WELKOM OP MIJN WEBLOG

Dit blog is in de loop der jaren veranderd. Ooit ging het vooral over de bibliotheek, nu gaat het meer over lezen en taal. (Wie denkt: de bibliotheek gaat toch óók over lezen en taal, ziet dat anders dan ik.) Ooit werd het elke dag bijgehouden, nu minder regelmatig. Wat hetzelfde gebleven is: opmerkingen zijn van harte welkom.

vrijdag 1 januari 2010

Wat ik las 33

Zoals ik al zei heb ik geen goede voornemens omdat de ervaring me geleerd heeft dat die toch nooit lukken. Dat neemt niet weg dat ik wel wat vage plannetjes heb om dingen in het nieuwe jaar hier en daar een beetje anders (d.w.z. beter) te doen. B.v. dat ik volgend jaar de kerst-/nieuwjaarskaarten eens op tijd verstuur (ze liggen nu nog te wachten om beschreven te worden, gelukkig staat er geen 'Prettige Kerstdagen' op, zo slim ben ik inmiddels wel). En dat ik toegezegde appeltaarten echt ga uitreiken. En broodjes kaas echt ga eten. En vaker naar een museum ga. En met meer regelmaat ga strijken. En dat ik eindelijk weer eens (vegetarische) erwtensoep maak. En vooral: dat ik meer ga lezen. Ja, dat vooral.

Toen ik Het lied van de dodo aan het lezen was, nam ik dat, om het aantal weken dat het me zou gaan kosten niet al te groot te maken, ook mee naar bed. (Vaak lees ik in bed iets anders dan in de trein, maar sommige boeken vragen om een intensievere benadering.) Langzamerhand begon dat me toch een beetje te hinderen, niet vanwege het heen- en weer sjouwen want dat was al snel een gewoonte geworden, maar vanwege het feit dat ik op deze manier geen 'literatuur' las. Ik zet de term literatuur tussen aanhalingstekens omdat ik eigenlijk helemaal niet weet wat nou precies literatuur is. Maar ook al weet ik dat niet, ik voel het wel. Het is misschien een beetje zoiets als door drukte een week lang brood en pizza en een 'maaltijdsalade' van AH eten. Het stilt je honger en het smaakt ook helemaal niet slecht, maar langzaamaan begin je te verlangen naar iets anders, andijviestamppot of een linzenschotel of pasta met tomatensaus, niet speciaal iets bijzonders, maar wel iets 'echt warms'. Zo ongeveer verging het me met Het lied van de dodo: geen gebrek aan pagina's, geen gebrek aan gebeurtenissen, nut en relevantie boven elke twijfel verheven. Maar toch. Er ontbrak iets. Ik was me dat niet eens echt bewust, maar een zekere onrust én de nieuwsgierigheid naar een inmiddels aangeschaft boek, dat bovendien een dagboek was en dagboeken zijn mijn meest geliefde boeken-voor-in-bed, deed me besluiten het met de dodo dan maar wat langzamer aan te doen en in bed iets anders te gaan lezen: Een web van dromen - Keuze uit de dagboeken 1960-2003 van C.O. Jellema. En zoals je na twee happen van die linzenschotel weer weet wat je miste, wist ik het na een paar pagina's Jellema ook weer: mooie zinnen, woorden die met zorg gekozen zijn, niet alleen de bedoeling je iets mee te delen maar ook om in dat meedelen iets van schoonheid te leggen. Zoiets.

Ik heb de gedichten van Jellema leren kennen doordat iemand ze me jaren geleden eens aanraadde en ik ze toen voorzichtig begon te lezen. Voorzichtig omdat ze me moeilijk leken en dat zijn ze ook, al zijn ze niet echt ontoegankelijk. Voor zover ik ze begreep kon ik ze wel waarderen, sommige vond ik mooi, sommige regels eruit erg mooi. Ik heb ook eens, helemaal of voor een deel, dat weet ik niet meer, een bundel essays van hem gelezen: Oefeningen bij een beek. Wat daar in staat ben ik geheel en al vergeten, maar alles bij elkaar was het genoeg om, toen ik tot mijn verrassing het dagboek zag liggen, dat meteen te kopen.

Ik heb het alweer enige tijd uit en het staat me al niet zo goed meer bij en ik kan er weinig méér over vertellen dan dat ik het met veel genoegen gelezen heb. Het is mooi geschreven en ik kreeg het gevoel dat ik Jellema een beetje begon te kennen: zijn opvoeding, het standsbewustzijn dat zijn moeder op hem wilde overdragen, zijn twijfels en zekerheden over zijn dichterschap, het lange tijd tobben of hij als homoseksueel misschien toch maar met een vrouw moet trouwen, zijn verliefdheden, zijn relaties, zijn (nachtelijke) dromen, het denken over geloof en leven, wat hij vond van gelezen boeken, zijn (kortstondige) correspondentie met Maarten 't Hart. Het inzicht dat hij pas laat in zijn leven kreeg: dat zijn moeder altijd had geëist dat hij iets bijzonders zou zijn en worden, maar dat ze hem tegelijkertijd altijd het gevoel gaf dat hij nergens geschikt voor was, en hoe dat zijn leven bepaald heeft.

Een regel uit het boek zal me bijblijven, mede omdat ik hem overgeschreven heb:

De enige band tussen mensen is de situatie die hen samenbrengt.

Ik vraag me sinds ik die regel las af of het een dooddoener is of een diepe gedachte. Ik neig tot het laatste. En hoe dan ook, er zijn veel boeken waaruit me geen enkele zin is bijgebleven (mede omdat ik ze niet heb overgeschreven).

Voor het geval er onder de lezers van dit blog mensen zijn die de gedichten van Jellema (min of meer) kennen en waarderen: lees dan vooral ook Een web van dromen voor zover je dat nog niet gedaan hebt. Ook aan wie Jellema niet kent maar wel van dagboeken i.h.a. houdt durf ik het met enige aarzeling wel aan te raden.

Katharina: aan mijn bespreking heb je niks, maar ik heb een betere voor je: deze, van Marjoleine de Vos in NRC Handelsblad.

18 opmerkingen:

  1. Je schrijft het toch maar weer aanstekelijk op. Ik zou het boek bijna gaan lezen. Bijna. Mijn stapeltje "niet-literatuur" is echter nog te groot. Maar het moment dat ik misschien toch maar weer eens een "gewoon" boek ga lezen komt wel wat dichterbij.
    Misschien kan ik er een voorzichtig voornemen van maken.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Dank dank schrvdzs!!
    "Dat woorden nooit vervangen wat ontbreekt/een onverdeeld er zijn".
    Uit de recensie van Marjolein Vos, een groot bewonderaar van Jellema.
    Met deze zin kom ik de dag weer door.
    Ik ga het boek aanschaffen. Ik hou wel van dagboeken zoals van Frida Vogels, Krisnamurti enz.
    De zoekende geest die wil verwoorden datgene wat onverwoord blijft maar waaromheen gezoemd kan worden rond de peilloze diepte van ons zijn.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Dag Ton,
    Dank voor het compliment. Ik weet overigens niet of dit een boek is dat geschikt is om te lezen als kennismaking met Jellema. Ik vond het denk ik vooral boeiend doordat ik hem al een beetje kende via zijn gedichten. Er was trouwens wel verschil tussen de Jellema die mij daaruit voor ogen stond en de man die uit het dagboek naar voren kwam. Dat was ook weer boeiend.
    Dat boek over de mug, waar jij over schreef, leg ik ook op mijn stapeltje, zij het nog niet in fysieke vorm.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Dag Katharina,
    Graag gedaan. Het kwam door jou dat ik er eindelijk aan begon, want omdat ik niet goed wist hoe ik het moest aanpakken en intussen het boek steeds verder vergat, schoof ik het maar voor me uit. Toch wilde ik er graag iets over opschrijven (al was het alleen maar om het later nog eens terug te kunnen lezen. Fijn dat jij het benodigde zetje gaf.
    Ken je het stukje dat Marjoleine de Vos in de NRC schreef toen Jellema was overleden? Dat vond ik zo mooi dat ik het uitgeknipt heb en in een van zijn bundels gestopt.
    Door dit 'gesprek' over Jellema dacht ik ook weer terug aan een boekje dat jou misschien zal interesseren en dat je daarom waarschijnlijk ook wel kent, maar voor het geval van niet geef ik de titel: Een verbeelde God, ondertitel Dertien literaire onderwerpen, Redactie: Johan Goud. Met bijdragen van o.a. Jellema, Marjoleine de Vos (over Kaváfis), Johan Goud (over Achterberg) en Kees Fens. Ik zal het ooit gelezen hebben maar er staat me helemaal niets meer van bij. (Als je het zou willen lezen en niet kunt bemachtigen stuur ik het je graag toe.)
    Ken je trouwens uitgeverij Flanor? Die hebben ook e.e.a. van Jellema uitgegeven, o.a. zijn sprookje Drie haren van goud en als ik mij niet vergis ook Eckhardt-vertalingen van hem. Je zult het dus al wel weten, maar zo niet: hier te vinden. Ik denk dat e.e.a. daar nog wel te koop is.
    Groet, schrvrdzs
    p.s. En leuk om te lezen dat je van Frida Vogels houdt. Geldt voor mij ook.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Dag schrijver,
    Besef je wel wat je me aandoet door steeds maar weer auteurs/dichters enz. te noemen in je verhalen die zo aanstekelijk zijn dat ik de genoemden maar weer zuchtend in een boekje opschrijf terwijl mijn stapel ongelezen/te lezen toch al zo hoog is?
    Maar zodoende begon ik vanmorgen wél met een na-griepend hoofd aan Caesarion en dat was meteen al genieten geblazen: mooie zinnen (ook één lelijke) en beelden. Feest voor de geest.
    Je gaat me vast weer een voorbeeld vragen:
    beeld:pag 15, eerste complete alinea
    mooi:pag 11, tweede regel en pag 18 op 2/3 na: het was een beschamende vertoning.
    lelijk: pag. 10, laatste regel voor de witregel
    Laat ik ook eens een aanslag op jouw vrije tijd proberen te doen: www.omroepzeeland.nl/menetekel Kost ongeveer 35 min. Mij spraken onderwerp, personage, muziek,beelden,tekst en resultaat allemaal enorm aan.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Dank! Schrvrdzs!
    Een verbeelde God heb ik besteld bij boekwinkeltjes. Zo zie je maar: blijf bloggen.
    Ken jij oefeningen bij een beek van jellema? Ook dat kan gekocht worden via boekwinkeltjes. Goed??
    De Eckhart vertalingen zijn al in mijn bezit.
    Ik snap nu wel zijn liefde ervoor.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Dag AvA,
    Een stapeltje/lijstje ongelezen boeken is toch nog steeds minder erg dan helemaal niks te lezen?
    Ik zou je niet naar voorbeelden van mooie/lelijke zinnen gevraagd hebben omdat ik zoiets zelf zelden of nooit noteer, dus ook niet verwacht dat anderen het zomaar kunnnen zeggen. Maar nu je ze toch geeft zal ik ze opzoeken.
    Wat betreft 'menetekel', dat klinkt naar Nescio, dus maakt me nieuwsgierig.
    En verder: gewoon negeren, die leestips. Je kunt toch nooit alles bijhouden, dus als je genoeg hebt zou ik het gewoon zo laten. Opschrijven kan natuurlijk altijd, maar als je er bij moet zuchten is het toch niet leuk meer? Het leven is eindig, dát is het probleem...
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Dag Katharina,
    Oefeningen bij een beek heb ik in mijn bezit en waarschijnlijk ook gelezen, maar ik weet er niets meer van. Ik denk dat het wel de moeite waard is, gezien de auteur. Ik weet niet of het erg duur is via Boekwinkeltjes, zo ja dan kan ik wel proberen het naar je toe te sturen via bibliothecaire kanalen, al is dat waarschijnlijk niet helemaal volgens de regels. (En het kan natuurlijk ook gewoon met de TNT.)
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  9. oefeningen is bij boekwinkeltjes te koop. 17,50 excl verzkosten.
    De titel is al spannend genoeg om te bestellen.
    Hoe gaat dat "" via bibliothecaire kanalen"??
    Klinkt niet echt lekker.
    Wat een mooi verhaal overigens van Maria. Wat groots om haar zo te leren kennen zoals jij dat deed.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Dag Katharina,
    Ik dacht aan het landelijk tranport van de bibliotheken. Dan stop ik het boek bij ons op het werk in een krat en zou je het na enige tijd bij je eigen bibliotheek kunnen ophalen. Dat transport is natuurlijk niet voor privé-dingen, maar zo'n enkel keertje zou het moeten mogen vind ik, volgens 'Wie appelen vaart enz.'
    Ik ken Maria Heiden niet goed hoor, alleen als 'mevrouw van de winkel', maar allebei van lezen houden geeft al snel een beetje een band. En ik hield ook van de winkel en van Piet, misschien hielp dat ook.
    Groet, schrvrdzs
    p.s. Zal ik het nog proberen met het boek, of koop je het gewoon? Ik kan het natuurlijk ook over de post sturen, maar dan kost het twee keer wat en hou je er uiteindelijk nog steeds geen boek aan over.
    Trouwens: bij uitgeverij Flanor staat het boek nog gewoon op de site, voor 20 euro en dat is inclusief verzendkosten. (Het is nr. 41 van de Flanorreeks).

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Dearest schrvrdzs!
    Natuurlijk ga ik het boek aanschaffen!
    Heel veel wil ik alleen nog maar lenen en niet meer in bezit hebben maar sommige boeken wil ik tot in lengte van jaren bij mij hebben. Zo ook Jellema.
    Mooie stralende dag nog toegewenst.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Ha Katharina,
    Knap dat je kunt kiezen tussen wel en niet in bezit hebben. Ik probeer dat ook wel eens maar schaf dan vaak juist het verkeerde aan en het goede niet.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  13. niks knap hoor. Ook ik vergis mij vaak genoeg. Bijvoorbeeld Leven en Lot. Aangeschaft maar de eerste de beste voorbijganger mag het boek onder de arm meenemen.

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Dag Katharina,
    Ik heb Leven en lot (na een flink aantal weken) bijna uit en vind het zeer de moeite waard. Wat viel jou er zo aan tegen?
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Dat weet ik niet eens meer, wat tegenviel. Teveel, geen doorkomen aan. Of gewoon genoeg over dit onderwerp. Terwijl ik berichten uit Kolyma in een adem uitlas.
    Misschien moet ik het boek toch maar weer eens ter hand nemen.

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Dag Katharina,
    In Berichten uit Kolyma ben ík nu juist blijven steken, maar niet omdat ik het niet goed vond. Waarom dan wél weet ik niet meer.
    Als ik Leven en lot uit heb zal ik er een blogstukje aan wijden.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Een verbeelde God binnen!
    Een blogjaar waard.
    Thanks.
    Vandaag Cobra museum voor het eerst:ook heel mooi.
    Vooral een voor mij onbekende Ouburg en Wim de Haan.

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Ha Katharina,
    De term 'pensionada' krijgt beslist iets aantrekkelijks zo...
    Groet, schrvrdzs
    p.s. Wat is het toch fijn dat 'Boekwinkeltjes' bestaat. Een geduchte concurrent voor de bibliotheek volgens mij.(Zou misschien best eens een onderzoekje waard zijn.)

    BeantwoordenVerwijderen