WELKOM OP MIJN WEBLOG

Dit blog is in de loop der jaren veranderd. Ooit ging het vooral over de bibliotheek, nu gaat het meer over lezen en taal. (Wie denkt: de bibliotheek gaat toch óók over lezen en taal, ziet dat anders dan ik.) Ooit werd het elke dag bijgehouden, nu minder regelmatig. Wat hetzelfde gebleven is: opmerkingen zijn van harte welkom.

maandag 25 februari 2013

Brief aan Tenaanval


















Ha Tenaanval,

Ik las een paar dagen geleden je blogpost 'Een bieb is een bieb is een bieb?' en voelde de neiging opkomen erop te reageren. Ik dacht: dat zakt wel weer, maar nee. Dus hier alsnog een reactie, in de vorm van een brief. Voel je niet verplicht terug te schrijven hoor!

'“Da’s geen bieb, dat is een verzameling boeken die niemand meer wil hebben.” Dat klinkt misschien een beetje flauw, maar dat is wel precies wat mijn probleem is met al die “little free libraries” die nu overal oppoppen.' schrijf je. Tja, en toen dacht ik meteen ook iets flauws: de bibliotheek, dat is een verzameling boeken die niemand meer wil lezen. Dat is precies wat mijn probleem is met al die bibliotheken die de retailgedachte omarmd hebben.

Maar goed, laten we niet flauw doen. We weten allebei dat we maar ten dele gelijk hebben. De little free libraries worden gebruikt, de bibliotheek ook. In beide kun je soms iets van je gading vinden, soms ook niet.

Op dat idee 'boeken die niemand meer wil hebben' borduur je nog wat door: boeken die DeSlegte niet wil hebben, boeken die van de papiercontainer gered zijn. Dat van DeSlegte kan kloppen, maar dat niemand die boeken meer wil hebben lijkt me onzin. Het gaat om één persoon die ze niet meer wil hebben en die ze daarom beschikbaar stelt voor een ander, die ze misschien best wil hebben. En boeken van de papiercontainer redden, dat lijkt me iets dat alleen maar toe te juichen is.

Ik kom de laatste tijd af en toe in Leeszaal Rotterdam West. Ik heb er een paar maanden geleden een blogstukje over geschreven, dat je denk ik wel gelezen hebt. En er stonden ook artikelen over in het Bibliotheekblad en op bibliotheeksites, dus je bent neem ik aan op de hoogte van het idee erachter. Dat idee is veel breder dan alleen het ruilen van boeken, zoals ook het idee achter de 'echte' bibliotheek breder is dan alleen het uitlenen van boeken. Bij de Leeszaal gaat het ook om de ontmoetingsfunctie, de bijdrage aan de saamhorigheid van een zeer diverse wijk, het is een plaats waar ZZP-ers uit de buurt elkaar kunnen ontmoeten, waar films te zien zullen zijn, waar auteurs komen voorlezen, waar vergaderd kan worden, waar kleine congressen kunnen worden gehouden. Het is allemaal nog in opbouw en of het lukt weet niemand, maar veel mensen geloven erin en doen er hun best voor. Misschien is het nog eens iets voor een volgend blogstukje, maar nu wil ik het, naar aanleiding van wat jij schreef, alleen hebben over de 'collectie'. Ik zet het maar even tussen aanhalingstekens, want van jou mag het vast geen collectie heten, omdat er geen gedachte achter zit. En ja, het is een zootje ongeregeld. Er zit geen lijn in, geen systeem, er is geen plan voor gemaakt. Het zijn simpelweg boeken die iemand niet meer wil hebben. Met een paar tegelijk naar de Leeszaal gebracht, soms een plastic tasje vol, soms per doos, soms een groot deel van het boekenbezit van iemand die overleden is. Er zitten stokoude boeken bij maar ook veel recente, zo te zien maar een keer of zelfs helemaal niet (want nog in de krimpfolie) gelezen. Iemand zal gedacht hebben: ik zal het zelf niet meer lezen, weggooien is zonde maar in m'n kast hoef ik het ook niet, dus dit is een mooie manier om er vanaf te komen en zo heeft een ander er misschien nog wat aan.

Het is precies hetzelfde als de little free libraries, maar dan op grotere schaal. En wat die vakantiebieb van de ANWB doet, dat is natuurlijk ook hetzelfde. En er zit wel degelijk een gedachte achter en wel deze: wat de een niet meer hoeft, daar kan een ander nog plezier van hebben. Niet alles hoeft diep overdacht te zijn, niet over alles hoeft vergaderd te worden. Sommige ideeën komen spontaan op. En van mij mag je elke verzameling boeken een bibliotheek noemen. Je hebt 'de' bibliotheek en je hebt allerlei andere bibliotheken en bibliotheekjes. De ANWB noemt hun ruilkast trouwens 'Vakantiebieb' en 'bieb' is een woord dat een 'echte' zichzelf respecterende bibliothecaris nooit gebruikt, is mij ooit verteld. Dus dat moet zéker mogen. Bij de Leeszaal gebruiken ze het woord bibliotheek ook niet, heel goed beseffend dat ze dat niet zijn.

En weet je wat raar is? Naarmate zo'n ongestructureerde collectie groter wordt, komt er vanzelf meer lijn in. Steeds meer auteurs raken vertegenwoordigd, je kunt de 'spannende boeken' er tussenuit vissen en dan heb je zomaar een spanningskast. Iemand schenkt een paar dozen Franse boeken en dan heb je ineens een afdeling Franse literatuur. En weet je wat leuk is? Mensen nemen iets mee en geven er iets anders voor terug en zo is de 'collectie' steeds in beweging zonder dat je er geld voor hoeft uit te geven.

Tot slot even over die gedachte die achter de collectie zit bij de 'echte' bibliotheek. Ik neem onmiddellijk aan dat die er is, maar ik weet óók dat boeken die tien jaar oud zijn meestal gedachteloos op grond van hun leeftijd uit de collectie gehaald worden. Zo kun je dus meemaken dat je van een schrijver die al vele jaren schrijft en die je nu eens wilt leren kennen, zoals ik dat onlangs had met Paul Auster, zijn oudere werk maar met moeite kunt bemachtigen omdat Bibliotheek Rotterdam op de bovenste planken de boeken frontaal wil plaatsen en er daarom maar weer eens een rondje afschrijven tegenaan heeft gegooid. En, met alle respect en liefde die ik mijn hele lezende leven al voor de bibliotheek voel, ik vind dat je dan toch een beetje bescheiden moet zijn over die 'gedachte' achter je collectie.

Met hartelijke groet, schrvrdzs


Op de foto een kleine selectie uit de 'collectie' spannende boeken van Leeszaal Rotterdam-West, gevonden op hun facebook-pagina.

10 opmerkingen:

  1. Goed stuk. Deze analyse zit goed in elkaar.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ha Cees,
      Dat is een mooi compliment. Dank je!
      Groet, schrvrdzs

      Verwijderen
  2. Ha Schrijver,
    Ik vermoedde al dat je het niet met me eens zou zijn :-). Maar ik denk dat we het over twee verschillende dingen hebben. Ik zou de Leeszaal West geen Little Free Library willen noemen. Die LFL zijn kleine hokjes met een paar boeken er in, ze pretenderen ook niet meer te zijn. De Vakantiebieb van de ANWB is een uitvergrote versie daarvan.
    Mijn verhaal is nou net dat alleen een boekenkast (groot of klein) nog geen bibliotheek is. Want bij een bibliotheek horen mensen die iets met die boeken doen. Als ik jouw stukjes over de Leeszaal West lees, en de andere artikelen die daarover verschenen zijn, lopen daar ook mensen rond die iets met boeken doen. Dus dat gaat al heel aardig in de richting van een bibliotheek. Ik denk overigens dat ze heel goed hebben nagedacht over die naam en ze zich expres geen bibliotheek noemen. En als ze dat wel zouden doen zou ik daar geen stukje over schrijven.
    Maar wel over een marketingactie die op de loop gaat met de naam bibliotheek. Of bieb, ik ben niet zo streng in de leer.

    En over die gedachte die er achter een collectie zit: jij bent het niet eens met de gedachtes die de bibliotheek Rotterdam heeft bij zijn collectiebeleid maar dat wil niet zeggen dat er geen gedachte achter zit. Het is alleen de verkeerde gedachte in jouw ogen. Ik ben het voor een groot deel eens met jouw kritiek op de retail formule, daarom probeer ik die in mijn bibliotheken zoveel mogelijk buiten de deur te houden. Maar daar is elke bibliotheek vrij in.

    Nogmaals: voor mij gaat een bibliotheek maar gedeeltelijk over een collectie, maar die gaat veel meer over wat je met die collectie doet. Over programma's voor het onderwijs, over educatie van laaggeletterden en over mediawijsheid. En daar is de collectie een middel bij, geen doel. En dat is anders bij de Leeszaal West, als ik het goed begrepen heb. Dat is niet beter of slechter, maar anders.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ha Tenaanval,
      Dank voor je uitgebreide reactie. Ik ga er vast nog wel een keer op in, maar voor vandaag vind ik het welletjes. Je hebt me uit mijn blogslaap weten te wekken, maar nu duizelt het me toch een beetje.
      Dat 'niet beter of slechter, maar anders', dat is precies wat ik ook dacht, dus op dat punt zijn we het in elk geval eens.
      Groet, schrvrdzs

      Verwijderen
  3. Ha Schrijver,
    De hele commune idtvdb vindt de mini bibliotheek in Den Haag dik leuk. De letters en de deurtjes zijn ook zo mooi! Daar moet wel een vrolijke gedachte achter zitten.
    Groet, Anna

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ha Anna,
      Ja, ik vind hem ook leuk. En inderdaad, de gedachte erachter moet wel vrolijk en positief zijn. En afkomstig van iemand die denkt dat er genoeg mensen zijn die graag lezen en die blij zijn met een boek dat ze zomaar kunnen meenemen. Het lijkt wat sfeer betreft wel een beetje op de bibliobus, vind je niet? Al kun je er niet ballonvaren. Zucht.
      Groet, schrvrdzs

      Verwijderen
  4. Ha Schrijver,
    Je moet wel blij en ontroerd zijn van de mini bibliotheek als je een mens of muis bent die van lezen houdt. Ballonvaren zit er niet in, maar ik denk dat een hangmat zou lukken. Of een mini lounge-poef met wat ks erin! Zucht.
    Groet, Anna

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ha Anna,
      Ja, een hangmat of een lounge-poef! Met wat ks. Dat zou prachtig zijn. Misschien af en toe zelfs een vuurtje? En elkaar voorlezen onder de mini-bibliotheek. De wereld zou er misschien een beetje leuker van worden als op elke straathoek een mini-bibliotheek was. Maar het is nu zo laat dat ik het misschien niet helemaal helder meer zie.
      Diepe zucht.
      Groet, schrvrdzs

      Verwijderen
  5. Dag schrijver,
    Voortbordurend op (een van je) gedachten: in mijn wijk is een enthousiasteling aan het proberen om samen met wat anderen de saamhorigheid (een iew-woord voor de moderne mens)in de wijk te bevorderen. Na een aantal vergaderingen is er nu:
    -een website met foto's van vroeger en nu
    -een huiskamerproject dat goed loopt
    -een burenhulpproject dat net gestart is
    -een repaircafé dat volgende week gaat draaien
    Het zal je niet verbazen dat mijn volgende voorstel een leestafel en wat boekenplanken wordt.
    Menigeen heeft echt geen 40 euro meer over voor de bieb.En vindt die bieb bovendien niet meer bij hem/haar passen. Te veel moderne media bv.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ha AvA,
      Die enthousiasteling, ben je dat misschien zelf? Ik vind het een mooi plan. We zullen er, enthousiast of niet, wel naartoe moéten, naar een vorm van 'zelfwerkzaamheid', nu er zo bezuinigd wordt op officiële dienstverlening. Dat heeft zijn nadelen, maar waarschijnlijk ook voordelen. De tijd zal het leren.
      Groet, schrvrdzs

      Verwijderen