WELKOM OP MIJN WEBLOG

Dit blog is in de loop der jaren veranderd. Ooit ging het vooral over de bibliotheek, nu gaat het meer over lezen en taal. (Wie denkt: de bibliotheek gaat toch óók over lezen en taal, ziet dat anders dan ik.) Ooit werd het elke dag bijgehouden, nu minder regelmatig. Wat hetzelfde gebleven is: opmerkingen zijn van harte welkom.

zondag 7 juni 2009

Beetje utopisch
















Vandaag ging ik met de bus, en omdat die nog wel eens op zich laat wachten nam ik een boek mee. Gewoonlijk doe ik mijn boek dan in een plastic tasje, maar deze keer had ik een beetje haast en nam ik het zo in mijn hand mee. Toen ik met dat boek in de hand over straat liep en er later mee op een bank bij de bushalte zat (de bus kwam trouwens op tijd dus van lezen kwam niet veel) dacht ik: wat zou het toch leuk zijn om ergens te wonen waar dit gebruikelijk was. Waar veel mensen met een boek in hun hand liepen of er op een bank in zaten te lezen. En dat het dan heel gewoon was dat je vroeg: wat leest u daar en wat vindt u ervan? En dat niemand daar gek van opkeek. En dat je dan zomaar op straat een gesprekje kon voeren over literatuur.

Ik realiseer me dat deze wens tamelijk onrealistisch is. Maar omdat veel of misschien wel alles van toeval afhangt had het ook best wél kunnen gebeuren. Er zijn toch ook landen waar op straat of in het park geschaakt wordt.

Ik zou zou het al heel mooi vinden als het alleen in bibliotheken gebeurde: dat daar overal mensen zaten te lezen. En dat er bij elke bibliotheek een tuin was waar je met je boek kon gaan zitten. (Of een dakgoot, zoals vroeger in De Zeeuwse Bibliotheek.) En dat je er koffie kon kopen en een broodje of een stukje taart. En dat er bibliothecarissen werkten die ook lazen en die heel veel van literatuur wisten. En dat je dan met elkaar kon praten over wat je aan het lezen was of al gelezen had.

Toen ik terugkwam van waar ik geweest was en weer naar de bushalte liep, kwam ik langs een tramhalte. En, 'wie schetst mijn verbazing', daar stond een mevrouw geleund tegen een paal te lezen. Ik probeerde te ontdekken welk boek zij las en ik weet bijna zeker dat het Het grote baggerboek van Ilja Leonard Pfeijffer was, een boek dat ik ook gelezen heb en waar ik graag nog eens met iemand over zou willen praten. Maar ik liep natuurlijk door, want het is nu eenmaal niet gebruikelijk om iemand zomaar aan te spreken over een boek. (De enige keer dat ik dat ooit deed -in de trein, over Het Bureau- keek de man tot wie ik mij richtte zeer verontrust op.)

Misschien had ik samen met die mevrouw een 'beweging' kunnen beginnen.

Foto van Flickr, gemaakt door Manel^Urindar

28 opmerkingen:

  1. Volgens mij wordt dat aanspreken nog best vaak gewaardeerd. Van de week stond ik te roken op het terras en vroeg een vrouw die ik niet kende naar haar boek. Eten beminnen, enz. We raakten vervolgens in gesprek over de bibliotheek van Rotterdam (het was een dagtoerist uit die stad) en die van Middelburg.

    Als mensen het niet waarderen merk je het ook vrij snel. Dan doe je gewoon net of je gek bent :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik zou het ook gewoon doen, dat aanspreken! Hoewel ik daar soms ook veel te verlegen voor ben, komt natuurlijk ook doordat het inderdaad niet gebruikelijk is. In Parijs zag ik in de metro heel veel mensen lezen, jong en oud. Mooi gezicht. Ze keken er ook zo ernstig bij dat ik het vermoeden had dat ze allemaal Sartre en Racine lazen. Maar ja, iemand in het schoolfrans daarover aanspreken, dat leek me geen goed idee.....(stel je voor dat je antwoord krijgt!)
    En nu moet ik weer een prachtig woord overtypen: nomos (een van de mooiste woorden uit het Grieks: wet, gewoonte; ons woord economie is daar bijvoorbeeld van afgeleid). Slaat mooi op het thema, vind je niet?

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @ Edwin, @ Festina,
    Het komt zelden voor dat ik iemand ergens in de 'openbare ruimte' een boek zie lezen waarover ik van gedachten zou willen wisselen. In de trein zie ik wel mensen lezen, maar ze lezen meestal boeken waar ik niet over wil praten. En ook al was het een boek waar ik het graag over zou willen hebben, dan zou ik de persoon die het las nog niet aanspreken, of alleen in een hoogst uitzonderlijk geval. Het is me bijvoorbeeld een keer overkomen dat ik naast iemand in de trein zat die hetzelfde boek zat te lezen als ik. Toen raakten we wel even aan de praat.
    Op een terras is het iets anders denk ik. Daar doe je zoiets makkelijker.
    Leuk dat er zoveel lezers in de Parijse metro zitten. Ik heb er twee keer in gezeten, maar toen las er niemand. Andere lijn misschien.
    Ik zou het al fijn vinden als je in de bibliotheek over boeken kon praten, maar ook daar gebeurt het niet.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Dag schrijver,
    In onze wachtkamer (ziekenhuis) zitten regelmatig mensen te lezen. Als ik ze uit hun literatuur moet losrukken omdat het tijd voor hun afspraak is, heb ik natuurlijk een prachtige aanleiding om er een opmerking over te maken. Herhaaldelijk komt het tot het uitwisselen van gedachten, leessuggesties enz.
    Het geeft mijn dag altijd een sterretje en naar ik begrijp uit de reacties de lezers vaak ook: een jaar later komen ze er soms nog op terug.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Dag Schrijver,

    Ik vind het wel een mooie utopie!
    Ik heb zelf ook een paar jaar met de trein gereisd tussen mijn woonplaats en de plaats waar ik werk. De tegenovergestelde richting van dit traject was veel drukker. Ik reisde zogezegd tegen de drukte in.
    Ik heb regelmatig zitten praten met medereizigers naar aanleiding van een boek dat diegene zat te lezen. Ik heb ook gemerkt dat mensen meestal positief reageren op zo’n opening. We zijn tenslotte sociale dieren en het feit dat je over een boek praat, maakt het allemaal wat minder bedreigend. Zoals een praatje over het weer…

    Groeten,
    Gert Jan Hermus
    http://dzjiedzjee.blogspot.com/

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Schrijver,
    Ik ben twee keer aangesproken op een boek dat ik aan het lezen was, beide keren in een overvolle trein. En allebei de keren vond ik het geweldig.
    Het ging beide keren niet om een diepzinnig gesprek maar het was toch erg leuk. De laatste keer was in een volle forensentrein: ik had gelukkig een zitplaats en toen ik in Amsterdam mijn boek dichtklapte omdat ik wilde uitstappen hield de man die naast me moest staan mijn boek even tegen: "ik stond mee te lezen en ik vind het zo leuk verhaal, mag ik de titel even zien?". Tot een gesprek kwam het verder niet omdat ik moest uitstappen maar ik heb het boek daarna wel met dubbel genoegen uit gelezen.
    Zou het de volgende keer gewoon wel doen. Wie weet vindt die ander het wél leuk..

