Wat ik las 19

Alles is relatief en bij De verbouwing, waarmee het wel enkele elementen gemeen heeft (zoals de relatie ouders-kinderen en de eigentijdse sfeer), steekt het zowel qua stijl als wat betreft het verhaal beslist heel gunstig af, maar een echt goed boek vond ik Het diner van Herman Koch toch niet. Ik heb ooit Red ons, Maria Montanelli van Koch gelezen en herinner me daar alleen nog van dat zijn gevoel voor humor niet het mijne was. Later las ik nog eens iets van hem, ik denk dat het Geen agenda was, en daar heb ik alleen van onthouden dat het me niet beviel. Maar Pieter Steinz noemde Het diner 'de beste Nederlandse roman die ik in maanden heb gelezen' en dat maakte me nieuwsgierig, dus toen ik de kans had het te lenen deed ik dat.

Wat betreft gevoel voor humor zijn we blijkbaar naar elkaar toegegroeid, want de manier waarop Koch de gang van zaken in een toprestaurant beschrijft beviel me wel. Ook wat hij vertelt over Nederlanders met een tweede huis in Frankrijk amuseerde me. (Waarbij ik moet opmerken dat zowel toprestaurants als een tweede huis fenomenen zijn die ik niet uit eigen ervaring ken.) Aanvankelijk boeide het boek me ook wel, maar dat werd gaandeweg minder. Ik kan er weinig over vertellen omdat het een soort plot bevat. Steinz zegt dat ook, maar 'verraadt' vervolgens toch een naar mijn idee essentieel onderdeel, dus als je het boek nog wilt lezen kun je beter niet eerst zijn recensie lezen.)

De opbouw van het boek vond ik leuk: het volgt de gangen van een diner (voor mij beter te volgen dan een boek dat als een muziekstuk is opgebouwd). Bovendien speelt een deel van het verhaal zich ook echt tijdens een diner (d.w.z. een etentje met vier mensen) af.

Twee broers en hun vrouwen gaan eten in een top-restaurant om daar iets te bespreken. De ene broer (Serge Lohman, getrouwd met Babette) is oppositieleider en de vermoedelijke toekomstige minister-president, de andere (Paul, getrouwd met Claire) is leraar geschiedenis geweest en daar door omstandigheden (die ook met de plot te maken hebben) mee gestopt. In het gezin van Serge en Babette zijn drie kinderen: een meisje en twee jongens, waarvan er een geadopteerd is en oorspronkelijk uit Afrika komt, alledrie in de puberleeftijd. Paul en Claire hebben een kind: een zoon van 16. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Paul. Hem leer je daardoor ook het beste kennen.

De beide ('biologische') neven hebben iets gedaan wat vergaande consequenties voor hen kan hebben als het uitkomt. Hun daad heeft uitgebreid in de kranten gestaan en er is bij Opsporing verzocht een filmpje van te zien geweest. Hun ouders hebben hen daarop herkend, maar verder blijkbaar niemand.

Het boek lijkt de vraag te stellen (en te beantwoorden) hoever ouders (kunnen) gaan in het beschermen van hun kind. Het is natuurlijk lastig om daarover te oordelen als je niet zelf in zo'n situatie hebt verkeerd, maar de manier waarop deze ouders (d.w.z. vooral Paul en Claire) het aanpakten stond me nogal tegen, wat mijn mening over het boek waarschijnlijk bepaald heeft.

De vraag of je een hoofdpersoon sympathiek moet vinden om een boek te kunnen waarderen heb ik me vaker gesteld en ik kan hem niet goed beantwoorden. Twee boeken die me erg tegenstonden hadden beide een mij zeer onsympathieke hoofdpersoon: Het hemelse gerecht van Renate Dorrestein (ik geloof dat het hier om twee hoofdpersonen gaat) en Gewassen vlees van Thomas Rosenboom. Het heeft er dus waarschijnlijk wel iets mee te maken. Maar meneer Visser uit Meneer Visser's hellevaart van Simon Vestdijk vond ik ook erg onaangenaam en toch beviel dat boek me goed. Gaat het om een grens die niet overschreden mag worden, of ligt het aan de stijl die iets kan compenseren? Ik weet het niet.

Wat ik wel weet is dat ik Het diner al met al geen goed boek vond. Ik vond het goed geschreven, 'modern' zonder geforceerd trendy te zijn, het leest ook heel 'lekker' en zal voor veel mensen een prima strandboek zijn (ik zag het al klaarliggen voor de Zuid-Hollandse strandbibliotheken) en het is zeker een boek waar je over kunt discussiëren, dus het lijkt me ook een geschikt leeskringboek. 'De beste Nederlandse roman die ik in maanden heb gelezen' had het misschien ook nog wel kunnen worden, maar dat zegt meer over de rest van die romans en vooral over mijn leesgedrag, en het is niet zover gekomen want Caesarion vind ik beter. (Opmerking voor Henk: ik vermoed dat je Koch een stuk minder saai zult vinden.)