden kunnen betalen maar hem nooit zouden willen hebben, omdat ze hem lelijk vinden. Er zijn ook trends die mw. Boland niet heeft laten zien: ga maar 's in Crooswijk naar de kerstversieringen kijken. En voor al die verschillende mensen zou de bibliotheek in principe aantrekkelijk moeten zijn, vind ik. Kan dat eigenlijk wel?

Ik hoop dat dit een beetje overkwam.