WELKOM OP MIJN WEBLOG

Dit blog is in de loop der jaren veranderd. Ooit ging het vooral over de bibliotheek, nu gaat het meer over lezen en taal. (Wie denkt: de bibliotheek gaat toch óók over lezen en taal, ziet dat anders dan ik.) Ooit werd het elke dag bijgehouden, nu minder regelmatig. Wat hetzelfde gebleven is: opmerkingen zijn van harte welkom.

vrijdag 4 juli 2008

De ontdekking van de literatuur


















In de 3e klas van de middelbare school kwam het fenomeen 'boekenlijst' ter sprake. Het bleek de bedoeling te zijn dat wij vóór het eindexamen 25 stuks Nederlandse literatuur, verdeeld over verschillende tijdvakken, van 'Middeleeuwen' tot 'na 1950' (vermoed ik, wij spreken hier over plm. 1966) lazen, waar wij op het examen over ondervraagd zouden worden. Hiertoe gaf onze leraar ons een lijst met auteurs en titels waar je uit kon kiezen (je mocht eventueel ook zelf wat bedenken, als het maar literair genoeg was). En je kon maar beter vroeg beginnen met het 'lezen voor je lijst', dus bij voorkeur meteen.

Ik ben vergeten welke boeken op mijn examen ter sprake zijn gekomen, maar iets anders heeft wél indruk gemaakt: het boek Geertje van Johan de Meester. De leraar die ons de lijst gaf, gaf daar ook wat toelichting bij, en over Geertje zei hij: 'Je ouders zullen er wel niet blij mee zijn als je dit boek leest.' Ik weet niet of hij het zo bedoelde, maar een betere aanbeveling had hij wat mij betreft niet kunnen bedenken. Ik ging dus naar de bibliotheek en leende daar Geertje. Het is een zgn. naturalistisch boek en gaat over een dorpsmeisje, als ik mij goed herinner de kleindochter van een dominee, dat in de grote stad (Rotterdam) gaat werken als dienstmeisje. Zij wordt verleid door haar baas op wie zij verliefd wordt en die haar vanalles belooft, maar die haar ontslaat als zij zwanger raakt. Ze moet dan terug naar haar grootouders in het dorp.

Dit klinkt nogal treurig, maar ik vond het boek prachtig. Nooit eerder had ik een boek gelezen over een dergelijk onderwerp en ik was erg onder de indruk. Ook de stijl (al wist ik toen nog nauwelijks dat er zoiets als stijl bestond) maakte indruk op me. Of het echt zo is kan ik niet meer achterhalen, maar ik ben altijd blijven denken dat dit boek me op het spoor heeft gezet van wat literatuur is, beter gezegd van wat literatuur voor míj is: de mogelijkheid via de taal kennis te maken met werelden die je niet kent. Die ontdekking hoort tot de belangrijkste ontdekkingen die ik in mijn leven gedaan heb en ik zou wensen dat iedereen tenminste de kans kreeg hetzelfde mee te maken. Wat je er daarna mee doet moet je natuurlijk zelf weten. Wat is daarvoor nodig: een leraar Nederlands die enthousiasme voor lezen weet over te brengen én een bibliotheek waar vanalles te vinden is. En tegenwoordig misschien: af en toe tijd om te lezen. Vroeger waren er natuurlijk niet zoveel alternatieve manieren om je tijd door te brengen.

Ik heb Geertje 30 jaar later herlezen, vrezend dat ik niet meer zou begrijpen wat ik er de eerste keer zo mooi aan vond, maar dat begreep ik nog helemaal.

Hoe ik het boek heb teruggevonden is een ander verhaal, waarover later.

10 opmerkingen:

  1. Weet je dat ik nog nooit van deze auteur gehoord heb? Laat staan van Geertje. Ik woonde in die tijd in Twente. Daar mochten we vast geen boeken lezen die zich in het verderfelijke Rotterdam afspeelden. Ik ben wel benieuwd naar je volgende verhaal. En hoop dat het boek ook voor mij te leen is...

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ha Angeline,
    Onze leraar dacht blijkbaar dat ook in Zuid-Holland mensen er bezwaar tegen konden hebben. Het boek is te leen: ik neem het maandag voor je mee. Misschien is het wel bij uitstek een boek om te lezen als je in de 3e klas zit, maar je kunt het altijd proberen.
    Groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Vooral het "proberen" spreekt me aan! Fijn dat ik het mag lenen
    Groet
    PP

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ha Angeline,
    The proof of the pudding is the eating, nietwaar.
    Waarom spreekt dat 'proberen' je hier speciaal aan? Dat geldt toch eigenlijk voor elk boek?
    Groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ha Schrijver,
    Wat een mooie 'posting' over de literatuur. Die 25 boeken waren voor jou natuurlijk een peulenschil.
    Groet, Anna

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ha Anna,
    Ik herinner me dat dat nog tegenviel. Ik las wel graag, maar het moest verdeeld zijn over periodes en als je meer dan een boek van dezelfde schrijver/ster op je lijst zette moest je ook iets kunnen vertellen over de auteur en daar had ik dan weer geen zin in. Tegen het eind moest ik dus toch nog snel het e.e.a. lezen. Ik vind het wel jammer dat ik me niet meer herinner waar het op mijn examen over ging.
    Groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ha Schrijver,
    Dat verbaast mij dan weer, wat achtergrondinformatie over de schrijver, een interview, in het OP bijv., vind ik wel leuk.
    Maar dat was toen, denk je er nu anders over? En heb je je oude agenda's met boekenlijstjes nog?
    Groet, Anna
    p.s. Ik kan het vrfctwrd met geen mogelijkheid ntcfrn.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Gelukt, ik kreeg een nw wrd. Het volgende is 'kjaos'.
    Wat is er met je 'recente reakties' en over wat voor pudding gaat het? Met bttrkkjs? Lkkr!

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ha Anna,
    Inmiddels vind ik informatie over een schrijver vaak wel interessant, maar toen ik nog op school zat dacht ik daar anders over. Misschien vond ik het toen zelfs ook wel interessant, maar het echt moeten léren beviel me minder.
    Ik heb nog één oude agenda, maar daar staat geen lijstje in.
    Ik weet niet wat er met mijn 'recente reacties' aan de hand is; ze verdwijnen steeds. Ik zag dat dat op het blog van TreelerTrash ook zo is.
    Ik denk dat voor elke pudding geldt dat je hem moet proberen om te weten of hij lekker is, al kun je dat van bttrkkjspddng al bijna zeggen zónder te proeven.
    Groet van schrvrdzs
    Het woord is wel mooi: bauvexe.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Ha Schrijver,
    Net als met kaas, die is ook bijna altijd lekker zonder te proeven.
    Groet, Anna

    BeantwoordenVerwijderen