Reactie op reactie

Foto gevonden via Google-afbeeldingen

Op mijn bericht 'Mediawijsheid' reageerde Edwin. Ik reageer weer even hier omdat ik dat, zoals gewoonlijk, wel weer niet kort & bondig zal weten te doen en zo'n reactieveldje weliswaar lang kan worden maar altijd smal blijft.

Dit schreef Edwin:

'Het is net zo makkelijk om de negatieve aspecten te benadrukken als de positieve. Als je wilt kun je zelfs makkelijk het vergelijk maken met de dogmatiek van religie, zo blijkt ook hier.

Je haalt net zoveel uit het web als je zelf wilt en kunt. Soms is het net als het echte leven, wat dat betreft. Of als de traditionele media..

als wat dan ook eigenlijk.'

Mijn antwoord:

Ha Edwin,

Dank voor je reactie. Fijn dat je weer in het land bent, al denk je daar zelf misschien nog even anders over. Je hebt gelijk dat het net zo makkelijk is negatieve als positieve aspecten van 'het web' op te noemen.

Laat ik even vooropstellen dat de zin van Knapen 'Internet heeft de publieke ruimte met een saus van hufterigheid overgoten' me niet bevalt, omdat ik hem ongenuanceerd vind en teveel bedoeld om effect te sorteren. Het aardige van Knapen vind dan weer wel dat met deze ongenuanceerde benadering een mening verkondigd wordt die tegenovergesteld is aan veel van wat ik tijdens de 23dingen gelezen heb en wat ik vaak óók ongenuanceerd vond, zoals ik op dit blog al vaker heb geschreven. Of de waarheid in het midden ligt weet ik niet (als er zoiets als een waarheid bestaat op dit gebied.)

Dat je uit het web net zoveel haalt als je zelf wilt en kunt, dat ben ik ook met je eens. Of dat voor het hele leven geldt betwijfel ik ten zeerste, maar daar zullen we het maar niet over hebben. (Het is misschien wel zo dat je in elke situatie zelf kunt kiezen hoe je reageert, maar over de situaties waarin je terecht komt heb je vaak niks te zeggen.)

Maar wat ik aan deze gedachte gevaarlijk vind is dat hij suggereert dat het web niet meer is dan een groot (d.w.z. gigantisch) aantal individuele keuzes. Voor iedere gebruiker is het een individuele keuze, want je kunt tot op zekere hoogte kiezen of en hoe je er gebruik van maakt. Tot op zekere hoogte, want er zijn al heel wat dingen die je zonder gebruik van internet niet meer kunt doen. Maar goed, als je echt wilt kun nog wel zonder, zoals er ook mensen zijn die geen elektriciteitsaansluiting willen of geen telefoon of geen auto. En ook als je er wel gebruik van maakt kun je er altijd nog selectief gebruik van maken en b.v. je kinderen geen eigen webcam geven, ik noem maar wat.

Tot zover mee eens. Maar ook als iedereen vindt dat internet voor hem of haar een mooie aanwinst is en een groot gemak en een veraangenaming van het leven, dan wil dat nog niet zeggen dat dat voor de samenleving als geheel ook positief is. Ik noemde niet voor niks de auto (die ik zelf nooit heb willen hebben, dus ik ben bevooroordeeld): je kunt heel gemakkelijk alle voordelen van de auto opnoemen voor het individu, maar als je op een wat ruimere schaal kijkt kun je ook heel wat nadelen zien, die ik voor het gemak maar samenvat met 'verpesting van stad, landschap en milieu'. (Ik geef toe dat dit misschien een beetje in de richting van een term als 'hufterigheid' gaat.)

Als we van tevoren geweten hadden waar het met de auto op uit zou draaien, zouden we dan toch gekozen hebben voor 'iedereen z'n eigen auto, liefst voor z'n eigen deur', of was er misschien gekozen voor beter openbaar vervoer of voor parkeerplaatsen buiten de stad? Ik vrees dat het toch gewoon het eerste zou zijn geworden, maar weten doe je het niet. Maar ik denk ook dat hoe het nu gelopen is er in elk geval ten dele mee te maken heeft dat de auto aanvankelijk, d.w.z. na een tijdje waarin men er hier en daar vast wel een uitvinding van de duivel in heeft gezien, werd beschouwd als iets waar je vooral heel veel plezier van kunt hebben. Die landschaps- en milieuaspecten zijn pas veel later in beeld gekomen, toen het allemaal niet meer terug te draaien was (of leek). Het feit dat je nu steeds verder met die auto moet rijden om nog een fatsoenlijk stukje natuur te vinden neem je maar op de koop toe. Dat je, als er minder auto's waren, dat stukje natuur gewoon vlak bij huis zou kunnen vinden, daar denk je maar liever niet aan. En ook als je er wel aan denkt helpt het niet, want het feit dat ik geen auto heb heeft er helaas niet toe geleid dat ze bij mij in de straat niet rijden en zelfs niet dat er voor mijn deur een lege parkeerplaats is waar ik een tuintje zou kunnen maken.

Wat wil ik hier nou eigenlijk mee zeggen? Dat het me verstandig lijkt als we internet niet alleen bekijken als iets waar je ieder voor zich je voordeel mee kunt doen, maar ook als iets dat consequenties heeft voor de maatschappij als geheel en dat misschien op zijn minst, zoals de auto, aan bepaalde regels gebonden zou moeten zijn. Wie die regels moet maken weet ik niet, wat het voor regels zouden moeten zijn evenmin. Wat die consequenties op langere termijn kunnen zijn weet ik ook niet en het is waarschijnlijk onmogelijk ze te voorspellen, maar we zouden kunnen proberen alvast te inventariseren welke nadelige gevolgen er nú al zijn en of daar misschien iets tegen te doen is. Dit lijkt me niet iets dat je aan het grote collectief van gebruikers kunt overlaten, want die denken net als automobilisten. 'Je haalt net zoveel uit het web als je zelf wilt en kunt' is mij dus te individualistisch gesteld.

Ja, het was weer te lang.