E en oud

Ik hou van lezen en daarom hou ik van boeken. Het kan me daarbij niet zoveel schelen hoe een boek er uitziet. Ik waardeer het als een boek mooi is vormgegeven en ik koop ook graag af en toe een nieuw boek, maar met een tweedehands exemplaar of een afgeschreven bibliotheekboek kan ik net zo goed blij zijn, en daar staan er dan ook heel wat van in mijn kast. Ik geef niet om eerste drukken en voor een handtekening van de auteur zal ik niet snel in de rij gaan staan. Toch ben ik wel degelijk gehecht aan de papieren verschijningsvorm van het boek. Af en toe kijk ik met genoegen naar mijn (te kleine en daardoor rommelige) boekenkast: het plankje Voskuil, de vrolijke kleuren van De tandeloze tijd, en bovenop het vrijwel complete werk van Vestijk, bij elkaar gespaard toen Boekwinkeltjes nog niet bestond. Ook blader ik graag eens in het boek dat ik aan het lezen ben, kijk hoe dik het gedeelte dat ik nog tegoed heb (of dat ik nog 'moet') is, enz.

Ik moet er niet aan denken dat ik alleen maar e-boeken zou hebben. Dat lijkt me toch zoiets als 'astronautenvoedsel' (is dat woord nog gangbaar?). Ik zeg niet dat ik nooit een e-reader zal kopen. Dat is afwachten. Natuurlijk zitten er aspecten aan het e-lezen die prettig kunnen zijn. Voorlopig overtuigen ze me nog niet, maar dat kan veranderen.

Maar wat ik nu al denk is: het e-boek is bij uitstek geschikt voor mensen die nu nog zijn aangewezen op groteletterboeken. Mijn werk bestaat uit het samenstellen van collecties voor zorginstellingen. In die collecties zitten altijd veel (vaak zelfs uitsluitend) GLB. Er zijn veel titels beschikbaar als GLB, maar nog veel meer níet. Als je b.v. Het Bureau (ik noem maar een boek) zou willen lezen en je hebt grote letters nodig, dan zal dat niet gaan. Uitgevers van GLB wagen zich i.h.a. niet aan dergelijke dikke boeken (al begrijp ik in dit geval niet dat een zó goed verkocht boek niet ook als GLB is uitgegeven). En als je graag Frans of Duits leest, dan zul je in de Nederlandse bibliotheken maar weinig vinden in grote letter.

Ook voor mensen die in grote letters wél genoeg van hun gading kunnen vinden kan een e-reader een verbetering betekenen. GLB zijn groot en meestal dik en zwaar en mensen die aan grote letters toe zijn hebben vaak nog meer lichamelijke beperkingen en kunnen dergelijke zware boeken soms niet of nauwelijks hanteren. Als je in bed ligt wordt het nog moeilijker. Een e-reader, waarop je zelf de gewenste lettergrootte kunt instellen (ik neem althans aan dat dat kan), lijkt me dan veel handiger. Het maakt ook niet veel meer uit dat je dan geen mooi papieren boek meer hebt, want daar heb je noodgedwongen toch al afstand van moeten doen: een groteletterboek is hoogstens een béétje mooi en zelf kopen zul je het meestal toch niet omdat het erg duur is en veel plaats inneemt. Het gaat dan alleen nog maar om de tekst en wat zou het mooi zijn als je, misschien zelfs als een van de weinige vrijheden die je nog zijn overgebleven, zélf kunt kiezen wat je wilt lezen en niet afhankelijk bent van de 100 boeken die iemand bij ProBiblio voor je in een collectie heeft gestopt en waar je het een half jaar mee moet zien uit te houden.

Ik zie dus in het bijzonder voor ouderen veel in het e-boek. Ik weet niet of de makers en verkopers van e-readers en e-boeken deze doelgroep ook in gedachten hebben. Misschien richten ze zich vooral op een wat dynamischer publiek, de veertigers met een bovenmodaal inkomen ofzo. Ik zou het daarom mooi vinden als de bibliotheken ten gunste van hun groteletterlezers probeerden invloed uit te oefenen op de ontwikkeling van het e-lezen, m.b.t. gebruiksgemak en titelkeuze.

Als ik eraan denk dat mijn werk er dan misschien uit zou gaan bestaan dat ik, i.p.v. rond te lopen en boeken uit de kast te halen, achter een pc titels zit te selecteren om die digitaal beschikbaar te stellen, dan hoop ik eerlijk gezegd dat het mijn tijd zal duren, maar dat neemt niet weg dat ik tóch vind dat de bibliotheek hier een taak heeft die ze niet moet laten liggen. Maar jammergenoeg is het in de bibliotheek misschien ook de dynamische veertiger waar men zich bij voorkeur op richt...


Foto: Flickr, gemaakt door: justguessing. De foto heeft geen cc-licentie, maar ik vond hem zo toepasselijk dat ik het niet kon laten hem te gebruiken. De titel is Dad gets Sony e-Reader for Christmas.