Wat ik las 13 / Boek&bieb 12

Bron: Flickr, foto: JenWaller.

Vroeger (zo'n 30 jaar geleden) was ik een groot liefhebber van de verhalen van J.M.A. Biesheuvel. Ik heb ze (in elk geval bijna) allemaal gelezen en enkele ervan staan me zelfs nog enigszins voor de geest, zoals dat over de dominee die niet meer in God geloofde en dat over het konijn dat in de pan ging (allebei kerstverhalen) en, misschien wel het allermooiste, het verhaal over classificeren (in dit geval een scheepvaartterm) dat volgens mij Tanker cleaning heette en waarin de hoofdpersoon, een gymnasiast met een brilletje, in de diepten van het schip Latijn sprak met een Italiaan. (Of zoiets.)

Op zoek naar bruikbare zinnen voor twitcit, iets waarbij veel gebladerd moet worden, stuitte ik op een verhaal van Biesheuvel dat weer geheel nieuw voor me was en dat ik, nu ik inmiddels in de bibliotheekwereld verzeild ben geraakt, ook met wat andere ogen las omdat het een verhaal is over een bibliothecaris. Het heeft als titel Een gelukkige, oude dag en staat in de bundel Duizend vlinders.

Het gaat over de bibliothecaris Johan Goedkoop die directeur was van een 'tamelijk grote wetenschappelijke bibliotheek in Delft'. Goedkoop gaat op zijn 65e met pensioen, na 40 jaar met veel plezier bibliothecaris te zijn geweest. Hij heeft de catalogus van de bibliotheek verrijkt met een trefwoordenregister, heeft naam gemaakt in binnen- en buitenland en heeft een lintje gekregen.

Na zijn pensioen zit hij de hele dag te lezen, gemiddeld een boek per dag, en rookt dagelijks 60 sigaretten. Zijn vrouw Nellie wil dat hij met roken stopt en stuurt hem daarvoor naar de zevendedagsadventisten. Gevolg is dat hij geen sigaretten meer rookt maar wel pijp, dat hij een kilo snoep per dag eet en elke zaterdag naar een dienst van de zevendedagsadventisten gaat. Zijn vrouw vindt opnieuw dat het zo niet langer kan en vraagt hem op een nacht wat hij het liefst zou willen, omdat hij blijkbaar niet tevreden is. Goedkoop antwoordt dat hij bibliothecaris zou willen wezen tot zijn dood. Zijn vrouw stelt voor om van hun eigen, ongeveer veertienduizend, boeken een bibliotheek te maken. En dat doen ze. Goedkoop breekt met al zijn verslavingen en is gelukkig. Hij wordt 98. 'Zijn leven was werken,' staat in de overlijdensadvertentie, die de auteur er toe bracht dit verhaal te schrijven.

Ik begrijp weer helemaal waarom ik vroeger zo van Biesheuvel hield. En dit is nog niet eens zijn beste verhaal.

Citaat (in het kader van 'Boek&bieb'):

Op zijn laatste werkdag was er groot feest op de bibliotheek. 's Morgens kregen ze drie kopjes koffie, meer dan gewoonlijk, er was gebak en er waren broodjes tartaar en broodjes met haring. Maar 's middags werd alles nog maller. Het hele bedrijf werd lamgelegd, de vaste bezoekers die in de zaal zaten werden ook uitgenodigd voor het feest, studenten, curatoren, ambtenaren en ingenieurs, doctoren en professoren. De hele middag knalden er champagneflessen, er werd getoost, er werden toespraken gehouden, op een lange tafel in de hal stonden salades en koude vleeswaren, de burgemeester kwam en hemelde Goedkoop op dat het een aard had. 'Een bibliothecaris als u zullen we voor dit instituut wel nooit meer vinden,' zei hij en tenslotte gaf hij hem de erepenning van de stad.

Omdat die bibliotheek in Delft de bibliotheek van de TH (nu TU Delft) geweest moet zijn, heb ik naar een foto van de vroegere TH-bibliotheek gezocht, maar niets gevonden. In plaats daarvan een foto van het oudste boek dat de TU-bibliotheek in zijn bezit heeft: een boek over astronomie van Joannis de Sacre Bosco. Wellicht zijn er trefwoorden aan toegekend door de heer Goedkoop.