WELKOM OP MIJN WEBLOG

Dit blog is in de loop der jaren veranderd. Ooit ging het vooral over de bibliotheek, nu gaat het meer over lezen en taal. (Wie denkt: de bibliotheek gaat toch óók over lezen en taal, ziet dat anders dan ik.) Ooit werd het elke dag bijgehouden, nu minder regelmatig. Wat hetzelfde gebleven is: opmerkingen zijn van harte welkom.

zondag 23 oktober 2011

Veilig lezen























Gisteren moest ik ineens denken aan het moslimmeisje waar ik 3 jaar geleden een blogstukje over schreef. Dat meisje dat zo graag las en soms klappen kreeg omdat ze uit de bibliobus boeken meenam die ze van haar vader niet mocht lezen. Toen was ze 12, hoe zou het nu met haar gaan? Zouden de 'Hoe overleef ik'-boeken haar geholpen hebben?

Dat ik aan haar moest denken komt door Nederland Leest. Ik heb nooit erg veel voor Nederland Leest gevoeld, maar veel kwaad heb ik er ook nooit in gezien, behalve dat ik denk dat het geld nuttiger besteed kan worden. Maar dat geldt voor erg veel geld. En het is natuurlijk wél ontzettend leuk dat het Nederland Leest-boek dit jaar ook in een groteletterversie wordt uitgedeeld. En omdat ik daar zelf ooit nog 's actie voor heb gevoerd, zou ik nu dik tevreden moeten zijn.

Maar dat ben ik niet. Ik twijfel. Ik denk aan het moslimmeisje. Dat komt omdat ik me afvraag of de keuze voor Het leven is vurrukkulluk en voor de bijbehorende posters en ander reclamemateriaal wel zo wijs is geweest. Nee, ik ben niet voor censuur. Ja, ik vind dat in de bibliotheek alles te leen moet zijn, ook Bukowski, ook Het leven is vurrukkulluk.

Er wordt de laatste tijd heel wat verwijderd uit de collectie van heel wat bibliotheken omdat uitleencijfers meer en meer het collectiebeleid bepalen. Chicklitschrijfster Jill Mansell wint het daarom ruimschoots van bijvoorbeeld Nobelprijswinnaar Knut Hamsun (ik noem maar een voorbeeld, ik merkte het onlangs zelf in de Centrale van Bibliotheek Rotterdam). Ik vind dat eigenlijk ook een beetje censuur, maar echte censuur kun je het natuurlijk niet noemen: als je een titel van Hamsun in de bieb wil lenen, dan kan dat gelukkig nog steeds, dan wordt hij elders, waar ze hem nog niet hebben weggegooid, voor je aangevraagd. Dat dat aanvragen vaak geld kost, daar wil ik nu maar even niet over zeuren. Censuur, daar ben ik op tegen. Erg op tegen zelfs. Ik zeg het nog maar even, want ik krijg door wat ik hierna ga zeggen de schijn een beetje tegen vrees ik.

Nederland Leest, de naam zegt het al, beoogt een campagne te zijn voor heel Nederland. Dat inmiddels díe inwoners van Nederland die op grote letters zijn aangewezen óók mee kunnen lezen, vind ik daarom beslist winst. Maar hoe staat het met het moslimmeisje? En met haar autochtone tegenhangster het refomeisje, een meisje zoals Franca Treur, auteur van Dorsvloer vol confetti, die in een interview vertelde hoe belangrijk de bibliobus voor haar geweest is, er ooit een was? Wat gebeurt er als de vader van zo'n meisje ziet dat er posters met naakte mensen in de bibliotheek hangen? Als hij ontdekt dat er lolly's worden uitgedeeld in een soort condoomverpakking met een erotisch tekstje erop? Als hij even in Het leven is vurrukkulluk bladert? Zou het dan niet kunnen gebeuren dat zo'n meisje voortaan niet meer naar de bibliotheek mag?

En als dat gebeurt, wat denken we dan? Denken we: met zulke bekrompen mensen willen we als bibliotheek niks te maken hebben? Of denken we: wat sneu voor dat meisje, dat ze nu niet meer kan lezen?

Wat wil Nederland Leest nou precies? Is het echt de bedoeling dat heel Nederland hetzelfde boek gaat lezen? Waarom wordt dan een boek gekozen waarvan je bij voorbaat kunt weten dat een deel van Nederland het niet zal willen lezen? En wat wil de bibliotheek? Zien ze daar de moslimmeisjes als doelgroep? En zo ja, waarom hangen ze dan een poster met naakte mensen op?

En vanwege die vragen twijfel ik over Nederland Leest. En moest ik aan het moslimmeisje denken.

Maar dat Het leven is vurrukkulluk nu ook als groteletterboek wordt uitgedeeld, dát vind ik echt geweldig!

24 opmerkingen:

  1. Ha Len,
    Geweldig dat je reageert ;-)
    (Maar één blogstukje betekent nog niet 'weer bloggen'.)
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Goed stuk! Dat vraagt om meer. En: tenminste iemand die groteletterboek correct schrijft.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Hé, je leeft nog! En hoe! Meteen met een mooi en goedgeschreven stuk, over iets dat de discussie meer dan waard is.
    Want hoort men niet uit te roepen over de bibliotheek: 'O, het democratische park, toegankelijk voor alle leeftijden en alle rassen en alle seksuele beginselen, goedgekeurd door de christelijke, de katholieke en de humanistische keurcolleges'?
    Een beetje lef is altijd welkom, maar wanneer ga je te ver?

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ha Cees,
    Dank je. Ik beloof niks.
    Na 14 jaar groteletterboeken uitlenen denk ik te weten hoe je het schrijft, al is er ook een stroming die voor 'grootletterboek' kiest.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ha Festina,
    Ja, ik leef nog en lees zelfs nog regelmatig je blog, zonder dat te laten merken.
    Ja, wanneer ga je te ver? Vrijheid voor de een betekent soms beperking voor de ander. Hoe en voor wie kiest de bibliotheek?
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Goed stuk, al zag ik het pas een dag of wat na dat het opdook. Fijn dat je weer (een keer) wat schreef.
    Hoe "men" titels kiest voor Nederland Leest is me niet duidelijk, de huidige titel lijkt me geen handige. De GLB uitvoering is in ieder geval mooi. M'n moeder kreeg hem in haar bibliotheek. Ze gaat het niet lezen trouwens, ze heeft er wat in gebladerd en vond het niet iets dat "bij haar past".

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ha Ton,
    Dank voor je compliment. Je bent er best snel bij hoor, dat stukje stond er gisteren pas. (Ik was vergeten de datum aan te passen, heb ik inmiddels gedaan; vergeten blogvaardigheidje.) En ik had nergens op gerekend qua reacties. (Wel wat gehoopt natuurlijk.)
    Het was een poging om eens te kijken of het nog wou lukken, een stukje schrijven; nou het viel niet mee. Dus of er meer komen is de vraag. Het onderwerp zat me wel dwars, dat hielp, zoals altijd.
    Ja, het NL-GLB is heel mooi, ik vlei me met de gedachte dat ik daar wat aan bijgedragen heb, al was voor de GLB-lezers Oeroeg een betere titel geweest. Maar het gaat om het principe.
    Leuk je hier weer tegen te komen!
    Groet, schrvrdzs (het v/h is weer weg zoals je ziet)

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Wat wel een beetje raar was aan de GLB uitvoering die mn moeder kreeg was dat er op de rug een bibliotheeketiketje zat. Met zo'n lachend gezichtje. En dat ie een harde kaft had. Hebben ze dat allemaal? vroeg ik me nog af.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ha Ton,
    Ja, dat hebben ze volgens mij allemaal. Ik heb er zelf ook een en ik hoorde het ook van Tenaanval. Ze hebben ook een RFID-chip. Ik vind het heel raar, misschien was het een misverstand? Vorig jaar was de GLB-editie nog niet om uit te delen, maar alleen voor de collectie, dus misschien komt het daardoor?
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Wat fijn dat je er weer bent, en dan nog wel met zo'n goed stuk. Ik heb je gemist. Het boek en de presentatie daarvan heb ik nog niet gezien in de bibliotheek waar ik lid ben, maar ik ga zeker kijken hoe ze het daar doen.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Schrijver, een goed stuk (ik verwelkom je (hopelijk niet tijdelijke) terugkeer). Ik vind het moeilijk precies te beredeneren waarom maar ik denk dat de blotemensenposter en de lolly moeten kunnen, maar inderdaad in dit geval niet dienstig zijn aan het doel. Het boek: ik moet bekennen dat ik op dit moment daarin nog lezend ben. Het boek stoort mij niet, ik vind het juist erg aardig, maar anderen zullen zich er aan storen. Tot nu toe vind ik het, in vergelijking met bijv. sommige Wolkers-boeken, of Grunberg, tamelijk onschuldig. Is er overigens een boek waar niemand zich aan stoort? Wat beoogt Nederland leest? Ik kan dat op hun site niet expliciet terugvinden. Er staat iets over 'leesbevordering', en over 'met elkaar in discussie gaan'. Die discussie zie ik nog niet overal losbarsten, maar ik denk dat er eerder gediscussieerd wordt over een wat controversiëler boek, dan over een veilig boek, wat dat dan ook moge zijn. Met wat wil je de niet-lezer kennis laten maken? Toch niet met een veilig, saai boek, maar met een boek dat prikkelt, je aan het denken zet, je ontwikkelt, je uitdaagt en misschien ook confronteert. Schrijver, ik weet het ook niet. Het is goed rekening te houden met de opvattingen van anderen, maar je moet jezelf daarbij niet te zeer verloochenen. Een moslima of refomeisje die niet meer naar de bibliotheek mag, dat is ongewenst. Maar leesbevordering doe je misschien toch vooral door mensen goede boeken te laten lezen. Remco Campert is een sieraad op iedere boekenplank.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Ha Irene,
    Dank voor je reactie en compliment. Dat geeft de blogger moed.
    Ik heb zelf het NL-boek nog niet gevonden hier op de bieb (Centrale R'dam). Het moest er wel zijn, zei men. De presentatie was niet opvallend, misschien dacht men aan de moslimmeisjes die altijd in de bieb zitten te leren en werkstukken te maken, maar dat weet ik natuurlijk niet.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Ha Foxx,
    Dank voor je uitgebreide reactie en voor je welkom. Alles is tijdelijk zoals je weet, dus mijn terugkeer ook. Hoelang hij zal duren is voor mezelf ook afwachten. Ik wilde eens kijken of ik het nog kon, blogstukjes schrijven, dat was de enige opzet. De hoeveelheid reacties verbaast me en vind ik natuurlijk erg leuk.
    Nee, ik weet het ook niet. Ik ben voor vrijheid, ik vind dat in de bibliotheek in principe alles moet kunnen, maar de vraag is natuurlijk wat het belangrijkst is. Waar staat de bibliotheek voor? Wie wil zij bereiken? Ik weet dat allemaal niet, heb er wel een paar meningen over, maar die kunnen veranderen. Het leek mij dat deze poster en ook de 'flyers' die ik gezien heb en waar nou net de meest erotische teksten uit het boek voor gekozen zijn, sommige groepen zullen afschrikken. En vooral bij de moslimmeisjes lijkt me dat jammer.
    Je hebt gelijk dat een wat controversieel boek het meest geschikt is om over in gesprek te raken. Ik heb overigens niet de indruk dat er veel over zo'n Nederland Leest-boek gepraat wordt, behalve dan in de vele leeskringen die het bespreken. Maar daar wordt toch al over boeken gepraat, dus daar kun je niet van een leesbevorderend effect spreken.
    Ik heb zelf de indruk dat Nederland Leest vooral gaat over 'belevenis' en niet zo erg over lezen. En dat is precies waar ik de bibliotheek ook wel eens van verdenk.
    Ik heb Het leven is vurrukkulluk nog niet gelezen, maar ga dat wel doen. Ik heb nooit zo van de boeken van Campert gehouden, maar dat kan nog veranderen.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Ha Schrijver,
    Ik ben het, Anna, udtvdb! Wat een verrassing dat je er weer bent, en meteen met een lang verhaal! Ik heb het al helemaal gelezen.
    De chauffeur van de bibliobus heeft ook boeken om uit te delen en ook die dikke met feestletters. Maar de blote mensen hangen niet op. Misschien is het te koud.
    Dikke groet udtvdb, Anna

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Ha Anna,
    Wat fijn dat je me weer ontdekt hebt. Ik hoopte er erg op, maar wist dat je een roestige fietsbel hebt, dus dit was echt snel!
    Ik moet heel erg denken aan de goeie ouwe tijd van de trui en de ks en noem het maar op... En ik word meteen melancholiek.
    Doe alle j.m. de groeten. En de k&p ook, als die nog in de vijver wonen.
    En natuurlijk een hele dikke groet voor jou, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Ha Schrijver,
    Van die fiets moeten we het niet hebben nee, wel van toeval!
    Als je over ks begint, dan word ik ook melancholiek hoor, ik voel het aan m'n buik. En de rode trui met kabels, als het koud wordt trek ik 'm weer snel aan!
    De j.m. staan al aan de dijk omdat de bus morgen komt. Ze doen de groeten terug, net als de o.m. onder de o.k. en de k&p in de vijver.
    Wltrstn, Anna

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Ha Anna,
    Dat was dan een gelukkig toeval!
    De j.m. die aan de dijk op de bibliobus wachten...
    De gedachte aan d brnks en fngrkks...
    Ballonvaren in de bibliobus...
    Het vliegtuig...
    Sinterklaas...
    Jullie kennen vast het boek Tranenthee, dus je begrijpt wat ik bedoel.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Ha Schrijver,
    Nou, niet alleen de gedachte aan fngrkks hoor! En wat te denken van een lekker stukje mmntlr gtnks? Oei, daar gaat m'n buik alweer melancholisch meedoen.
    Vanmiddag zijn de j.m. naar de bibliobus geweest. Je hebt de groeten van de chauffeur. Hij had 'Wiplala weer' voor ons bewaard en daar gaan we zo fijn in beginnen.
    Groet, Anna
    ja, 'een ketel vol tranenwater...'

    BeantwoordenVerwijderen
  20. Ha Schrijver,
    Hierboven heb ik de reactie weggehaald. Het vrfctwrd stond er midden in! Het volgende is prachtig: 'aularica'.

    BeantwoordenVerwijderen
  21. Ha Anna,
    Doe de chauffeur de groeten terug! Hoe vinden jullie Wiplala weer?
    Ik moet ineens denken aan 'Een pasje voor Anna Muis'...
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  22. Ha Schrijver,
    Dat was even diep graven.
    We vinden Wiplala weer dik leuk! Vanmiddag was het heerlijk lezen in het zonnetje met een kpj mntth en een stkj pmpmck.
    Hoezo moest je aan ons pasje denken? Nou, wij zijn er ook nog steeds heel trots op hoor! Ik denk dat er niet veel bosmuizencommunes zijn met een bibliotheekpasje. Of ondertussen misschien wel. Een ander pasje kan ook. Heb jij veel pasjes? De j.m. zeggen dat ze wel een pizzapasje zouden willen.
    Ik ga nog even een rondje lopen ddtvdb.
    Groet, Anna
    p.s. Ook gedag van de chauffeur!
    'harfog'

    BeantwoordenVerwijderen
  23. Ha Anna,
    Ik denk dat ik aan jullie pasje moest denken doordat je over een boek schreef. En dat ik er toen ineens weer aan dacht hoe jullie zijn gaan lezen.
    Ik denk 'sowieso' de laatste tijd veel aan dingen uit de begintijd van onze blogs....
    Ik heb niet zoveel pasjes, maar het worden er wel steeds meer.
    Pmpnck, hmm!
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen