WELKOM OP MIJN WEBLOG

Dit blog is in de loop der jaren veranderd. Ooit ging het vooral over de bibliotheek, nu gaat het meer over lezen en taal. (Wie denkt: de bibliotheek gaat toch óók over lezen en taal, ziet dat anders dan ik.) Ooit werd het elke dag bijgehouden, nu minder regelmatig. Wat hetzelfde gebleven is: opmerkingen zijn van harte welkom.

woensdag 29 april 2009

Zoals de bananen


Bron: Flickr, foto: saharsh


Mijn stukje over de hangbrug schreef ik zonder veel nadenken. Ik liep al een tijdje rond met wat vage gedachten en ineens werden die me teveel en 'moest het eruit'. Het beeld van de hangbrug was niet eens de bedoeling, want ik zocht naar een plaatje van iemand die met z'n voeten op de ene kant van een kloof rust en met z'n handen op de andere, maar zo'n plaatje kon ik niet vinden en daardoor werd het verhaal ook een beetje anders.

Beelden gaan vaak mank en dat was in dit geval ook zo. Het luchtte me in elk geval op om het eens op te schrijven en de reacties gaven stof tot nadenken, wat altijd prettig is en aan bloggen een schijn van nuttigheid verleent.

Bij nader inzien denk ik dat ik twee dingen op een hoop heb gegooid die beide iets met een kloof vandoen hebben: 1. het gevoel dat ik allerlei nieuwe ontwikkelingen niet kan volgen omdat ze te ver van mijn werk afstaan en 2. het gevoel dat in de bibliotheekwereld vaak wél extra geld is voor dingen waar het moderne en innovatieve meteen vanaf straalt, maar veel minder vaak voor dingen die traditioneel overkomen en waar eventuele vernieuwing minder opvallend is.

Lijkt me stof voor minstens twee blogstukjes, waarvan vandaag het eerste.

Door het volgen van de 23dingen-cursus en vooral doordat ik danzkij die cursus meer ben gaan lezen over ontwikkelingen rond informatie, zoals b.v. ZB Digitaal of artikelen van Jan Klerk in Bibliotheekblad, heb ik met veel voor mij nieuwe dingen kennis gemaakt, d.w.z. er min of meer aan geroken. Aanvankelijk vond ik dat wel opwindend en ook al was die opwinding lang niet altijd enthousiasme, het zette me in elk geval aan het denken en dat is ook wel eens leuk.

Maar nu ik gedurende meer dan een jaar vrijwel dagelijks ZB Digitaal lees (en daarnaast ook nog wel eens wat anders, b.v. artikelen waar op ZB Digitaal naar verwezen wordt, of wat anderen op hun blog schrijven, of wat over 'digitale zaken' in de krant staat) begin ik me zo langzamerhand af te vragen waarom ik dat eigenlijk doe. Je zou kunnen zeggen: het is nu eenmaal je vak, als je bibliothecaris bent hoor je zulke dingen bij te houden. Aanvankelijk dacht ik dat zelf ook wel, maar inmiddels begin ik daar aan te twijfelen. Ik ben dan misschien bibliothecaris (zij het ongediplomeerd), maar mijn werk is het maken van wisselcollecties voor instellingen en niets anders. Om dat werk goed te doen is het in de eerste plaats nuttig om wat van boeken te weten, daarnaast eventueel van demografische ontwikkelingen, van ontwikkelingen in de zorg, van het leesgedrag van ouderen, van e-books (die volgens mij in het bijzonder voor ouderen heel nuttig kunnen zijn), en nog wel een paar dingen.

Wat ik lees over Torrentsites, Augmented Reality, mobiel bloggen, al dan niet legaal downloaden, om een paar voorbeelden te noemen, heeft slechts hoogst zelden een raakvlak met wat ik op mijn werk doe. Dat hoeft natuurlijk geen probleem te zijn, want ook dingen die ver van je af staan kunnen interessant zijn (wat ook een van de redenen is waarom ik van lezen houd), maar ik merk dat ik ze door het hoge abstractieniveau dat ze voor mij hebben meestal niet goed begrijp en nog minder kan onthouden en vooral dat ik de moed niet heb om te proberen ze wél te begrijpen en te onthouden. Hierover tobbend bedacht ik de theorie dat je iets nieuws pas écht kunt begrijpen (en beoordelen) als het aansluit bij wat je al doet. Dat zal vast niet voor iedereen gelden, maar voor mij lijkt het in elk geval op te gaan. Nieuwe kennis heeft een referentiekader nodig, zoiets. En dat kader ontbreekt in mijn geval.

Toen ik dat allemaal zo'n beetje bedacht had, dacht ik: maar dit is eigenlijk het verhaal van de man en de bananen en de vrachtauto, hoe ging dat ook alweer precies? En ik probeerde het te vinden. Nou, laat dat maar aan Google over, je tikt in 'man bananen vrachtauto' en je vindt het (hier). Ik denk dat het voor 'mijn generatie' (en niet alleen voor de antropologen onder ons) een bekend voorbeeld is, maar misschien is het inmiddels door andere verhalen vervangen, dus ik geef het maar even door. Ik hoop dat wat ik bedoel er (zo nodig en voor wie dat wil) wat duidelijker van wordt.

Een anekdote die studenten antropologie traditioneel aan het begin van hun studie te horen krijgen is hierbij illustratief. Een antropoloog ontdekt ergens diep in de jungle van Nieuw Guinea een volk dat nog in het Stenen Tijdperk leeft. Hij neemt één van de stamleden mee naar de stad, om hem rond te leiden in de wonderen van de moderne tijd. Na afloop van de rondleiding door de drukke stad, in de rust van een hotelkamer, vraagt de antropoloog de man wat hij gezien heeft. De man antwoordt dat hij helemaal niets gezien heeft. Pas na lang aandringen, oppert hij aarzelend dat hem iets is bijgebleven: een man die met ongelofelijk veel bananen op zijn rug heel hard voorbij rende. De antropoloog concludeert uiteindelijk dat de man een met bananen volgeladen vrachtwagen moet bedoelen die voorbij reed.

Antropologiestudenten moeten de volgende lering uit de anekdote trekken: het hebben
van een theorie over de wereld is onontbeerlijk om de wereld zelfs maar waar te nemen; harde feiten bestaan voor mensen niet los van een verhaal dat ze begrijpelijk maakt. Het enige dat de man uit de jungle in de stad in verband kon brengen met zijn wereld, waren de bananen; al het andere bleef een onbegrijpelijke chaos - een onontwarbare kluwen zintuiglijke indrukken. Gebeurtenissen worden pas harde feiten als ze in een verhaal passen, als ze in een groter verband worden geplaatst. De wereld mag dan wel uit harde feiten bestaan, pas als we ze een plek in een wereldbeeld kunnen geven, krijgen ze betekenis.

8 opmerkingen:

  1. Dag schrijver,
    Het verhaal van de man met de bananen kende ik niet, wel heb ik ooit aan de lijve ondervonden dat het zo werkt. In de jaren zestig werkte ik een paar jaar in Afrika (N-Ivoorkust), in de tijd dat daar lang niet iedereen ooit een blanke ontmoet had, er nog geen radio en televisie was. Een van mijn taken was preventief onchocercose, lepra en andere endemische ziektes helpen bestrijden. Natuurlijk geloofden de mensen niet dat er "beestjes" in het rivier- alias waswater zaten, dus koken van drinkwater leek hen hout- en tijdverspilling. Ik deed m'n 21-jarige best om het bewijs te leveren en liet een zieke door de microscoop naar de parasieten in z'n huid kijken. Ik had kunnen en moeten weten dat ik iets onzinnigs deed, maar ik wist het niet en werd opgeschrikt door een man die gilde "Slangen!Slangen! Honderden slangen"terwijl hij wegrende. Geen beste beurt.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Dag AvA,
    Misschien geen beste beurt, maar wel een mooi verhaal.
    Zou zoiets als van die bacteriën aan mensen die daar geen idee van hebben op een andere manier wél uit te leggen zijn?
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ha Schrijver,
    Ik kan je toch aardig volgen hoor met je al dan niet impulsieve schrijfsels. Het zit heel dicht in de buurt van een paar van mijn muizenissen.
    Zou het helpen als er van de andere kant van de hangbrug iemand je tegemoet zou komen?
    Groet, WvS

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ha WvS,
    Ik weet niet of dat zou helpen en ook niet of het een reële mogelijkheid is. Ik ben er nog niet over uitgedacht. Ben jij van plan over je muizenissen te gaan schrijven?
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ha Schrijver,
    Het staat er eindelijk op. Zo bevrijdend kan een dagje strand zijn.
    Zijn wij nou zulke worstelaars of is dat de leeftijd?
    Groet.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ha WvS,
    Ik heb je stuk gelezen. Knap zoals je de verschillende groepen onderscheidt.
    Tja, 't zal vast wel een beetje de leeftijd zijn en een beetje onze aard, maar misschien toch vooral onze liefde voor de bibliotheek. Die laatste gedachte bevalt me het best.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ik kan je verhaal en metaforen heel erg goed volgen en begrijp jou gevoel. Helaas heb ik het idee dat de kloven waar jij over spreekt door deze metaforen onnodig groot gemaakt worden.

    Ik zou het liever zien als het halen van je rijbewijs. Hierbij leer je zowel rijden binnen de bebouwde kom als buiten de bebouwde kom. Als jij jou auto alleen gebruikt voor boodschappen binnen de bebouwde kom heb jij die kennis van het rijden op de snelweg helemaal niet nodig. En toch moet iedereen die zijn rijbewijs wil hebben kennis van beide zaken hebben. Zodat mensen als ze een keer verder weg willen rijden ook de mogelijkheid hebben om dit te kunnen en te mogen.

    Ik vind het voorbeeld van de bananen wel heel erg mooi. Maar denk ook dat dit in grote maten niet op jou van toepassing is. Jij hebt met b.v. de 23 dingen cursus en de weblogs die jij volgt al een hoop kennis opgedaan om de online wereld en zijn mogelijkheden in te kunnen delen en een plaats hebt kunnen geven.

    Dat jij ervoor kiest om bepaalde dingen te negeren (b.v. augmented reality), is een keuze die jij weloverwogen kunt maken. Dit is gewoon een vorm van het filteren van de informatie die jij krijgt aangerijkt.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Dag Jeroen,
    Dank voor je reactie. Metaforen zijn niet altijd verduidelijkend, dat realiseer ik me, maar dat ik de kloof er mee vergroot geloof ik toch niet. Ik zal er nog eens wat langer over nadenken en proberen er nog een keer iets over op te schrijven. Misschien is het hele punt wel dat ik door het lezen van weblogs e.d. niet meer aan het lezen van boeken toekom (d.w.z. niet in de mate waarin ik dat zou willen) en dat dat me meer en meer gaat dwarszitten.
    Dat filteren van informatie vind ik lastig omdat ik de meeste nieuwe informatie pas op zijn waarde kan beoordelen als ik me er in verdiept heb. Daarom probeer ik dat soms wel, maar blijf dan weer halverwege steken, ergens tussen de mensen die het wél allemaal begrijpen en de mensen die er niet eens aan beginnen.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen