WELKOM OP MIJN WEBLOG

Dit blog is in de loop der jaren veranderd. Ooit ging het vooral over de bibliotheek, nu gaat het meer over lezen en taal. (Wie denkt: de bibliotheek gaat toch óók over lezen en taal, ziet dat anders dan ik.) Ooit werd het elke dag bijgehouden, nu minder regelmatig. Wat hetzelfde gebleven is: opmerkingen zijn van harte welkom.

vrijdag 14 december 2012

Lol in lezen






















Ik las ergens, helaas kan ik niet meer terugvinden waar het was, dat uit onderzoek is gebleken dat Nederlandse kinderen vergeleken met leeftijdgenootjes uit andere landen hoog in de lijst staan als naar leesvaardigheid wordt gekeken, maar ver naar onderen als het gaat om plezier hebben in lezen. (Hier staat iets over dat onderzoek, maar dat is niet waar ik het aanvankelijk tegenkwam.)

In het stuk dat ik las stond dat het  merkwaardig is dat goed kunnen lezen maar er niet van genieten  samengaan, omdat het meestal zo is dat kinderen die goed kunnen lezen het ook léuk vinden om te lezen. Bínnen de groep Nederlandse kinderen werkt het wel zo: de beter lezende kinderen houden meer van lezen dan de minder goed lezende kinderen. Maar vergeleken met andere landen gaat het niet op. Elders wordt ondanks een lager leesniveau toch meer plezier aan lezen beleefd dan in Nederland. Althans, dat zou dit onderzoek aantonen

Ik vraag me af wat daar achter zit. Misschien geven Nederlandse kinderen niet zo makkelijk toe dat ze lezen leuk vinden. Vinden ze het stiekem eigenlijk best leuk maar zijn ze bang dat het stom staat om dat te vinden. Moeilijk na te gaan, zoiets.

Of misschien zit lezen hier teveel in de hoek van nuttig en nodig. Misschien dragen school en ouders teveel uit dat lezen goed voor je is, dat je er veel op moet oefenen omdat je anders later niet mee kunt in de maatschappij. Ik las dat prinses Laurentien gisteren in haar toespraak op de Bibliotheektweedaagse zei dat aandacht voor lezen een economische investering is. En natuurlijk heeft ze daar wel gelijk in, maar ik word er toch een beetje treurig van als lezen op die manier wordt benaderd. Voor kinderen lijkt het me in elk geval niet motiverend. Dingen die goed voor je zijn, daar word je meestal niet direct enthousiast van als je bijvoorbeeld tien bent. Tandenpoetsen, op tijd naar bed gaan en je bord andijvie leeg eten, dat doe je toch meer omdat het moet dan omdat je het leuk vindt. En lezen zou daar vind ik niet te veel bij moeten horen. Nog een tijdje lezen als je eigenlijk al zou moeten slapen, dát is toch het ware lezen en een stuk aantrekkelijker dan lezen-omdat-het-moet. Een boek lezen dat te makkelijk of te moeilijk voor je is, dat is soms leuker dan eentje dat precies bij jouw 'leesniveau' past. En voorgelezen worden als je allang zelf kunt lezen, dat kan nog steeds heel fijn zijn.

Als kinderen goed kunnen lezen is dat zonder enige twijfel nuttig en belangrijk, maar als ze er geen plezier in krijgen is er voor mijn gevoel toch iets mis met het leesonderwijs en de leesopvoeding. Je hebt technisch lezen en begrijpend lezen en het is mooi als je daar goed in bent, maar waarom is er niet ook aandacht voor 'genietend lezen'? Want lezen heeft heel wat meer te bieden dan alleen economisch nut. Het zou, vind ik, fijn zijn als alle leesbevorderaars dat beseften en uitstraalden, gewoon omdat ze zelf van lezen houden en vanuit die liefde elk kind de kans willen geven dat ook te gaan doen.

Naschrift. Nou heb ik de prinses toch onrecht gedaan. Toen ik bovenstaand stukje schreef ging ik af op een twitterbericht dat gisteren voorbijkwam vanuit de Bibliotheektweedaagse. Ik maakte wel een linkje naar de toespraak, maar die had ik nog niet gelezen. Dat deugt natuurlijk niet, ik geef het toe. In de tekst van de toespraak (ik weet niet of het ook letterlijk zo gezegd is) staat dit:

Ja, lezen gaat natuurlijk over plezier. Het gaat ook over persoonlijke verrijking. Maar waarom proberen we niet meer inzicht te krijgen in de economische rendementen van lezen en schrijven?

En daar valt niks op aan te merken, lijkt mij.

Naschrift 2. Ik heb alsnog (dankzij een  reactie van Annelies Karelse) gevonden waar ik het bericht oorspronkelijk las: op Leesmonitor.


Schilderij: Charles Hopkinson (1869- 1962), Maly and Happy Hopkinson, Reading, Age 10 and 12, 1912

8 opmerkingen:

  1. Het was mij ook opgevallen dat kinderen in Nederland met minder plezier lezen dan kinderen uiit andere landen. Ik wilde nog twitteren: 'dat kan niet aan de kwaliteit van de kinderboeken liggen.'. Mijn ervaring met leerkrachten op de basisschool is, dat er weing gedaan wordt aan ' leesgenieten', zoals jij dat zo mooi noemt. Wel is er 'leesbevordering' en aandacht voor 'belevend lezen' in de kerndoelen van het b.o.
    Als ik 1 oorzaak moet geven dan is het deze: de controledwang van de leraren. Altijd een verslag maken van een boek of een boekbespreking houden. Nooit ns gewoon lekker lezen- uit- ander boek pakken - niet uitlezen als t je niet bevalt - samen praten over wat je gelezen hebt- zonder daarvoor beoordeeld te worden etc. Aidan Chambers heeft zoveel goede voorbeelden gegeven van leesgenieten- maar t dringt niet door. Oorzaak: de meeste juffies en meesters houden zelf niet van lezen! ( nou ja- zeker 50%)
    Echt waar.
    Annelies - taalmakelaar

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ha Annelies,
      Was jij het dan misschien die op twitter (want daar las ik het) naar het onderzoek verwees? Ik ga zo eens even zoeken!
      Die controledwang van leraren ken ik wel van de middelbare school (van mijn kinderen), maar ik vermoed dat jij op de basisschool doelt? Daar zou toch het plezier in lezen moeten ontstaan! Precies wat je zegt: lekker lezen en de vrijheid om een boek dat je niet bevalt niet uit te lezen. En je niet over alles wat je leest moeten verantwoorden.
      Jammer dat veel juffen en meesters zelf niet van lezen houden. Waarom niet degenen die er wél van houden inzetten voor speciale lessen om het leesplezier te bevorderen? Of desnoods deskundigen van buiten de school? Zoals dat soms ook voor muziek en gymnastiek gebeurt?
      Groet, schrvrdzs

      p.s. Ik heb het gevonden en mijn stukje bijgewerkt. Jij was het inderdaad. Dank voor de bloginspiratie ;-)

      Verwijderen
  2. Dag SchrijverDezes, Annelies heeft een punt, er wordt teveel nadruk gelegd op de technische vaardigheid van het kunnen lezen (Avi-terreur), en te weinig op het plezier in lezen. Misschien kan dBOS (De Bibliotheek Op School) daar iets aan veranderen...

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ha Henk,
      Wat ontzettend leuk om je hier ineens weer tegen te komen! Ik denk nog af en toe met heimwee aan de goeieouwetijd van onze 'blogcorrespondentie'.
      Ja, ik denk zeker dat Annelies een punt heeft. Een fraaie term, Avi-terreur, maar een zorgelijk verschijnsel. Het zou mooi zijn als de Bibliotheek Op School ervoor kon zorgen dat er meer aandacht komt voor andere aspecten van lezen. Ga jij er ook aan meedoen of ben je daar al mee bezig?
      Eet je nog wel eens vegetarische erwtensoep? Daar moet ik ook ineens aan denken ;-) Echt leuk, zo'n 'stem uit het verleden', dus erg bedankt voor je reactie.
      Groet, schrvrdzs

      Verwijderen
  3. Twee weken geleden heb ik de erwtensoep gemaakt, nog steeds even lekker. Wij gaan wel iets doen met dBOS, maar niet onze hele jeugdafdeling ontmantelen en op de boeken op de scholen neerzetten.
    Heb je de nieuwe Tommy Wierenga al gelezen>

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ha Henk,
      Ik moet hem (de erwtensoep bedoel ik) ook snel weer eens maken. De laatste keer is al weer lang geleden.
      Gelukkig dat jullie niet de hele jeugdafdeling gaan (of moeten) ontmantelen. Misschien dat juist door dBOS kinderen vaker naar de bibliotheek zullen komen? Of is dat wat al te optimistisch gedacht?
      De nieuwe Wieringa ben ik aan het lezen, ik heb hem voor ongeveer 3/4 uit. En jij?
      Een wat onbescheiden vraag, maar ik kan het niet laten hem te stellen: hoe kwam je ineens weer op mijn blog verzeild? Als oud-blogger zul je deze nieuwsgierigheid hoop ik begrijpen.
      Groet, schrvrdzs

      Verwijderen
  4. Dag schrijver,

    Ik heb het boek van Wierenga gelezen, en vond het mooi. Dat boek was ook de aanleiding om weer eens op jouw weblog te kijken, ik was benieuwd of je er iets over had geschreven.

    Wat dBOS betreft, het zou mooi zijn, maar ik heb ook gehoord dat het in sommige gemeenten een verkapte bezuiniging is: open een bibliotheek op school en sluit een filiaal ...

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ha Henk,
      Ik ga er nog wel iets over opschrijven denk ik, maar ik heb het nog niet uit. (Ik kreeg het met Sinterklaas. Ik koop sinds ik niet meer werk minder boeken dan vroeger, daarom duurt het meestal langer voor ik een pas verschenen boek kan lezen.) Dus hou mijn blog in de gaten ;-) Grapje hoor, maar ik vind het wel erg leuk je hier weer eens te spreken. En dat je op mijn blog ging kijken vanwege Wieringa, dat vind ook heel leuk.
      Wat je zegt over dBos, dat het soms een verkapte bezuiniging is, daar zul je vast gelijk in hebben. Maar misschien valt er toch iets goeds van te maken en het is in elk geval beter dan helemaal niks. Al blijft het zuur natuurlijk.
      Groet, schrvrdzs

      Verwijderen