Veilig lezen

Gisteren moest ik ineens denken aan het moslimmeisje waar ik 3 jaar geleden een blogstukje over schreef. Dat meisje dat zo graag las en soms klappen kreeg omdat ze uit de bibliobus boeken meenam die ze van haar vader niet mocht lezen. Toen was ze 12, hoe zou het nu met haar gaan? Zouden de 'Hoe overleef ik'-boeken haar geholpen hebben?

Dat ik aan haar moest denken komt door Nederland Leest. Ik heb nooit erg veel voor Nederland Leest gevoeld, maar veel kwaad heb ik er ook nooit in gezien, behalve dat ik denk dat het geld nuttiger besteed kan worden. Maar dat geldt voor erg veel geld. En het is natuurlijk wél ontzettend leuk dat het Nederland Leest-boek dit jaar ook in een groteletterversie wordt uitgedeeld. En omdat ik daar zelf ooit nog 's actie voor heb gevoerd, zou ik nu dik tevreden moeten zijn.

Maar dat ben ik niet. Ik twijfel. Ik denk aan het moslimmeisje. Dat komt omdat ik me afvraag of de keuze voor Het leven is vurrukkulluk en voor de bijbehorende posters en ander reclamemateriaal wel zo wijs is geweest. Nee, ik ben niet voor censuur. Ja, ik vind dat in de bibliotheek alles te leen moet zijn, ook Bukowski, ook Het leven is vurrukkulluk.

Er wordt de laatste tijd heel wat verwijderd uit de collectie van heel wat bibliotheken omdat uitleencijfers meer en meer het collectiebeleid bepalen. Chicklitschrijfster Jill Mansell wint het daarom ruimschoots van bijvoorbeeld Nobelprijswinnaar Knut Hamsun (ik noem maar een voorbeeld, ik merkte het onlangs zelf in de Centrale van Bibliotheek Rotterdam). Ik vind dat eigenlijk ook een beetje censuur, maar echte censuur kun je het natuurlijk niet noemen: als je een titel van Hamsun in de bieb wil lenen, dan kan dat gelukkig nog steeds, dan wordt hij elders, waar ze hem nog niet hebben weggegooid, voor je aangevraagd. Dat dat aanvragen vaak geld kost, daar wil ik nu maar even niet over zeuren. Censuur, daar ben ik op tegen. Erg op tegen zelfs. Ik zeg het nog maar even, want ik krijg door wat ik hierna ga zeggen de schijn een beetje tegen vrees ik.

Nederland Leest, de naam zegt het al, beoogt een campagne te zijn voor heel Nederland. Dat inmiddels díe inwoners van Nederland die op grote letters zijn aangewezen óók mee kunnen lezen, vind ik daarom beslist winst. Maar hoe staat het met het moslimmeisje? En met haar autochtone tegenhangster het refomeisje, een meisje zoals Franca Treur, auteur van Dorsvloer vol confetti, die in een interview vertelde hoe belangrijk de bibliobus voor haar geweest is, er ooit een was? Wat gebeurt er als de vader van zo'n meisje ziet dat er posters met naakte mensen in de bibliotheek hangen? Als hij ontdekt dat er lolly's worden uitgedeeld in een soort condoomverpakking met een erotisch tekstje erop? Als hij even in Het leven is vurrukkulluk bladert? Zou het dan niet kunnen gebeuren dat zo'n meisje voortaan niet meer naar de bibliotheek mag?

En als dat gebeurt, wat denken we dan? Denken we: met zulke bekrompen mensen willen we als bibliotheek niks te maken hebben? Of denken we: wat sneu voor dat meisje, dat ze nu niet meer kan lezen?

Wat wil Nederland Leest nou precies? Is het echt de bedoeling dat heel Nederland hetzelfde boek gaat lezen? Waarom wordt dan een boek gekozen waarvan je bij voorbaat kunt weten dat een deel van Nederland het niet zal willen lezen? En wat wil de bibliotheek? Zien ze daar de moslimmeisjes als doelgroep? En zo ja, waarom hangen ze dan een poster met naakte mensen op?

En vanwege die vragen twijfel ik over Nederland Leest. En moest ik aan het moslimmeisje denken.

Maar dat Het leven is vurrukkulluk nu ook als groteletterboek wordt uitgedeeld, dát vind ik echt geweldig!