Een boek van deze tijd

Het was nog donker, toen in de vroege morgen van de tweeëntwintigste december 1946 in onze stad, op de eerste verdieping van het huis Schilderskade 66, de held van deze geschiedenis, Frits van Egters, ontwaakte. 

Voor wie dit niet herkend heeft: zo begint De Avonden van Gerard Reve.

Twee jaar geleden ontdekte ik via twitter dat er mensen zijn die elk jaar op de tweeëntwintigste december het eerste hoofdstuk van De Avonden herlezen en daarna tot het eind van het jaar elke dag een volgend hoofdstuk. Dan is het boek, waarin de tien laatste dagen van december beschreven worden, uit. Ik dacht toen: dat ga ik ook doen. En het beviel me, vorig jaar deed ik het nogmaals en gisteren ben ik ook weer begonnen. Ik denk dat het nu de vijfde keer is dat ik het boek lees en het blijft verrassend. De grote lijnen komen me inmiddels wel bekend voor, maar veel details ben ik vergeten en die zijn dus weer nieuw voor me.

De eerste keer dat ik De Avonden las was pas lang nadat ik Reve had leren kennen. Het eerste wat ik van hem las was Op weg naar het einde, ik was toen zeventien en het maakte grote indruk op me, ik weet nog waar ik het las. De Avonden las ik pas veel later, toen ik een jaar of veertig was. Of nog ouder. Ik was er op de een of andere manier altijd een beetje bang voor, het leek me moeilijk of misschien saai, ik weet niet precies meer wat me tegenhield.

Maar De Avonden is moeilijk noch saai, droevig is het wel. Elke keer dat ik het lees vind ik het weer ietsje droeviger geloof ik. Ik vermoed dat ik er de eerste keer nog wel om heb moeten lachen en ik zal nu vast ook af en toe wel eens glimlachen, maar de kracht van het boek zit hem voor mij toch meer en meer in de manier waarop Reve beschrijft hoe treurig het leven van zijn hoofdpersonen is. En hoezeer die hoofdpersonen model staan voor alle mensen. Maar daarover misschien nog eens iets als ik het boek weer uit heb.

Maar wat ik wél erg leuk en vrolijk stemmend vind is die gewoonte om massaal De Avonden te herlezen. Hoeveel mensen het doen zou ik graag willen weten. Zouden er meer boeken zijn waarmee dit gebeurt? Dat zou ik ook wel willen weten. En zou zoiets te stimuleren zijn of krijg je dan de toestanden van Nederland Leest, een actie die voor m'n gevoel vooral veel geld kost en maar weinig leesplezier oplevert?

In elk geval is dit stukje een beetje bedoeld ter stimulering van het meedoen aan het herlezen, of wellicht voor de eerste keer lezen, van De Avonden. Dat hoofdstuk van gisteren kun je nog makkelijk inhalen. En je hebt tenminste een goeie reden om somber te zijn in deze donkere dagen. Of misschien helpt het er zelfs wel tegen.

Naschrift. Festina van het blog Festina Lente wees me erop dat via VPRO-boeken elke dag een hoofdstuk van De Avonden is te beluisteren, voorgelezen door Gerard Reve zelf. Zie hier. Zeer bedankt voor deze tip, Festina!
 
Foto hier gevonden.