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Dag AvA,
    Leuk om dit te lezen. Mensen in een wachtkamer zijn extra gevoelig voor een vriendelijk woord en zo heb je daar een mooie aanleiding voor én heb je er zelf ook nog iets aan. Ik heb ook verschillende keren in wachtkamers gezeten en daar heb ik nog nooit iemand iets anders zien lezen dan een Metro of een overjarig tijdschrift. Zou het streekgebonden zijn?
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Dag Gert-Jan,
    Dank voor je reactie; leuk een nieuw gezicht op mijn blog te mogen begroeten.
    Zoals jij het schrijft lijkt het simpel, maar ik vind het niet eenvoudig om iemand in de trein aan te spreken. Ik zou er zelf ook een beetje van schrikken als iemand mij over mijn boek aansprak, al zou ik het ook leuk vinden. Ik zie het ook nooit iemand anders doen, terwijl er in de trein toch best vaak mensen een boek zitten te lezen. Soms heb ik de indruk dat ik door te lezen een ander op het idee breng om dat ook te gaan doen, maar dat zal wel onzin zijn omdat zo iemand dat boek dan toch al bij zich heeft.
    Ik ben wel benieuwd wat je bedoelt met 'het feit dat je over een boek praat, maakt het allemaal wat minder bedreigend.' Wat is er dan bedreigend?
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ha Tenaanval,
    Een leuk verhaal, van die man die stond mee te lezen. Weet je nog welk boek het was?
    Ja, misschien moet ik het maar eens proberen. Maar er moet wel een goede aanleiding voor zijn.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Ik bedoel dat veel mensen het moeilijk vinden om zomaar een gesprek te beginnen in een trein. Een boek is een makkelijke aanleiding en je praat over ‘iets’ in plaats van over ‘jezelf’. Dat boek staat een beetje tussen jou en de ander en is tegelijkertijd een bruggetje.
    Of zoiets… :-)

    Groeten,
    Gert Jan Hermus
    http://dzjiedzjee.blogspot.com/

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Dag Gert Jan,
    Ik begrijp het. Inderdaad spreek je niet zo makkelijk iemand 'zomaar' aan. Maar dat zou ik toch ook nog hebben als het over een boek ging. De beste gelegenheid om met een medereiziger in gesprek te raken is tijdens vertraging of andere NS-perikelen.
    Een stukje dat ik onlangs n.a.v. twitter schreef gaat ook over (niet) praten in de trein.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  12. hangt er ook een beetje vanaf waar.. Ik vind dat in kleinere plaatsen eerder een gesprekje aangeknoopt wordt b.v. bij de bushalte of treinstation En over een boek praten is niet direct superpersoonlijk ofzo Dat is een leuk begin

    Hoewel ik in de trein niet zo'n held ben om al te controversiele literatuur te gaan lezen
    heel lang geleden hoorde ik van een collega die een boek las met veel dikgedrukte scheldwoorden erin
    Dat was toch wat moeilijk om in de bus te lezen
    Ik lees zelf trouwens soms ook even stiekem mee ...

    BeantwoordenVerwijderen
  13. @ steenwijk23 en Schrijver
    Misschien heeft het er mee te maken dat ik in het noorden woon en reis. We hebben het hier over een boemeltje dat rijdt tussen relatief kleine plaatsen. Het kan zijn dat de levenswijze en het tempo het ons hier nog toestaat om gemakkelijk met elkaar in contact te komen. Of zeg ik nu hele rare dingen? :-))

    Groeten,
    Gert Jan Hermus
    http://dzjiedzjee.blogspot.com/

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Geachte schrijverdezes,

    ik heb al een tijd geleden ontdekt dat u de enige internetblogger bent, die bij favoriete boeken ook 'Het bureau' heeft ingevuld.
    Geweldig! Dat geeft een band.
    Anderszijds ook wel toevallig, want ooit was 'Het Bureau' een hype. Ik ken zeker nog één persoon die ook het bureau als favoriete boek heeft. Maar die blogt niet.

    Desondanks hebben wij elkaar ook nooit gesproken, hoewel ongetwijfeld wij daar geen van beide bezwaar tegen zouden hebben.

    Waarschijnlijk komt het er soms gewoon niet van. Misschien zijn er ook andere redenen denkbaar. Je kunt met het aanspreken van iemand veel winnen en veel verliezen. Het heeft ook best iets magisch dat anderen een deel van jou wereld delen. Een stukje waar je je eigen betekenis aan hebt gegeven. In dit geval mijn mooiste boek. Dat gevoel is om te delen. Stel nu dat we elkaar spreken en dat we het om geheel andere redenen het mooiste boek vinden. Is de mythe dan gebroken of juist groter geworden?

    Kortom het hangt vast van je stemming af. Is op dat moment jouw glas half vol, of half leeg? Laat dat je aanspreekgedrag beinvloeden.

