WELKOM OP MIJN WEBLOG

Dit blog is in de loop der jaren veranderd. Ooit ging het vooral over de bibliotheek, nu gaat het meer over lezen en taal. (Wie denkt: de bibliotheek gaat toch óók over lezen en taal, ziet dat anders dan ik.) Ooit werd het elke dag bijgehouden, nu minder regelmatig. Wat hetzelfde gebleven is: opmerkingen zijn van harte welkom.

woensdag 30 april 2008

N.a.v. Ding #21, mijn ontdekking: Literatuurplein














Foto gevonden via Google-afbeeldingen

De koningin moest vandaag tenslotte ook gewoon werken, dus laat ik maar weer 's een Ding doen: AquaBrowser en My Discoveries. Kan iemand mij uitleggen waarom AquaBrowser zo heet? Misschien ligt het voor de hand, maar ik kan het niet bedenken en van de collega's die ik er naar vroeg wist niemand het.

Laat ik voor de verandering eerst eens iets positiefs zeggen: ik ontdekte via deze opdracht Literatuurplein. Misschien raar dat ik dat nu pas ontdekte, want het bestaat vast al jaren, maar in elk geval weet ik nu dan van het bestaan ervan en bij alle 2.0-irritatie die mij inmiddels bevangen heeft is dit nu eens iets waar ik echt van onder de indruk ben en waarvan ik denk: ja, zo moet het! Zou het kunnen zijn dat echte 2.0-liefhebbers Literatuurplein misschien niet zo waarderen? Is het misschien niet zo 2.0? Ik zag zo gauw geen bijdragen van lezers, dat geeft natuurlijk te denken... Mijn eerste indruk: leuk opgezet, informatief, actueel, uitgebreid, gedegen, in fatsoenlijk Nederlands, met liefde voor de Nederlandse literatuur, neemt de lezer serieus, en wat ik ook heel leuk vind: het ziet er mooi uit. Wie maken dit?? Hulde aan deze (mij) onbekenden. Dit is wat mij betreft de bibliotheek zoals hij wezen moet, al is het natuurlijk maar een onderdeel. De pagina die mij naar Literatuurplein bracht, nl. die van Bibliotheek.nl, steekt hier naar mijn smaak nogal schril bij af. Waarom is in vredesnaam voor de allertreurigste kleur groen gekozen die er te vinden is? Ik dacht dat we bij de bibliotheek wel eens tobben over ons imago, nou hier knapt dat niet van op zou ik zeggen. Maar ja, smaken verschillen nu eenmaal.

Maar de opdracht ging eigenlijk over de catalogus. Van catalogi weet ik weinig, wat misschien raar is als je bibliotheekwerk doet. Ik ben er niet voor opgeleid, daar ligt het natuurlijk aan en ik heb de catalogus niet vaak nodig. Ik zoek soms wat op via Bicat, b.v. of wij een bepaald boek in de collectie hebben, of iets over een onderwerp waar een klant naar vraagt, en dat lukt meestal wel. Het verbaast me wel eens dat ik een boek dan b.v. via de titel niet kan vinden en via de auteur wél, maar dat wijt ik in eerste instantie aan eigen onkunde.

Ik ken de catalogus vooral als klant van Bibliotheek Rotterdam, maar het is inmiddels al weer een paar jaar geleden dat ik daar wel eens gebruik van maakte. Ook daar kon ik meestal wel vinden wat ik zocht. Vandaag ben ik in de catalogus van OBA gedoken (niet al te diep moet ik zeggen) en heb kennis gemaakt met het fenomeen 'woordenwolk'. Omdat je toch ergens op moet zoeken, zocht ik op 'Vestdijk', een auteur van wie ik wel het e.e.a. heb gelezen, én de auteur die, als ik mij goed herinner, door de directeur van de OBA eens in een artikel als voorbeeld werd gebruikt om aan te geven wat het belang van de bibliotheek is. Hij zei ongeveer: 'Als je naar de boekhandel gaat kun je nog maar een paar titels van Vestdijk vinden, maar bij ons staan ze allemaal op de plank.' (Een uitspraak die mij wel voor deze directeur innam.)

Afhankelijk van hoe ik mijn zoekterm intikte, 'Vestdijk', 'Vestdijk, Simon' of 'Simon Vestdijk', kreeg ik verschillende woordenwolken, de een nog merkwaardiger dan de ander. Ik moest er wel even over nadenken waar dat allemaal vandaan kwam en niet alles werd duidelijk. Carmiggelt, Bolivar en Stevin, ja die heetten allemaal Simon, en Vinkenoog heet nog steeds zo. En Paul, dat zal Paul Simon zijn. En Garfunkel is dan ook duidelijk. Maar wat doet Hella (Haasse neem ik aan) erbij? Het meest raadselachtig zijn natuurlijk aapje, vigilante en huurrijtuig. Wie het weet mag het zeggen! Goed, zo'n woordenwolk hoef je natuurlijk niet te gebruiken en dat hij me irriteert zegt vast meer over mij dan over het verschijnsel. 'Je doe maar,' zou meneer Beerta zeggen.

Vervolgens koos ik voor Vestdijk als auteur. Ik kreeg vier mogelijkheden:
Vestdijk, S., met 262 resultaten
Vestdijk, S. (1898-1971), met 38 resutaten
Vestdijk, S. (1898-1971) (mdw.), met 1 resultaat
Vestdijk, Simon, met 15 resultaten

Is dit verklaarbaar en kan het echt niet anders? Ik durf het niet te zeggen omdat ik geen verstand van catalogi heb, maar op mij als bibliotheekgebruiker komt het vreemd over.

Voor My Discoveries heb ik me aangemeld, maar een lijstje heb ik niet gemaakt. Misschien kan het ooit nog 's handig zijn. Wat me hinderde is dat op de eerste pagina 'My Discovieries' staat. Kan dat niet even verbeterd worden? En waarom staat er een paar keer 'je kan' terwijl 'je kunt' toch echt beter klinkt? Een bibliotheek hoort toch zorgvuldig met taal om te gaan? Maar ja, dat zal de kniesoor in mij wel weer wezen.

Al met al: ik denk dat het heel goed en heel nuttig is als bibliotheekcatalogi over de hele wereld gekoppeld worden, in elk geval waar het wetenschappelijke boeken betreft en wat mij betreft ook voor alle andere boeken. Dat je recensies kunt lezen: ook prima. En wat zou het fijn zijn als je de inhoudsopgave van elk boek kon zien en b.v. de eerste bladzij lezen. Waar het boeken betreft die in het bezit zijn van een Nederlandse bibliotheek, dan zou het al prachtig zijn als je in heel Nederland dat boek kon opsporen. (Of is dat inmiddels al zo?) En laten we dat allemaal nou eens snel regelen! Hier is via internet natuurlijk imiddels enorme vooruitgang te boeken. Maar: laten we ook, vóór we al die catalogi aan elkaar koppelen, eerst eens even (nou ja, dat zal best wat tijd kosten) alle onduidelijkheden eruit halen, zoals die 4 Vestdijks. Ongeveer zoals je eens flink opruimt voor je gaat verhuizen.

Wat betreft het taggen door 'leken', ach ja. Ik trof b.v. de tag 'mooi' aan. Tja, als je op zoek bent naar een mooi boek is dat misschien wel handig... Maar laten we in elk geval duidelijk onderscheid blijven maken tussen trefwoorden van bibliothecarissen en die van het 'grote publiek'. Is dat zo raar? Waarom ga je wel naar een dokter die ervoor gestudeerd heeft en laat je je haar knippen door iemand die kappersacademie heeft gedaan? Bibliothecarissen hebben toch ook ergens voor geleerd? Dat heeft niks met minachting voor het publiek te maken. Integendeel, zou ik haast zeggen.

En bovendien ben ik van mening dat de bibliobus behouden moet blijven.

13 opmerkingen:

  1. Dag Schrijver,

    Als de koninging moet werken, en jij blogt; dan ik ook!

    Met Koekelekootje heb ik het ook al gehad over de term 'aquabrowser'. Wij hadden er ook niet veel ideeen bij. Waterzoeker of zo? Geloof dat die in Australie onder de Aboriginals bestaan. En je voorbeeld van de kapper en de dokter vind ik erg goed gevonden!

    Roze hoedengroet van Mareikie

    BeantwoordenVerwijderen
  2. oei, te voorbarig... Een G te veel voor Trix. Nou ja, voor haar verjaardag dan maar.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ha Mareikie,
    Nee hoor, wij zijn niks beter dan Trix, die nu trouwens nog naar een koor zit te luisteren.
    Maar jij had ding 21 toch al af? Heb je vandaag dan 22 al gedaan? (Ik ga zo kijken.) Of noem je blogspotten ook bloggen? Ja, 't was wel rozehoeden(en -pakjes)-dag vandaag!
    Ik dacht even dat ik het gevonden had met die naam: aquabrowser betekent natuurlijk fontein en dat is dan dat ding dat ontspringt rond je zoekterm. Maar ja, mijn Engels laat te wensen over en aquabrowser staat geeneens in het woordenboek. Ik ben benieuwd of we er nog achter komen wat het wél betekent.
    Ik lees momenteel Andrew Keen: De @-cultuur. Geen groot schrijver die man en dat is jammer want hij geeft een aangenaam tegengeluid. Althans dat vind ik. Ouwe chagrijnen onder mekaar zal ik maar zeggen. En daar bedoel ik natuurlijk niet jou mee, maar Keen.
    Met hartelijke groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Dag Schrijver. Ik heb nu maar eens een rss-abonnement genomen op literatuurplein want eerlijk gezegd kom ik nooit meer op die, en aanverwante sites. Dat heeft niets te maken met het '2.0-gehalte'. Hij was gewoon uit zicht geraakt. Misschien dat de RSS daar weer verbetering in aanbrengt.

    De VOB steunt de site in ieder geval. Ik ben het met je eens dat de subsites van bibliotheek.nl prettiger ogen dan bibliotheek.nl zelf maar het is dan wel weer handig dat je alles op een plek kunt doorzoeken. Maar hopen dat de widget op termijn een nieuwe impuls kan geven.

    Ik zat toevallig net een bijdrage te lezen van Karen Spaink in de volkskrant. Dat vond ik dan wel weer een aardig tegengeluid op het tegengeluid :-)

    http://extra.volkskrant.nl/opinie/artikel/show/id/302/Internet_maakt_ons_niet_dommer

    Zie ook netkwesties.
    http://www.netkwesties.nl/editie156/artikel1.html

    Fijne dag nog!

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ha Edwin,
    Hoeveel rss-abonnementen kan een mens aan? Ik denk dat 'Literatuurplein' niet zo erg iets voor jou is, het is een beetje braaf en gaat vooral over Nederlandse literatuur, voor zover ik het gezien heb. Waarmee ik in het geheel niet wil zeggen dat Ned.lit. je niet zou interesseren, maar wel dat je prioriteiten elders lijken te liggen. Voor mij is dat brave (waarmee ik ook bedoel: overzichtelijke) en het gericht zijn op Ned.lit. er nu juist zo aardig aan én een deel van het bibliotheekwerk waarvan ik vind dat het niet veronachtzaamd moet worden. Let wel: een deel.
    Gek genoeg zat ik vanochtend óók Karin Spaink te lezen, door het blog van 'Kamer 216'. Ik ken haar, geheel virtueel, een beetje van vroeger (een jaar of 12 geleden), toen wij beiden bij de boekgrrls zaten. Vroeger, toen alles nog leuk was en het internet overzichtelijk, ja toen deed ik nog mee aan 'sociale' dingen, die toen nog niet zo heetten.
    Het duizelt me een beetje van de geluiden en tegengeluiden en tegen-tegengeluiden. maar toch bedankt voor de tip! T.z.t. ga ik de stukken lezen, maar nu moet ik eerst Keen uitlezen. Géén man waar ik het 100% mee eens ben, maar zijn ongerustheid deel ik.
    Groet van schrvrdzs, en voor jou ook een fijne dag verder.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Hoi Schrijver,

    Ik heb maar eens aan de servicemanager Aquabrowser gevraagd waar de term vandaan kwam. Zelfs zij wist het niet precies. Het is een merknaam verzonnen door leverancier Medialab. Het browsen kkomt van zoeken en dan in het bijzonder wanneer je niet de hele term hoeft in te voegen maar al snel in een woordenlijst komt. Bovengenoemde servicemanager denkt dat Aqua is gekozen naar aanleiding van de doorzichtigheid van water. Je maakt a.h.w. een doorzichtige catalogus. Vind ik wel een aardige verklaring.
    Groet, Anne Marie

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ha Anne Marie,
    Dat werpt toch iets meer licht op de zaak. Leuk dat je navraag hebt gedaan en het me hebt laten weten! Het blijft een vreemde naam vind ik, die nou niet bepaald meteen duidelijk maakt waar hij voor staat. Ik vind dat niet verstandig. Als je die servicemanager nog eens spreekt (of is het misschien 'gewoon' onze eigen 'Informatiegebruiker'?), kun je misschien ook eens vragen wat precies de gedachte is achter de 'woordenwolk' en hoe het ding wordt gemaakt. Ik heb er tot nu toe alleen maar volkomen onbruikbare associaties uit gekregen. Ook al zou de rest van de AquaBrowser prima werken, dan vind ik zo'n wolk het beeld van professionaliteit & gedegenheid nogal ondergraven en zou ik zeggen: weg ermee! Maar misschien gebruik ik hem niet goed?
    Hartelijke groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Hallo Schrijver,

    De servicemanager is inderdaad onze eigen informatiegebruiker.

    Op de 23 dingen website staat meer informatie over de tot standkoming van de woordenwolk onder 'De tagcloud van Delicious'.

    Ik citeer:
    " Een tagcloud is een wolk met tags, oftewel trefwoordjes die aan websites zijn ‘gehangen’. Die tags komen overigens heel vrij tot stand. Als ik een website zie over Parijs en ik wil hem taggen, dan kan ik er de tags parijs, eiffeltoren, montmartre en “lekker eten” aan toekennen. Want dat zijn woorden die IK aan Parijs koppel. Jij zal dezelfde site taggen met parijs, eiffeltoren, louvre, museum en tgv. Overeenkomsten en verschillen!

    Via die woordenwolk van tags, en dat is het wonderlijke, wordt een website die door meerdere mensen is getagged, op meerdere manieren gevonden. En bovendien kun je via een tag meer websites vinden die over hetzelfde onderwerp gaan."

    Misschien verduidelijkt dit iets?

    Groet, Anne Marie

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ha Anne Marie,
    Dit is me op zich wel duidelijk, maar is zo'n woordenwolk die je in de AquaBrowser krijgt hetzelfde als een tagcloud? Misschien gebruik ik de verkeerde term en heet het geen woordenwolk. Ik bedoel die soort spin die tevoorschijn komt als je een zoekterm intikt, zoals ik dat met 'Vestdijk' heb gedaan. Zijn de woorden die tevoorschijn komen dan tags? En waarvan dan? En wie heeft ze toegekend? Of is wat ik 'woordenwolk' noem (die spin dus) geen tagcloud? Hoe ontstaat hij dan?
    In elk geval dank voor je antwoord, maar ik weet nog steeds niet goed waar het nou vandaan komt.
    Informatiegebruiker, lees je dit misschien? Kun je me helpen?
    Groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Hoi Schrijver,
    De woordenwolk van de AquaBrowser is inderdaad niet precies het zelfde als een tagcloud. Er zitten woorden uit verschillende bronnen in, die je op basis van hun kleur kunt onderscheiden.
    Er zitten spellingsvarianten in (woorden die in de database voorkomen en maar 1 of 2 letters verschillen met het ingetypte woord), vertalingen en synoniemen (uit een woordenboek), thesaurustermen (termen die volgens een door bibliothecarissen samengestelde lijst verband houden met je zoekterm.
    En dan nog de 'rare' termen. Die worden bepaald doordat in de hele database geteld wordt welke woorden vaak bij elkaar in de buurt staan. Dat zijn dus geen tags. Soms kan je wel verzinnen waarom er een combinatie ontstaat. Ik vind bijvoorbeel de wolk die je bij het zoeken op 'Cervantes' vindt echt mooi. Maar vaak is het gewoon stom toeval.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Ha Informatiegebruiker,
    Dus jij leest alles! Wat goed. Dank voor je antwoord. Dat het om spellingsvarianten, vertaling e.d. gaat, staat ook onder de wolk zelf, maar waar ze het 'vandaan halen' is me nu wel wat duidelijker en dat is fijn. Dit maakt het overigens niet begrijpelijker, althans voor mij. Jouw term 'rare woorden' slaat voor mijn gevoel op 90% van de woorden in zo'n wolk (en ik heb diverse wolken bekeken), waarmee ik dan bedoel 'slaat nergens op' of 'daar heb je nou echt niks aan'. B.v.: waarom zou je het leuk vinden om, als je weet dat Vestdijk 'Simon' heette te weten wie er nog meer zo heetten? Kijk, als er nou 'vondeling' stond, dan had je wat. (Zijn grootvader was een vondeling en werd naar zijn vindplaats genoemd.) Zulke informatie voegt iets toe. Maar ik denk dat een computer zoiets nooit zal 'genereren'. 'Stom toeval' zoals jij het noemt kan toch nooit informatief zijn? En wie legt mij uit waarom 'aapje', vigilante' en 'huurrijtuig' vertalingen zijn van 'Simon Vestdijk'?
    Al met al: misschien is die woordenwolk een leuk idee, maar zolang-ie werkt zoals-ie nu werkt vind ik het eigenlijk een blamage voor het vak. Zo, dat moest er even uit. Trek het je niet aan hoor! Ik begrijp heel goed dat een product waar je mee aan het werk bent je aan het hart gaat. (Ik houd er zelf ook niet van als mensen boeken 'achterhaald' noemen o.i.d., maar ja, soms gebeurt dat en zet het me aan het denken over het waarom.) En ik begrijp ook wel dat die wolk niet de AquaBrowser is. Maar hij is wel het eerste dat de aandacht trekt.
    Ik ben vandaag vrij, maar jij moet werken denk ik, dus werk-ze verder!
    Hartelijke groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Lang geleden dat je dit bericht schreef, maar je opmerkingen over de aquabrowser en de woordenwolk zijn wel heel goed en begrijpelijk. Het zou eigenlijk wel goed zijn als iemand van Medialab dit bericht las en zich in de conversatie mengt. Ik kan wel iemand attenderen?

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Ha 23 dingen,
    Als je mijn opmerkingen aan Medialab wilt doorgeven vind ik dat prima. Maar is het niet genoeg dat Informatiegebruiker er vanaf weet? Dan komt het er denk ik ook wel terecht. Op de blogs van o.a. Bozbezbozzel en Anna Loog staat m.i. ook nog wel het e.e.a. over dit onderwerp dat de moeite van het doorgeven waard zou kunnen zijn. Als inderdaad iemand van Medialab zou willen meepraten is dat natuurlijk wel interessant.
    Groet van schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen