Ik wilde het nog hebben over dat artikeltje waar Jan op twitter naar verwees over dat onderzoek waarin is aangetoond dat een teveel aan 'twitterachtige' informatie kan leiden tot een afnemend vermogen je in een ander in te leven en met hem mee te voelen. Ik hoopte dan uiteindelijk uit te komen bij de literatuur en de bibliotheek, die samen een tegenwicht zouden kunnen bieden voor de tendens tot 'vertwittering'. Maar tot nu toe lukte het me niet om verder te komen dan mijn dagelijkse treinervaringen.
Maar inmiddels hoef ik het niet meer uit te leggen, want het is al gedaan en heel wat beter dan ik het zou kunnen. Het onderstaande citaat is van Tommy Wieringa, die in De Pers werd geinterviewd n.a.v. zijn nieuwe boek Caesarion.
Punt is dat je de lengte, de duur van de roman nodig hebt om onder de huid van een personage te kruipen, om werkelijk te kunnen begrijpen hoe zijn innerlijk raderwerk functioneert. Hoe kun je de dynamiek tussen een paar mensen leren begrijpen? Al die facetten van duisternis en woede, van begeerte en naijver, zet die maar eens goed op papier.
De volgende citaten komen uit de onlangs door Sjoerd Kuyper gehouden Annie M.G. Schmidt-lezing, waar Henk gisteren naar verwees en die ik op mijn beurt iedereen die van lezen houdt van harte aanraad.
Boeken kunnen kinderen vormen. Boeken schenken kinderen de schoonheid van de taal en wat beschreven wordt, boeken zetten hun fantasie in werking of houden die in stand, boeken laten ze in de hoofden van andere kinderen kijken zodat ze niet meteen gaan slaan als iets of iemand afwijkt van wat ze gewend zijn, ja, boeken schenken ze de kennis van goed en kwaad.
(...)
Daarom is het goed dat er kunst is. In kunst is één mens aan het woord. Je kunt niet gaan staan wachten tot je ook een streek op het schilderij mag zetten of ook eens op de cello mag of een eigen kwatrijn in een sonnet mag proppen. Wie naar kunst kijkt of luistert moet zwijgen, wie een boek leest moet zijn aandacht schenken aan een ander. Soms denk ik dat kunst de enige manier is waarop mensen nog contact met elkaar kunnen hebben. Ik denk dat vaak.
(...)
Literatuur is geen beschrijving van de wereld zoals ze is. We moeten verhevigen, indikken, omkeren, niet bevestigen maar ontrafelen en aanzetten tot denken en emoties oproepen dieper dan die van de herkenning, waardoor de kinderen zichzelf en anderen met nieuwe ogen gaan zien.
Wat voor kinderen geldt, geldt evengoed voor volwassenen: door het lezen van literatuur kun je jezelf en anderen en de wereld met nieuwe ogen gaan zien. Met twitter lukt dat toch iets minder volgens mij.
Het verband met de bibliotheek moet iedereen die daar behoefte aan heeft zelf maar bedenken.
Foto: Flickr, gemaakt door: allfr3d
Juist. Verhalen zijn oneindig veel interessanter dan mededelingen...
BeantwoordenVerwijderenMededelingen kunnen heel functioneel zijn, maar ik hoop dat mensen in hun leven meer willen en kunnen dan functioneel zijn!
Het grote voordeel van twitter is dat je snel kunt delen (delen is altijd mooi), maar een puur vertwitterde maatschappij lijkt mij hijgerig en droog. Ruimte voor het verhaal moet er m.i. altijd zijn.
Eens met je moralistische praatje dus. En fraaie illustratie wederom.
Ha Festina,
BeantwoordenVerwijderenDank voor de bijval en de mooie zin 'Verhalen zijn oneindig veel interessanter dan mededelingen...'
Of delen altijd mooi is weet ik niet, d.w.z. of ik dat vind weet ik niet.
Wat betreft illustraties: er zijn zoveel mensen die hun foto's 'delen' dat je altijd wel iets kunt vinden. In dit geval vind ik delen dus wel fijn. (Maar het schept ook de verplichting óm iets te vinden.)
Groet, schrvrdzs
Dag Henk,
BeantwoordenVerwijderenDe dank is geheel aan mijn kant. (Ik las het overigens in een twitterbericht van Occy.) Ik weet niet of dat 'ongevoelig worden' vroeger ook al beweerd werd, maar je zult vast gelijk hebben. Ook weet ik niet of het t.a.v. films e.d. klopt, net zo min als ik dat t.a.v. twitter e.d. weet, al wijst onderzoek blijkbaar in die richting (wat me overigens niet verbaast).
Maar strips, films en games lijken mij wel allemaal iets gemeen te hebben: het inspelen op 'instant-emoties', om het zo maar te noemen. Ik realiseer me dat ik me hier op zeer glad ijs begeef, dus daar ga ik snel weer af.
Groet, schrvrdzs
Wat je zegt over boeken klinkt heel plausibel maar ik vind dat je het lezen van een boek niet kunt vergelijken met je uiten en informatie tot je nemen via Twitter.
BeantwoordenVerwijderenDan kun je net zo goed televisie kijken vergelijken met het versturen van een sms-bericht....om maar eens iets te noemen.
Volgens mij ben je wie je bent en wordt je op basis daarvan al dan niet geraakt door literatuur, kunst en of digitale informaiekanalen, en is het ook afhankelijk van je persoonlijkheid of je in staat bent via -of dankzij- die media of kanalen anderen of iets anders te raken.
En wat als je alleen literatuur leest die haat in je oproept, of het besef dat de mens op deze aardkloot er maar een zootje van maakt? Daarvan kan je ook in een empathish isolement komen denk ik.
Ik geloof dat boeken mooie dingen met je kunnen doen. Maar dat geldt ook voor blogs. Voor twitter dan wel weer iets minder, per tweet, maar over een langere periode genomen is dat toch ook een verhaal. Het vraagt alleen iets meer geduld van de ontvangers van de boodschap.
Een verhaal of een posting is een samenvatting, tweets zijn fragmenten.
Het interessante ervan is echter dat die fragmenten real-time zijn, minder doordacht. Misschien zijn ze daar ook deels geloofwaardiger door...want minder gepolijst...
Je kunt er op vele manieren naar kijken hoe dan ook :-)
Ha Edwin,
BeantwoordenVerwijderenDit las ik toevallig net:
'k Heb mooglijk duizend pond aan boeken doorgelezen;
Mijn kennis weegt een greintje: och arm! hoe kan dit wezen?
't Valt hard: maar 'k zag in 't eind, bij daaglijks onderzoek,
Dat niets zo zeldzaam is als Wijsheid in een Boek.
Simon Stijl
Je hebt natuurlijk helemaal gelijk dat je er op meer manieren naar kunt kijken. Ik schreef mijn stukje omdat een onderzoek blijkbaar heeft aangetoond dat het verwerken van te veel snelle informatie (zoals twitter en sms, blogs vallen hier volgens mij niet onder) kan leiden tot een soort empatische afstomping. Of dat onderzoek klopt weet ik niet, maar ik 'kon me er wel iets bij voorstellen'. En omdat wat Wieringa en Kuyper schreven me erg aansprak wilde ik dat graag gebruiken om mijn stokpaardje 'lezen is belangrijk' weer eens te beklimmen.
Over hoe geloofwaardig twitter is om iemand te leren kennen heb ik mijn twijfels. 'Real time' vind ik onzin, het zijn slechts de momenten die je kwijt wilt. Over wat iemand beweegt kom je op twitter erg weinig te weten, behalve dan dat blijkbaar veel mensen behoefte aan aandacht hebben (ik ook, anders blogde ik niet).
Het lezen van boeken en het lezen van twitterberichten kun je volgens mij best vergelijken, omdat het allebei een vorm van lezen is, met verschillende effecten. Niemand zegt, denk ik, dat twitteren slecht is, maar je zou kunnen zeggen dat het eenzijdig is, zoals je in deze 'moderne tijd' het alleen maar boeken lezen ook eenzijdig zou kunnen noemen.
Voor kinderen is het volgens mij heel belangrijk dat ze intensief met boeken kennis maken, dan zal die eenzijdigheid later minder kans krijgen. Vormen van communicatie als sms en hyves komen vanzelf wel op hun pad, voor boeken heb je (meestal) ouders en leraren en jeugdbibliothecarissen nodig.
Groet, schrvrdzs
En zo hebben we allemaal onze stokpaardjes. Ik ben blij dat ik zelf lezen ook nog altijd belangrijk vind....net zo belangrijk eigenlijk als dat digitale gelees in alle verschijningsvormen.
BeantwoordenVerwijderenZag laatst het 15-jarige kind van een vriendin. Die pakte laatst een boek van de tafel en vroeg: "wat staat er eigenlijk in dit boek". Zijn moeder antwoordde: "je zou het ook even kunnen openslaan"
"Nee dank je" was de respons, en hij spoedde zich weer naar zijn MSN, waar zijn vriendjes en vriendinnetjes ook allemaal waren, real time.
Ik beoordeel het verder niet, maar dat beeld bleef me toch wel goed bij.
Lees nu het boek 'de zwarte zwaan'van Taleb. Fascinerend. In het hoofdstuk 'de antibibliotheek van Eco' stelt hij dat het goed is om een grote bibliotheek te hebben van ongelezen boeken.
Ik verheug me erop het verder te lezen en kom er later ongetwijfeld nog eens op terug.
Ha Edwin,
BeantwoordenVerwijderenKinderen die niet willen lezen zijn er altijd geweest en zullen er altijd blijven denk ik. Vijftien is misschien ook wel typisch de leeftijd waarop lezen voor veel kinderen iets is wat je alleen onder dwang doet. Daarom ben ik ook zo'n voorstander van voorlezen aan kinderen die nog lang geen 15 zijn. Dat wordt dan misschien iets waar je later weer eens aan terugdenkt. Misschien ook niet, maar dan is het in elk geval niet omdat je het niet 'hebt meegekregen'.
Een grote bibliotheek van ongelezen boeken, die heeft iedereen toch? Niet per se in je eigen kast, maar dan toch in die van een ander, in de bibliotheek, in de (al dan niet tweedehands) boekwinkel. Dat is aangenaam en frustrerend tegelijk.
Ik heb net Caeasarion van Wieringa uit en vond het heel mooi en soms erg aangrijpend. Het verschil tussen literatuur en weblogs e.d. is misschien dat literatuur niet 'real time' is, maar dat overstijgt.
Ik zeg maar wat hoor.
Groet, schrvrdzs
@ Edwin (vervolg),
BeantwoordenVerwijderenTijdens het schoonmaken van snijbonen kreeg ik ineens een ingeving. Hij is níet bedoeld als kritiek op de moeder van de 15-jarige, want ik had hoogstwaarschijnlijk hetzelfde gezegd als zij, maar een betere reactie was denk ik geweest: in het kort vertellen wat er in dat boek stond. Tóón je een keer belangstelling voor een boek en word je zo afgescheept, ja dan ga je liever naar je vriendjes op msn...
(Opvoeden is moeilijk.)
Groet, schrvrdzs