    BeantwoordenVerwijderen
  15. @ Steenwijk23
    @ Gert Jan,
    Het lijkt mij heel goed mogelijk dat het in 'het Noorden des lands' (evenals in het Oosten en Zuiden) makkelijker is om een praatje aan te knopen. Hier in de Randstad is dat niet zo gebruikelijk, althans ik ervaar het zo. Áls het dan een keer gebeurt ervaar je het wel meer als iets bijzonders, zodat ook dit nadeel zijn voordeel heeft.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Ha Schrijver,
    Ik zou het wel leuk vinden om op straat aangsproken te worden door iemand die wilt weten wat ik lees (ik lees ook op straat).

    In de bieb gebeurt het ook wel maar meer in de opdringerige trant van "Ken u dit niet ....????? Moet u echt lezen hoor". En dan is het natuurlijk net niet mijn genre.

    Maar soms ontstaat er een leuk gesprek als ik aangeef dat ik het net geleende boek heel mooi vond. Zo had ik laatst een gesprek over "De welwillenden" met een Duitse vrouw die werk van Hans Warren in het Duits gaat vertalen.
    Een Duitse vrouw die als kind opgroeide in Nazi Duitsland en dan over juist dat boek.
    Bijzonder.

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Dag Albert,
    Dank voor je reactie en welkom op dit weblog. Ik ken nog een blogger die Het Bureau bij haar favoriete boeken heeft staan. Het is Festina Lente, die je ook hierboven ziet staan. Ik denk dat er meer moeten zijn, maar dat Blogger ze niet zo makkelijk prijsgeeft. (Dat zal wel liggen aan de manier waarop je je profiel hebt ingevuld.)
    Ik ben het helemaal met je eens dat met iemand praten over een favoriet boek zowel positief als negatief kan uitpakken. Ik was 's in een gezelschap waar iemand erg enthousiast was over Het Bureau. Maar ik dacht: je hebt er niets van begrepen! Hij vond Het Bureau komisch, terwijl ik het juist een tragisch boek vind. Ik heb toen niets gezegd.
    Heb je Binnen de huid ook gelezen? En hou je van Frida Vogels? Ik wel en ik ben net in haar nieuwste dagboek begonnen.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Ha WvS,
    Dat lijkt me inderdaad een bijzonder gesprek. Wordt alle dagboeken van Hans Warren in het Duits vertaald, of alleen de samenvatting (ik kan nu niet op de titel komen)?
    Waar en wanneer lees je op straat?
    Ik had lang geleden een collega die las als hij van de metro naar ons kantoor liep. Ik heb het wel eens geprobeerd, maar lopend lezen lukt me niet.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Ha Schrijver,
    Ze begint niet meteen met de dagboeken maar met een afgerond verhaal op proef. Het wordt eerst beoordeeld door Mario Molegraaf (destijds de partner van Hans). De titel weet ik niet meer.
    En nee, ik loop niet te lezen maar hang of zit op muurtjes en banken in mijn pauze. Op sommige dagen zie ik kans om over een vloeitje te struikelen dus dat kan ik maar beter niet doen. Voor de veiligheid van andere mensen lees ik ook niet als ik achter het stuur zit maar verder heb ik geloof ik geen uitzonderingen.

    BeantwoordenVerwijderen
  20. Ha WvS,
    Jammer voor Hans Warren dat hij tijdens zijn leven niet vertaald is. Of is dat wel gebeurd? Ik herinner me er uit zijn dagboeken niks van, maar dat zegt niet veel want daar herinner ik me zoveel niet van.
    Inderdaad verstandig om niet achter het stuur te lezen. Ik heb, toen ik elke dag een lang recht stuk fietspad moest fietsen wel eens overwogen om zo'n kaartenstandaard te gebruiken om een boek op te leggen, maar ik heb het nooit gedaan.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  21. He schrijver,

    Ik ben ook zelf niet zo van het direct aanspreken. Toch kan ik me herinneren dat ik eens in de trein zat te lezen en door een jong meisje werd aangesproken over het boek (heb alleen geen idee meer welk boek). Ook mooi was het gesprek dat ik vorig jaar in het hotel in Zuid-Afrika had met de ober. Tijdens het wachten op het moment om naar het vliegveld te gaan las ik in de biografie van Mandela. Daar vroeg hij me naar en we hadden een leuk gesprek over het boek. Toevallig was ik net aan het stuk over Johannesburg (waar ik was) bezig.

    groet,

    Aagje M

    BeantwoordenVerwijderen
  22. Ha Schrijver
    Ik bewaar nog altijd goede herinneringen aan de "Bureautijd". Ik heb daar met veel mensen onderweg over gepraat. En we hebben samen in de trein ook wel eens met een meisje zitten praten over Giphart. Het blijft lastig iemand aan te spreken, maar soms wint nieuwsgierigheid het bij mij van schroom. Ik vind het heel jammer dat Nederland Leest niet in staat is om veel mensen met elkaar in gesprek te laten gaan over hetzelfde boek. Als dat zou lukken is de actie pas echt geslaagd volgens mij.

    BeantwoordenVerwijderen
  23. Dag Aagje,
    Dat je zo ver van huis ineens iemand 'vindt' via een boek, dat is mooi. Dichter bij huis kan het trouwens ook mooi zijn, dat blijkt wel uit alle reacties op deze post. 'Literatuur geeft een band', als dát nou eens de slogan van de bibliotheek werd...
    'Beetje utopisch', ik zei het al.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  24. Ha Angeline,
    Wat een reacties op deze post! Misschien wel de meeste ooit op dit blog. Van de Bureau-tijd herinner ik me maar een gesprekje uit de trein: tegenover mij zat een man erin te lezen en ik overwon mijn schroom en vroeg: 'Meneer, wat vindt u van dit boek?' De man keek enigszins verschrikt op, zei: 'Mooi', en las verder. Toen ik dit aan André Br. (ook groot fan zoals je weet) vertelde, zei die, geheel in stijl: 'Die man voelde zich bedreigd.' Waarschijnlijk heb ik de gebeurtenis onthouden vanwege die reactie.
    Misschien wordt er in de vroegste treinen meer gepraat omdat mensen elkaar daar herkennen? Op de tijd waarop ik 's morgens reis, altijd dezelfde trein, altijd dezelfde deur, zie ik slechts zelden een bekend gezicht.
    In zo'n vroege trein, liefst natuurlijk in een coupétrein, zou misschien wel een treinleeskring gevormd kunnen worden. Misschien wil de NS zelfs wel sponsoren.
    Het Giphart-meisje herinner ik me nog. Ik praatte voor zover ik weet niet mee, maar ik weet nog dat jij haar vroeg wat ze las omdat ze zo zat te lachen.
    Wat betreft Nederland Leest ben ik het met je eens, het zou leuk zijn als dat kon. Maar ik zie het niet gebeuren. De kans erop lijkt me nog groter op de gratis-treindag in de Boekenweek.
    Groet, schrvrdzs
    p.s. Ik herinner me ook nog dat ik een keer op station Hoofddorp somber voor me uit stond te staren en dat jij zei: 'Donderdag' (kan ook een andere dag geweest zijn, maar dat doet er niet toe) en dat ik meteen begreep dat je daarmee bedoelde dat op die dag het nieuwe Bureau-deel zou verschijnen.

    BeantwoordenVerwijderen
  25. Ha Schrijver,
    Dat willen wij ook: Lezen in de dakgoot!
    Groet, Anna

    BeantwoordenVerwijderen
  26. Ha Anna,
    Ik heb het één keer gezien (40 jaar geleden) en niet zelf gedaan, maar het heeft een onvergetelijke indruk op me gemaakt. Helaas bestaat die bibliotheek niet meer (d.w.z. niet in dat gebouw) dus we kunnen het niet meer gaan doen.
    'Voorbij, voorbij, o en voorgoed voorbij.'
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  27. Ha Schrijver,
    We kunnen toch lezen in onze eigen dakgoot?
    Groet, Anna

    BeantwoordenVerwijderen
  28. Ha Anna,
    Ik wist niet dat jullie een dakgoot hadden. Ik heb er geen. Die in de vroegere Zeeuwse Bibliotheek was heel breed en zat tussen twee daken in, zodat je niet naar beneden kon vallen. Misschien zouden de j.m. dat niet spannend genoeg hebben gevonden.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen