Naar de kermis

Pyke Koch (1901-1991): De schiettent, 1931

Er is weer een blogkermis. De vorige keer, bij die van Jan, was ik te laat, wat jammer was omdat het altijd fijn is om een onderwerp voor een blogstukje aangereikt te krijgen. Maar nu doe ik graag mee met wat elders de 2e blogkermis genoemd wordt, maar wat voor zover ik weet toch al minstens de 3e is omdat we ook die van Wow!ter hadden over de vraag waarom je blogt. De kermis van deze keer wordt georganiseerd door Essen2punt0. Zij schrijft dit:

Een blogkermis is een verzameling postings rond een thema. Op deze manier laat je een thema los in de hoop een aantal bloggers op hun eigen onnavolgbare wijze dit thema te laten invullen.

De vragen waar de kermisklanten mee aan het werk moeten zijn deze:

Bibliotheeklanders zijn heel goed in consumeren van informatie. We zijn goed in het geven van een oordeel, beoordelen en het vinden van onze weg. Maar we zijn veel minder goed in het produceren van eigen content of in het vertalen van content naar onze eigen versie daarvan. Is deze cultuuromslag nodig om aansluiting te krijgen bij onze veeleisende klanten en wie zou dat moeten doen? Moeten we dat überhaupt wel doen? Of is het juist nodig om te zoeken naar partners in crime die die slag al gemaakt hebben? Ofwel: moeten we consuminderen, produmeerderen of zijn er nog andere opties die er voor ons liggen?

Eerlijk gezegd begrijp ik de vragen niet helemaal... Maar dat heeft natuurlijk als voordeel dat je je er ook niet zo vreselijk aan gebonden hoeft te voelen. Wat is bijvoorbeeld precies 'content'? Artikelen, weblogs, lezingen? Ik houd het daar voor het gemak maar op, maar misschien zit ik er wel helemaal naast. Ik vertaal de vraag voor mezelf als: is het nodig dat bibliothecarissen stukken schrijven, al dan niet digitaal, om het publiek daarmee van dienst te zijn?

Het gaat hier volgens mij niet om stukken die bibliothecarissen voor elkáár schrijven, zoals b.v. in het Bibliotheekblad. Het gaat ook niet over weblogs die bibliothecarissen als privépersoon bijhouden, want die zijn evenmin gericht op het bibliotheekpubliek, al zullen er soms mensen uit dat publiek meelezen. Waar ik aan denk zijn stukken die echt 'van de bibliotheek' komen: nieuwsbrieven, weblogs, wiki's, een enkele keer eens een artikel in een krant. Misschien kunnen we 'de bibliotheek op hyves' er ook bij rekenen.

Wat me nu ineens opvalt is dat het, afgezien van een enkel krantenartikel, allemaal 'digitale' dingen zijn. Ik weet niet of er vroeger gedrukte mededelingenblaadjes van bibliotheken hebben bestaan, het zal vast wel, maar ik denk dat er veel meer digitale nieuwsbrieven zijn. Ik lees zowel die van Bibliotheek Rotterdam als die van de OBA (die laatste krijg ik op mijn werk). Ik lees ze vluchtig, maar dat komt door tijdgebrek en niet omdat ik ze niet leuk en informatief vind. Want dat zijn ze wél, al zou het altijd beter en mooier kunnen. Het is in elk geval iets waarvan ik vind dat een bibliotheek het haar klanten hoort te leveren en daarmee bedoel ik dat volgens mij élke bibliotheek, groot of klein, een digitale nieuwsbrief hoort te hebben waarin te lezen valt wat er te doen is in de bibliotheek. Het zou ook mooi zijn als er een lijst van nieuwe aanwinsten in stond, of waarschijnlijk beter: de mogelijkheid vanuit die nieuwsbrief naar zo'n lijst (graag met fotootjes en een korte beschrijving) door te klikken.

Dit is vermoed ik nog niet echt de 'content' waar het in de vraagstelling om gaat. Ik denk dat daarin dingen bedoeld worden die het louter 'nuttige' overstijgen. Je hebt het dan over extra informatie die een bibliotheek kan geven over allerlei onderwerpen. Wat ik daar over zou willen zeggen is heel afgezaagd: als je het doet moet je het goed doen en doe het anders maar liever niet. Nogmaals, wat bibliothecarissen voor elkaar schrijven staat daar buiten en wat ze privé doen natuurlijk ook, maar als je iets doet voor het publiek hoort dat professioneel te zijn.

Ik weet dat de grenzen tussen professioneel en niet-professioneel door internet danig vervaagd zijn. Een mooie recensie lees je soms zomaar op een weblog en een interessant artikel in een wiki. Maar laten we alsjeblieft niet denken dat we het opeens allemáál in ons hebben. Een bibliothecaris is i.h.a. geen geboren literatuurcriticus of journalist, evenmin als een groep journalisten opeens een bibliotheek zou kunnen runnen.

Ik geloof zeker dat er bibliothecarissen zijn die een goede recensie kunnen schrijven. Maar ik geloof niet dat in elke bibliotheek zo'n bibliothecaris werkt. Daarom lijkt het mij veel nuttiger als je als bibliotheek verwijst naar recensies van professionele recensenten i.p.v. dat je er zelf een produceert. En dat je dan ook echt goéd kunt verwijzen, zoals DOK Delft dat doet naar de NRC Boeken-site, en liefst natuurlijk ook naar alle andere kranten. Laten we daar onze energie nou 's insteken en wel metéén, nu het nog kan. Want vast en zeker is er ergens, b.v. bij Bol.com, iemand ook bezig met dit idee. Of willen we ons straks liever weer met een onderdrukte snik afvragen: waarom zij wel? en: wat hebben die jongens toch dat wij niet hebben?

Maar ik dwaal af. Wat ik wilde zeggen is: ik lees liever een recensie van Pieter Steinz dan van de mevrouw van de bibliotheek. Wat weer wél leuk zou kunnen zijn, en boekhandels doen dat ook, is een rubriek 'aanbevolen' of 'mijn lievelingsboek' en dan een echt persoonlijk verhaal van die mevrouw uit de bibliotheek over dat boek, zodat je er de volgende keer eens een praatje met haar over kunt maken. Pieter Steinz zie ik wel zo af en toe, maar dan durf ik niet naar hem toe te gaan, wat ik bij de mevrouw van de bibliotheek wél zou durven (ik heb het nu even over mezelf als lezer). En een boek bespreken van een schrijver die lokaal bekend is maar landelijk niet gerecenseerd wordt, is natuurlijk ook heel leuk. Maar dingen die elders al gedaan zijn nog eens 'dunnetjes overdoen', waarom zouden we?

Een stuk 'content' waar ik enerzijds erg enthousiast over ben, maar waar ik anderzijds toch ook een beetje treurig van word, is de wiki van Bibliotheek Deventer. Tijdens de 23dingen-cursus werden we daar op gewezen, als voorbeeld van het fenomeen wiki. Hij was toen nog kleiner maar maakte meteen al veel indruk op me. Een collega (die nu niet meer blogt, waardoor verwijzen nutteloos zou zijn, maar sommigen herinneren zich ongetwijfeld de naam Bozbezbozzel) opperde toen de gedachte dat dit iets landelijks zou moeten worden, iets als 'De grote Nederlandse schrijverswiki'. Dat vond toen wel enige bijval onder de medecursisten, maar zoals dat wel vaker gaat met een goed idee dat van de werkvloer komt, het kwam er natuurlijk níet van.

Maar een goed idee vind ik het zeker. En daar hoef je helemaal de VOB niet voor te raadplegen, en er hoeft niet eerst een commissie voor gevormd te worden, of hooguit een kleintje, want we hebben internet en er zijn gelukkig nog bibliothecarissen die ook best in hun vrije tijd iets bibliothecairs willen doen en zo zouden we samen iets kunnen maken waar elke lezer in Nederland plezier van zou kunnen hebben. En als nu iemand denkt: 'hé, een leuk idee voor onze bibliotheek, gaan we ook doen, zo'n wiki maken', dan word ik nog een beetje treuriger, want dát bedoel ik dus níet.

Dit stuk is inmiddels lang genoeg. Ik heb me, merk ik nu, beperkt tot het schrijven over 'content' over boeken. Ik realiseer me dat er meer te vertellen is, maar ik realiseer me ook dat ik daar weinig vanaf weet. Ik wou eigenlijk ook nog iets zeggen over ZB Digitaal, dat je zowel een typisch als een a-typisch bibliotheekweblog zou kunnen noemen, maar dat komt misschien later nog eens.

Tot zover mijn kraampje. En volgens goed kermisgebruik: erop schieten mag!