Eindelijk Ding #22

Vorige week konden wij bij ProBiblio luisteren naar een toespraak van Aaron Schmidt, waarvan een verslag in inZine stond, dat ook te lezen is op het weblog van kamer 2.16. Ik was erbij en besluit nu voor het gemak maar dat deze toespraak het lezen van de aanbevolen artikelen over bibliotheek 2.0 vervangt, want ik vrees dat ik anders voorgoed bij ding 21 blijf steken. Wat heb ik geleerd van Schmidt? Dat de bibliotheek toegankelijk en aantrekkelijk moet zijn; dat de catalogus duidelijk en gebruiksvriendelijk moet zijn; dat er geen onsympathieke bordjes moeten hangen waarop staat dat je je telefoon niet mag gebruiken, niet mag eten, niet mag praten enz.; dat het personeel zichtbaar en aanspreekbaar moet zijn. Ik ben het hier van harte mee eens. Voor zover dat allemaal ook 2.0 is, vind ik 2.0 prachtig.

Schmidt noemde ook diverse 2.0-toepassingen waar wij in de cursus mee hebben kennisgemaakt, zoals Flickr en LibraryThing, en zei dat die de bibliotheek tot voorbeeld kunnen dienen. (Ik realiseerde me dat ik zonder de 23dingen-cursus van de toespraak van Schmidt niet veel begrepen zou hebben.) Bij déze vormen van 2.0 heb ik, zoals in mijn vorige 'postings' wel gebleken is, mijn twijfels. Deze vormen van 2.0 (en ik geloof dat dit nou juist het ware 2.0 is) vind ik niet zo prachtig en ik ben er, wat natuurlijk wel iets anders is, ook nog niet van overtuigd dat de bibliotheek-van-de-toekomst het van deze dingen zal moeten hebben.

Met het volgende, een stukje uit een reactie van Edwin op mijn posting over 'het behoud van het goede' ben ik het weer wél eens.

'Feit is dat de meeste treinen van ons station vandaan rijden en vooralsnog niet de intentie hebben terug te keren. Dan kun je maar beter een paar delegaties mee laten reizen om te kijken waar al die treintjes uithangen, is mijn indruk. Dan kunnen die verkenners in ieder geval nog de rest van de groep erbij roepen als er echt niet meer wordt teruggekeerd naar de oude wereld....'

Natúúrlijk moeten we nieuwe ontwikkelingen in de maatschappij en op het web goed in de gaten houden en natuurlijk moet dat gedaan worden door mensen die er écht voor open staan (en niet door van die wantrouwige types zoals ik) en natuurlijk moeten we experimenteren en zo snel mogelijk een paar proefbibliotheken zo 2.0 maken als we momenteel maar kunnen om eens te kijken hoe dat uitpakt en hoe de klant reageert en wat die klant allemaal zelf wil toevoegen en bijdragen en inbrengen.

Maar we moeten, denk ik, toch óók nadenken over ándere dan 2.0-wegen. Dat de bibliotheek het moeilijk heeft is me duidelijk, maar of 2.0 de enige redding is, dát is voor mij veel minder duidelijk. Dat je wilt zijn waar je gebruikers zijn, daar wil ik wel in meegaan (onder enig protest): dus waag je maar op Second Life en op Hyves en in al die andere werelden en netwerken die ik niet ken, maar realiseer je wel dat daar aanwezig zijn misschien wel de bibliotheek een hip accent en meer bekendheid geeft, maar dat het nog helemaal niet inhoudt dat de mensen die je er bereikt ook echt je klanten worden. Want om dát te bereiken moet je iets te bieden hebben dat ofwel elders niet of nauwelijks te vinden is, ofwel dat elders een stuk duurder is. Althans, dat denk ik. Als we onze klanten als blijk van 'met de tijd meegaan' de mogelijkheid bieden in de catalogus hun eigen tags toe te voegen vinden ze dat misschien wel leuk, maar om ze echt aan je te binden is meer nodig, denk ik. (En wat te doen met mensen zoals ik die zich er alleen maar aan ergeren?)

M.a.w., naast het denken over 2.0 zullen we ook heel hard moeten denken over wat we willen en kunnen bieden dat concurrerend is met krant, boekhandel en internet. Zo'n nieuwe site als van de NRC, waar je o.a. alle recensies van de afgelopen jaren kunt lezen: prachtig. ZBDigitaal verzuchtte 'Dit is een website van een krant', waarin ik meende te lezen 'was het de bibliotheek maar'. Maar helaas, ik vrees dat we hier gewoon terrein moeten afstaan, in feite al hébben afgestaan. Kranten hebben die recensies nu eenmaal in huis en kunnen ze zo op het web zetten en wij van de bibliotheek hebben het nakijken.

Ja, vroeger ging je naar de bibliotheek als je een recensie wilde lezen en dan haalde je zo'n dikke hangmap uit een ladekast en ging daar in zitten bladeren. Toen kwam Literom en daar moest je ook nog voor naar de bibliotheek. En nu bieden de kranten het zelf aan. En het is nog gratis ook. Misschien jammer voor de bibliotheek, maar fijn voor de lezer.

Onlangs praatte ik op het werk even met iemand over de toekomst van de bibliotheek en ik zei toen: je hebt toch ook geen openbare badhuizen meer. Waarmee ik bedoelde dat sommige dingen 'in deze tijd' gewoon niet meer nodig zijn. Een beetje inkrimpen is daarom voor de bibliotheek misschien onvermijdelijk, maar hoe erg is dat? Als we wat overblijft maar goed doen. En misschien ontdekken we weer nieuwe taken. Het bestrijden van laaggeletterdheid is in mijn ogen b.v. echt een taak voor de bibliotheek, samen met b.v. de ROC's. En als het gelukt is, is dat ook weer overbodig. Zo blijven we in beweging.

En, om bij mijn vergelijking met het badhuis te blijven: je hebt nu weer wél de hammam, de sauna en het kuuroord, d.w.z. badhuizen met toegevoegde waarde. 'Ik bedoel maar,' om met Kaatje Kater te spreken. Tot zover n.a.v. Ding 22. Binnenkort 23 hoop ik.

Foto's gevonden via Google-afbeeldingen